Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa công bố các biện pháp hạn chế nhập cảnh đối với công dân từ 10 quốc gia Châu Phi. Động thái này được giới phân tích đánh giá là giúp tăng cường an ninh cho Hoa Kỳ, cả trong nước lẫn quốc tế.
Tổng Thống Trump cho biết trên nền tảng X rằng lệnh cấm du lịch này được đưa ra sau vụ tấn công khủng bố nhằm vào một nhóm ủng hộ Israel ở Boulder, Colorado vào cuối tuần trước. Nghi phạm được cho là một người đàn ông Ai Cập đã ở quá hạn visa.
Trong một bản thông báo từ Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Trump khẳng định: “Chúng tôi sẽ khôi phục lệnh cấm du lịch, một số người gọi là lệnh cấm du lịch của Trump, và giữ những kẻ khủng bố Hồi giáo cực đoan tránh xa đất nước chúng ta.” Quan điểm này cũng được ông Tommy Pigott, Phó Phát ngôn viên chính của Bộ Ngoại giao, nhấn mạnh là “một yêu cầu an ninh quốc gia”.
Tuy nhiên, các nhà quan sát tin rằng còn có lý do quốc tế đằng sau quyết định này. Ông Bill Roggio, thành viên cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ và là biên tập viên của FDD’s Long War Journal, chia sẻ với Fox News Digital rằng “hầu hết các quốc gia Châu Phi được thêm vào danh sách này là do sự bất ổn cực độ dẫn đến việc trở thành nơi trú ẩn của khủng bố, hoặc do quan hệ giữa họ và Hoa Kỳ cực kỳ kém hoặc không tồn tại.” Ông dẫn chứng Eritrea với các cáo buộc vi phạm nhân quyền và hỗ trợ khủng bố, hay Chad đã yêu cầu quân đội Mỹ rút khỏi lãnh thổ của mình năm ngoái.
Nhiều quốc gia Châu Phi nằm trong danh sách hạn chế nhập cảnh tiềm ẩn những lo ngại đáng kể về an ninh đối với Hoa Kỳ. Theo ghi nhận từ Fox News, Somalia được mô tả là “thiên đường an toàn cho khủng bố” vì sự hiện diện công khai của hai nhóm khủng bố lớn nhất thế giới là ISIS và al Qaeda (thông qua Al-Shabaab). Lý do hạn chế với Libya là do tình hình hỗn loạn, không có cơ quan trung ương đáng tin cậy để cấp hoặc xác minh giấy tờ. Sudan, nơi đang có nội chiến, và một số nước khác như Eritrea, Chad, Guinea Xích đạo, Cộng hòa Congo, Sierra Leone, Togo, và Burundi, chủ yếu bị ảnh hưởng bởi tỷ lệ công dân ở Hoa Kỳ quá hạn visa rất cao (lên tới 70% ở Guinea Xích đạo và 55% ở Eritrea và Chad), cùng với việc một số nước từ chối nhận lại công dân bị trục xuất.
Phía Hoa Kỳ cho rằng các quan chức biên phòng không thể kiểm tra lý lịch người Libya đúng cách do nước này không có chính quyền trung ương có thẩm quyền và hợp tác. Chad, một quốc gia Tây Phi, cũng gây lo ngại khi tăng cường quan hệ với Nga. Sau lệnh cấm của Mỹ, Tổng thống Chad Idriss Deby đã đáp trả bằng cách tuyên bố đình chỉ cấp visa cho công dân Hoa Kỳ theo nguyên tắc có đi có lại.
Lệnh cấm này cũng vấp phải sự chỉ trích từ một số phe phái, cáo buộc Tổng Thống Trump đang áp đặt lại “lệnh cấm Hồi giáo” (Muslim ban) một cách trá hình.
Dù vấp phải phản ứng trái chiều, Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vẫn khẳng định lệnh cấm là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, ngăn chặn các mối đe dọa khủng bố và giải quyết vấn đề những người nước ngoài ở lại Mỹ bất hợp pháp.
