Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã khép lại chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào Chủ Nhật trước khi bay đến Lebanon, nơi ngài hy vọng mang đến thông điệp hy vọng cho người dân đang chịu đựng lâu dài và củng cố một cộng đồng Kitô giáo quan trọng ở Trung Đông.
Trước khi đến Beirut, Đức Giáo Hoàng có hai cuộc gặp quan trọng tại Istanbul: một buổi cầu nguyện tại Nhà thờ Tông tòa Armenia và một buổi phụng vụ với Thượng phụ Đại kết Bartholomew, lãnh đạo tinh thần của các Kitô hữu Chính thống giáo Đông phương trên thế giới. Lời mời kỷ niệm một ngày lễ Kitô giáo quan trọng là lý do cho chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng.
Trong chặng thứ hai của chuyến công du nước ngoài đầu tiên, Đức Giáo Hoàng Leo đến Lebanon vào một thời điểm đầy biến động đối với quốc gia Địa Trung Hải nhỏ bé này, sau nhiều năm khủng hoảng nối tiếp nhau. Ngài thực hiện lời hứa của Giáo Hoàng Francis, người đã mong muốn đến thăm trong nhiều năm nhưng không thể vì sức khỏe suy yếu.
Giáo Hoàng Francis thường trích dẫn Thánh Gioan Phaolô II, người vào năm 1989 đã nói Lebanon không chỉ là một quốc gia, mà là một “thông điệp” – một thông điệp về tình huynh đệ và chung sống. Theo hệ thống chia sẻ quyền lực của Lebanon, tổng thống luôn là một người Kitô hữu Maronite, thủ tướng là một người Hồi giáo Sunni và chủ tịch quốc hội là người Hồi giáo Shia.
Là một quốc gia đa số Hồi giáo với khoảng một phần ba dân số là Kitô giáo, Lebanon luôn là ưu tiên của Tòa Thánh, một thành trì cho người Kitô giáo trong khu vực. Tuy nhiên, sau nhiều năm xung đột trong khu vực, các cộng đồng Kitô giáo có nguồn gốc từ thời các Tông đồ đã suy giảm.
Đức Giáo Hoàng Leo dự kiến sẽ cố gắng khuyến khích những người Lebanon tin rằng các nhà lãnh đạo của họ đã thất bại, và động viên những người Kitô giáo Lebanon ở lại hoặc trở về quê hương nếu đã di cư ra nước ngoài.
Giám mục George, Tổng Giám mục Giáo phận Thượng phụ Công giáo Hy Lạp Melkite Beirut, cho biết: “Đức Thánh Cha đến vào một thời điểm rất khó khăn cho Lebanon và cho khu vực của chúng ta.” Ngài nói thêm rằng người dân Lebanon lo lắng về tương lai và vẫn sợ một cuộc chiến toàn diện có thể tái diễn với Israel.
“Vào thời điểm khó khăn này, chuyến thăm của Giáo hoàng là một dấu hiệu của hy vọng. Nó cho thấy Lebanon không bị lãng quên,” ông nói với các phóng viên trước chuyến thăm.
Năm 2019, tiền tệ và hệ thống ngân hàng của đất nước sụp đổ, khiến nhiều người Lebanon mất trắng tiền tiết kiệm. Cuộc khủng hoảng tài chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt điện, nhiên liệu và thuốc men.
Một thảm họa khác xảy ra vào năm 2020, khi hàng trăm tấn amoni nitrat được lưu trữ không đúng cách tại cảng Beirut phát nổ, san phẳng các khu phố xung quanh, giết chết 218 người, làm bị thương hàng nghìn người khác và gây thiệt hại hàng tỷ đô la.
Điểm nhấn trong chuyến thăm Lebanon của Đức Giáo Hoàng Leo sẽ đến vào ngày cuối cùng, 2 tháng 12, khi ngài dành thời gian cầu nguyện trong thinh lặng tại địa điểm xảy ra vụ nổ ngày 4 tháng 8 năm 2020 và gặp gỡ một số nạn nhân.
Người dân Lebanon vô cùng phẫn nộ trước vụ nổ, dường như là hậu quả của sự sơ suất của chính phủ, cộng thêm cuộc khủng hoảng kinh tế. Tuy nhiên, cuộc điều tra đã nhiều lần bị đình trệ, và sau 5 năm, vẫn chưa có quan chức nào bị kết án.
Có những hy vọng trong lòng người Lebanon rằng Đức Giáo Hoàng Leo sẽ yêu cầu trách nhiệm giải trình từ giới chính trị Lebanon, và nhấn mạnh rằng không thể có hòa bình nếu thiếu sự thật và công lý.
Một sự kiện quan trọng khác sẽ diễn ra khi Đức Giáo Hoàng Leo gặp gỡ giới trẻ Lebanon. Ngài dự kiến sẽ mang đến những lời khích lệ cho họ, trong bối cảnh làn sóng di cư của người Lebanon ra nước ngoài kéo dài hàng thập kỷ, đồng thời thừa nhận sự vỡ mộng của họ về những thất bại của các thế hệ trước.
Sau cuộc tấn công do Hamas dẫn đầu vào miền nam Israel ngày 7 tháng 10 năm 2023 châm ngòi cho cuộc chiến ở Gaza, nhóm vũ trang Hezbollah của Lebanon đã tham gia vào cuộc xung đột cấp thấp với Israel, leo thang thành một cuộc chiến toàn diện vào tháng 9 năm 2024, giết chết hơn 4.000 người và gây ra sự tàn phá trên diện rộng.
Bất chấp lệnh ngừng bắn do Hoa Kỳ làm trung gian kết thúc cuộc xung đột vào hai tháng sau đó, Israel tiếp tục tiến hành các cuộc không kích gần như hàng ngày, với lý do nhằm ngăn chặn Hezbollah tái thiết. Nhiều người Lebanon lo sợ một cuộc chiến toàn diện tái diễn.
Trước khi Đức Giáo Hoàng Leo đến, Hezbollah đã kêu gọi Giáo hoàng bày tỏ “sự bác bỏ đối với bất công và xâm lược” mà đất nước đang phải gánh chịu. Đây là một lời ám chỉ đến các cuộc tấn công của Israel. Nhóm này cũng kêu gọi những người ủng hộ xếp hàng dọc theo tuyến đường đoàn xe Giáo hoàng di chuyển từ sân bay đến Dinh Tổng thống để bày tỏ lòng kính trọng.
Hezbollah, một nhóm chủ yếu là người Shia, liên minh với một số nhóm chính trị Kitô giáo trong nước, bao gồm Phong trào Yêu nước Tự do và Phong trào Marada.
Tuy nhiên, đảng Kitô giáo có khối nghị viện lớn nhất, Lực lượng Lebanon, lại là đối thủ của Hezbollah và đã chỉ trích nhóm này vì đã kéo đất nước vào cuộc chiến với Israel.
Tại Syria láng giềng, hàng trăm nghìn người Kitô giáo đã phải di tản trong cuộc nội chiến kéo dài 14 năm của đất nước.
Lãnh đạo độc tài cũ của đất nước, Bashar Assad, đã bị lật đổ trong một cuộc tấn công do quân nổi dậy Hồi giáo dẫn đầu vào tháng 12 năm ngoái. Kể từ đó, đã có những vụ bạo lực giáo phái và một số vụ tấn công nhằm vào các nhóm thiểu số tôn giáo, bao gồm cả một vụ đánh bom tự sát vào một nhà thờ ở Damascus vào tháng 6.
Mặc dù chính phủ mới đã lên án các vụ tấn công nhằm vào các nhóm thiểu số, nhiều người cáo buộc chính phủ làm ngơ hoặc không thể kiểm soát các nhóm vũ trang đồng minh.
Một phái đoàn gồm khoảng 300 người Kitô giáo Syria do một linh mục Công giáo Hy Lạp Melkite dẫn đầu, dự kiến sẽ đến Lebanon để gặp Đức Giáo Hoàng Leo trong chuyến thăm.
“Chúng tôi cần một người như Giáo hoàng đến và mang lại hy vọng cho chúng tôi với tư cách là những người Kitô giáo” vào thời điểm “lo sợ về một tương lai không chắc chắn,” Dima Awwad, 24 tuổi, một thành viên của phái đoàn, cho biết. “Chúng tôi ước gì Giáo hoàng sẽ đến thăm Syria như ngài đã đến Lebanon, để trấn an mọi người và để chúng tôi cảm thấy sự hiện diện của mình với tư cách là những người Kitô giáo phương Đông và chúng tôi cần có mặt ở nơi này.”
Thông tin từ Associated Press.
