Liên hiệp Âu Châu (EU) đang nỗ lực bảo vệ các ngành công nghiệp của mình trước sự cạnh tranh từ Hoa Kỳ và Trung Quốc, vốn đã làm xói mòn hệ thống quốc phòng và kinh tế của lục địa này trong 70 năm qua. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của EU cảnh báo rằng khối này vẫn chưa nhận thức đầy đủ quy mô của vấn đề và tình hình dường như đang ngày càng tồi tệ hơn.
Theo các báo cáo, EU đã áp dụng cách tiếp cận nhỏ lẻ để bảo vệ các ngành công nghiệp, chủ yếu tập trung vào việc khắc phục các vấn đề trong quá khứ thay vì xây dựng một chiến lược định hướng tương lai. Bà Maria Demertzis, Giám đốc Trung tâm Kinh tế, Chiến lược và Tài chính tại Conference Board ở Brussels, nhấn mạnh rằng châu Âu cần một kế hoạch để tránh bị “bóp nghẹt”. Bà kêu gọi áp dụng chính sách công nghiệp một cách quyết đoán và không ngần ngại, đồng thời ngừng lo lắng về việc bảo vệ một hệ thống đa phương đã không còn hiệu quả.
Các nhà lãnh đạo EU sẽ thảo luận về vấn đề này trong cuộc họp sắp tới tại Brussels, nhằm tìm cách giảm “sự phụ thuộc chiến lược” của khối và tăng cường “cơ sở công nghệ và công nghiệp quốc phòng”. Tầm quan trọng của các cuộc thảo luận này càng trở nên cấp bách hơn sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga năm 2022 và những động thái của Tổng Thống Donald Trump làm lung lay cam kết an ninh của Hoa Kỳ đối với châu Âu. Hệ thống thương mại đa phương, một nguyên tắc nền tảng của EU, cũng đang hỗn loạn do các cuộc chiến thương mại của ông Trump và chủ nghĩa dân tộc kinh tế ngày càng quyết đoán của Trung Quốc.
Để đối phó, Ủy ban Châu Âu đang xem xét các biện pháp như buộc các công ty Trung Quốc chuyển giao công nghệ cho các công ty châu Âu để được phép hoạt động tại địa phương, tương tự như chính sách của Bắc Kinh. EU cũng đang thảo luận về việc ưu tiên các công ty nội địa khi đấu thầu các hợp đồng công trị giá khoảng 2.5 nghìn tỷ euro mỗi năm. Ngoài ra, đến cuối năm, Ủy ban sẽ công bố một học thuyết an ninh kinh tế, nêu rõ cách thức và thời điểm EU có thể sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.
Tuy nhiên, kết quả của những nỗ lực này sẽ mất nhiều năm để hình thành, và châu Âu không còn nhiều thời gian. Liên minh này từ lâu đã gặp khó khăn trong việc xây dựng một chiến lược công nghiệp mạch lạc để bảo vệ thị trường chung và nâng cao khả năng cạnh tranh. Cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu, Mario Draghi, đã cảnh báo rằng sự không hành động đang đe dọa không chỉ khả năng cạnh tranh mà còn cả chủ quyền của châu Âu. Ông nhận định công dân và doanh nghiệp “thấy chúng ta không theo kịp tốc độ thay đổi ở những nơi khác” và e ngại rằng các chính phủ chưa nhận thức được sự nghiêm trọng của tình hình.
Hậu quả của sự trì trệ trở nên đáng báo động khi các nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng quay về hướng nội. EU nhận thấy rằng các công cụ được tạo ra để tự vệ trong một trật tự dựa trên luật lệ không còn hiệu quả khi các quốc gia khác bỏ qua những quy tắc đó. Châu Âu đã phải chấp nhận một thỏa thuận thương mại không cân sức với Tổng Thống Donald Trump và phải gánh vác trách nhiệm hỗ trợ Ukraine khi đối mặt với mối đe dọa hiện hữu từ Nga.
Trong khi đó, Trung Quốc đã nhanh chóng vượt lên trong các lĩnh vực như xe điện và công nghệ sạch, đồng thời thâm nhập vào chuỗi cung ứng của châu Âu. Bắc Kinh cũng tăng cường các hạn chế xuất khẩu quan trọng và đặt ra các yêu cầu khắt khe đối với các công ty hoạt động tại nước này. Hiện tại, EU còn ít lựa chọn để đối phó với các hành động của Trung Quốc vì các công ty châu Âu vẫn cần tiếp cận thị trường và nguồn cung đầu vào của Trung Quốc. Theo một quan chức, mặc dù EU có thể đạt được những tiến bộ nhanh chóng trong việc xây dựng các biện pháp phòng vệ kinh tế, khối này vẫn cần phải mạnh dạn, quyết đoán và bớt e dè hơn trong cách tiếp cận các ngành công nghiệp khác.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhấn mạnh sự cần thiết phải thiết lập quyền tự chủ của châu Âu và những hiểm họa nếu không hành động đủ nhanh. Ông cảnh báo: “Châu Âu có thể chết và điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào lựa chọn của chúng ta. Nhưng những lựa chọn này cần phải được đưa ra ngay bây giờ.”
Thông tin này được tổng hợp từ Bloomberg News, được phân phối bởi Tribune Content Agency, LLC.
