Một ủy ban cố vấn chính phủ đang nhóm họp tại Washington D.C. để thảo luận xem liệu công thức vắc-xin ngừa COVID-19 có cần được cập nhật cho mùa thu và mùa đông sắp tới hay không. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh chính sách mới dưới thời Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa ban hành đang đặt ra nhiều câu hỏi về đối tượng nào sẽ đủ điều kiện tiêm chủng.
Kể từ khi vắc-xin COVID-19 đầu tiên ra mắt, các chuyên gia cố vấn bên ngoài của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) thường xuyên họp để bàn việc điều chỉnh công thức nhằm theo kịp sự biến đổi của virus. Cuộc họp lần này là lần đầu tiên kể từ khi Tổng Thống Donald Trump nhậm chức.
Tuy nhiên, cuộc họp này diễn ra chỉ hai ngày sau khi lãnh đạo FDA đảo ngược chính sách trước đó của Mỹ vốn khuyến nghị tiêm nhắc lại vắc-xin COVID-19 hàng năm cho tất cả người dân từ 6 tháng tuổi trở lên.
Theo chính sách mới của FDA, việc phê duyệt định kỳ mũi tiêm nhắc lại vắc-xin COVID-19 sẽ chỉ giới hạn cho người cao tuổi và những người trẻ tuổi có nguy cơ cao nhiễm bệnh nặng. Các nhà sản xuất sẽ cần thực hiện các nghiên cứu mới để chứng minh liệu mũi tiêm mùa dịch có còn mang lại lợi ích cho những người khỏe mạnh dưới 65 tuổi hay không.
Điều này gây ra nhiều hệ lụy cho chiến dịch tiêm chủng mùa thu sắp tới, khi có sự không chắc chắn liệu người khỏe mạnh có còn được tiêm vắc-xin ngay cả khi không được khuyến nghị chính thức, hay liệu các công ty bảo hiểm có tiếp tục chi trả chi phí tiêm chủng cho mọi người hay không. Chính sách này cũng chưa rõ sẽ ảnh hưởng thế nào đến trẻ sơ sinh chưa từng được tiêm chủng.
Ông Michael Osterholm, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Đại học Minnesota, nhận định: “Đây là một sự lộn xộn. Điều chúng tôi không muốn là đặt ra rào cản ngăn cản phụ huynh tiêm vắc-xin cho con cái họ nếu họ muốn.”
Theo ABC News, các cố vấn độc lập của FDA có thể nêu lên những vấn đề này trong cuộc họp, nhưng trọng tâm chính của buổi họp là việc khuyến nghị liệu virus đã biến đổi đủ để cần cập nhật chủng loại cho các loại vắc-xin từ Pfizer, Moderna và Novavax.
Ông Vinay Prasad, trưởng bộ phận vắc-xin của FDA, cho biết cơ quan này đang xin ý kiến để quyết định chủng loại vắc-xin nào sẽ được sử dụng trong tương lai và cởi mở đón nhận phản hồi về chính sách mới.
Công thức vắc-xin mùa thu năm ngoái được điều chỉnh để nhắm mục tiêu vào các biến thể thuộc nhánh JN.1 của Omicron. Trong khi Novavax tập trung vào biến thể gốc JN.1, Pfizer và Moderna lại chọn một biến thể phụ là KP.2.
Gia đình JN.1 vẫn đang chiếm ưu thế, mặc dù tiếp tục tiến hóa. Câu hỏi đặt ra là liệu vắc-xin năm ngoái còn đủ khả năng bảo vệ chéo hay không, hay các nhà sản xuất nên chuyển sang nhắm mục tiêu vào biến thể phụ phổ biến nhất hiện nay, LP.8.1. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gần đây cho rằng phiên bản năm ngoái vẫn được, nhưng các nhà sản xuất có thể chọn cập nhật. Trong khi đó, Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) khuyến nghị nhắm mục tiêu vào biến thể phụ mới nhất.
Các quan chức FDA không thể hiện sự ưa thích rõ ràng trong các tài liệu được công bố trước cuộc họp. Trước đó trong tuần, họ gợi ý rằng chính phủ nên giảm dần việc cập nhật vắc-xin hàng năm. Ông Prasad phát biểu rằng thay vì chiến lược COVID-19 thay đổi hàng năm, nên để khoa học quyết định khi nào cần thay đổi.
Quyết định về chủng loại của FDA thường không phải là lời cuối cùng về khuyến nghị tiêm chủng. Ủy ban cố vấn của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) sẽ họp vào tháng 6 để đưa ra khuyến nghị cuối cùng cho các mũi tiêm mùa thu. Các lựa chọn bao gồm giữ quyền tiếp cận phổ quát hoặc chỉ khuyến nghị cho các nhóm có nguy cơ cao nhưng vẫn cho phép người có nguy cơ thấp lựa chọn tiêm.
Ông Prasad và Ủy viên FDA Marty Makary đều là những người chỉ trích mạnh mẽ cách chính phủ xử lý các vấn đề vắc-xin COVID-19 trong đại dịch, đặc biệt là việc khuyến nghị sử dụng cho người trẻ tuổi, người trưởng thành khỏe mạnh và trẻ em. Trước khi làm việc cho chính phủ, cả hai đều thu hút sự chú ý từ ông Robert F. Kennedy Jr., người đã xây dựng tên tuổi dựa trên việc gây nghi ngờ về độ an toàn và lợi ích của vắc-xin.
Trong một bài xã luận trên tạp chí y khoa phác thảo phương pháp tiếp cận mới của FDA, họ chỉ trích cách tiếp cận “một kích thước cho tất cả” của Mỹ, cho rằng điều này đã lỗi thời so với Châu Âu và các khu vực khác có khuyến nghị tiêm nhắc lại hạn chế hơn nhiều.
Theo tin từ ABC News ngày 22/05/2025, chính sách mới này vẫn đang trong quá trình thảo luận và làm rõ, tạo ra nhiều thách thức cho chiến lược y tế công cộng sắp tới.
