Israel và Iran đã mở ra một chương mới trong lịch sử đối đầu lâu dài của họ khi Israel tiến hành một cuộc tấn công lớn với các đợt không kích vào sáng sớm Thứ Sáu (ngày 13 tháng 6 năm 2025), gây ra các vụ nổ tại thủ đô Tehran của Iran.
Israel cho biết họ nhắm mục tiêu vào các cơ sở hạt nhân và quân sự. Truyền thông nhà nước Iran đưa tin lãnh đạo Lực lượng Vệ binh Cách mạng cùng hai nhà khoa học hạt nhân hàng đầu đã thiệt mạng.
Cuộc tấn công của Israel diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng liên quan đến chương trình hạt nhân đang phát triển nhanh chóng của Iran, điều mà Israel coi là mối đe dọa hiện hữu.
Dưới đây là dòng thời gian của một số sự kiện quan trọng trong các hoạt động thù địch giữa hai quốc gia, theo tin từ Hãng thông tấn Associated Press:
Chương trình hạt nhân của Iran là mục tiêu chính
- Năm 2010: Virus máy tính Stuxnet được phát hiện và được cho là sản phẩm chung của Mỹ-Israel, làm gián đoạn và phá hủy các máy ly tâm của Iran.
- Năm 2018: Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho biết Israel đã thu thập được hàng chục ngàn trang tài liệu cho thấy Iran che giấu chương trình hạt nhân trước khi ký thỏa thuận với các cường quốc năm 2015. Một cựu lãnh đạo Mossad xác nhận thông tin này được thu thập bởi hơn một tá điệp viên không phải người Israel từ các két sắt ở Tehran vào năm 2018.
- Từ năm 2020: Các cuộc tấn công bị cáo buộc do Israel thực hiện chống lại chương trình hạt nhân của Iran gia tăng đáng kể sau khi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 sụp đổ.
- Tháng 7 năm 2020: Một vụ nổ bí ẩn phá hủy nhà máy sản xuất máy ly tâm tại cơ sở làm giàu hạt nhân Natanz của Iran. Iran cáo buộc Israel.
- Tháng 11 năm 2020: Nhà khoa học hạt nhân quân sự hàng đầu của Iran, Mohsen Fakhrizadeh, bị ám sát bằng súng máy điều khiển từ xa khi đang di chuyển bằng xe hơi bên ngoài Tehran. Một quan chức an ninh hàng đầu của Iran cáo buộc Israel sử dụng “thiết bị điện tử” để điều khiển từ xa giết chết nhà khoa học này.
- Ngày 11 tháng 4 năm 2021: Một cuộc tấn công nhắm vào cơ sở hạt nhân ngầm của Iran tại Natanz. Iran đổ lỗi cho Israel, dù Israel không nhận trách nhiệm, nhưng truyền thông Israel đưa tin rộng rãi rằng chính phủ đã dàn dựng một cuộc tấn công mạng gây mất điện tại cơ sở này.
- Ngày 16 tháng 4 năm 2021: Iran bắt đầu làm giàu uranium lên đến 60%, mức tinh khiết cao nhất từ trước đến nay và là một bước kỹ thuật gần mức vũ khí (90%).
- Tháng 6 năm 2022: Iran cáo buộc Israel đầu độc hai nhà khoa học hạt nhân ở hai thành phố khác nhau trong vòng ba ngày, mặc dù hoàn cảnh vẫn chưa rõ ràng.
Các cuộc chiến ở Trung Đông
- Ngày 7 tháng 10 năm 2023: Các chiến binh Hamas từ Dải Gaza tấn công vào Israel, giết chết 1.200 người và bắt 250 con tin, khởi đầu cuộc chiến khốc liệt nhất giữa Israel và Hamas. Iran, nước đã trang bị vũ khí cho Hamas, cung cấp sự hỗ trợ cho nhóm này.
- Ngày 14 tháng 2 năm 2024: Một cuộc tấn công phá hoại bị nghi do Israel thực hiện gây ra nhiều vụ nổ trên đường ống dẫn khí đốt tự nhiên của Iran chạy từ tỉnh Chaharmahal và Bakhtiari ở phía tây Iran đến các thành phố trên Biển Caspi.
- Ngày 1 tháng 4 năm 2024: Cuộc không kích của Israel phá hủy tòa lãnh sự Iran tại Damascus, Syria, giết chết 16 người bao gồm hai tướng Iran.
- Ngày 14 tháng 4 năm 2024: Iran phóng một cuộc tấn công tên lửa và drone chưa từng có tiền lệ vào Israel, bắn hơn 300 tên lửa và drone tấn công để đáp trả vụ không kích của Israel ở Damascus. Cùng làm việc với một liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu, Israel đã chặn hầu hết các mục tiêu đang bay tới.
- Ngày 19 tháng 4 năm 2024: Một cuộc tấn công bị nghi do Israel thực hiện nhắm vào hệ thống phòng không gần sân bay ở Isfahan, Iran.
- Ngày 31 tháng 7 năm 2024: Lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh bị ám sát bằng một cuộc không kích rõ ràng của Israel trong chuyến thăm Tehran. Israel đã tuyên bố sẽ tiêu diệt Haniyeh và các lãnh đạo Hamas khác vì vụ tấn công ngày 7 tháng 10.
- Ngày 27 tháng 9 năm 2024: Cuộc không kích của Israel giết chết lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah. Được thành lập bởi các thành viên Vệ binh Cách mạng Iran đến Lebanon năm 1982 để chiến đấu chống lại lực lượng Israel xâm lược, Hezbollah là nhóm đầu tiên mà Iran hậu thuẫn và sử dụng để xuất khẩu hình thức Hồi giáo chính trị của mình.
- Ngày 1 tháng 10 năm 2024: Iran phóng cuộc tấn công trực tiếp thứ hai vào Israel, mặc dù một liên minh do Mỹ dẫn đầu và Israel đã bắn hạ hầu hết các tên lửa.
- Ngày 16 tháng 10 năm 2024: Israel giết chết lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar tại Dải Gaza.
- Ngày 26 tháng 10 năm 2024: Israel công khai tấn công Iran lần đầu tiên, nhắm vào các hệ thống phòng không và các địa điểm liên quan đến chương trình tên lửa của nước này.
- Ngày 30 tháng 4 năm 2025: Iran hành quyết một người mà họ cho là làm việc cho cơ quan tình báo Mossad của Israel và đóng vai trò trong vụ giết Đại tá Vệ binh Cách mạng Hassan Sayyad Khodaei ở Tehran vào ngày 22 tháng 5 năm 2022.
Các sự kiện này cho thấy mức độ đối đầu ngày càng leo thang giữa Israel và Iran, từ các cuộc chiến tranh ủy nhiệm, tấn công mạng, ám sát cho đến các cuộc tấn công quân sự trực tiếp, định hình một giai đoạn đầy biến động tại khu vực Trung Đông.
