Bộ An ninh Nội địa (DHS) đang yêu cầu Bộ Quốc phòng cung cấp 21,000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia (National Guard) để hỗ trợ các hoạt động thực thi luật di trú “mở rộng ở nội địa”. Một trong những nhiệm vụ gây chú ý là việc các binh sĩ này có thể được sử dụng để tìm kiếm trẻ em di dân không có người đi kèm (Unaccompanied Alien Children – UACs) ở các khu vực xa xôi hoặc nguy hiểm, cũng như vận chuyển các em cùng với những người bị tạm giữ giữa các bang.
Thông tin này được tiết lộ từ ba nguồn tin am hiểu về kế hoạch. Yêu cầu hỗ trợ, được DHS gửi tới Lầu Năm Góc vào ngày 9 tháng 5, nêu rõ đây là lần đầu tiên Cục Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) chính thức đề nghị triển khai Vệ binh Quốc gia để hỗ trợ các chiến dịch thực thi di trú bên trong nước Mỹ.
Cụ thể, yêu cầu đề xuất Vệ binh Quốc gia tham gia “Tìm kiếm và Giải cứu UACs ở địa hình xa xôi hoặc hiểm trở” và “Vận chuyển người bị tạm giữ/trẻ em không có người đi kèm giữa các bang”, dù chi tiết cụ thể về cách thức thực hiện không được giải thích rõ ràng.
Phần lớn lực lượng, khoảng 10,000 binh sĩ, sẽ được dùng cho việc vận chuyển người bị tạm giữ. Khoảng 2,500 binh sĩ hỗ trợ công tác tạm giữ (không nêu rõ địa điểm), và 1,000 người làm nhiệm vụ hành chính như xử lý hồ sơ người bị tạm giữ.
Yêu cầu còn muốn tới 3,500 binh sĩ để “Tìm kiếm người lẩn trốn (Fugitives)”, thực hiện nhiệm vụ giám sát, tuần tra, chặn bắt vào ban đêm ở vùng nông thôn, và hỗ trợ ICE trong các chiến dịch chung truy tìm người lẩn trốn, theo các nguồn tin quen thuộc với kế hoạch này. Thông tin chi tiết về yêu cầu của DHS lần đầu tiên được báo chí đưa tin bởi NPR.
Quan ngại về việc sử dụng binh sĩ
Đề xuất này đã vấp phải sự lo ngại từ các Dân biểu Đảng Dân chủ cũng như một số quan chức quân sự và thực thi pháp luật. Họ cho rằng việc sử dụng Vệ binh Quốc gia cho các nhiệm vụ này là can thiệp vào công việc của lực lượng hành pháp dân sự.
Một nguồn tin mô tả kế hoạch này như việc chính quyền Tổng Thống Trump đang “tìm cách đưa Vệ binh Quốc gia ra đường phố và vào nhà dân,” bày tỏ lo ngại “sẽ trông giống như một nhà nước cảnh sát.”
Một nguồn tin khác nói: “Tổng Thống Trump đã từng nói muốn dùng Vệ binh Quốc gia cho việc thực thi pháp luật, và Lầu Năm Góc cùng các đơn vị khác luôn nói ‘Ồ, đừng lo, sẽ không bao giờ xảy ra chuyện đó.’ Nhưng đây rồi.”
Các quan chức Bộ Quốc phòng cho biết yêu cầu vẫn chưa được duyệt và đang được các bộ phận chính sách, văn phòng Tổng cố vấn và lãnh đạo Lầu Năm Góc đánh giá. Nhiều khả năng sẽ chỉ có một số phần của yêu cầu được chấp thuận.
Tuy nhiên, một nguồn tin được báo cáo về kế hoạch cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Peter Hegseth đang tiến gần tới việc phê duyệt một số yếu tố của yêu cầu và cân nhắc tiếp cận thống đốc bang nào trước tiên để đề xuất triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia. “Chúng ta đang rất gần với việc điều này trở thành hiện thực,” nguồn tin giấu tên cho biết.
DHS đang đề nghị Vệ binh Quốc gia hoạt động dưới dạng Title 32, tức là họ vẫn là lực lượng tiểu bang dưới quyền chỉ huy của thống đốc nhưng được liên bang tài trợ. Tình trạng Title 32 thường cho phép Vệ binh Quốc gia tham gia các hoạt động thực thi pháp luật mà không vi phạm Đạo luật Posse Comitatus năm 1878, cấm sử dụng quân đội liên bang cho mục đích này.
Một thành viên Vệ binh Quốc gia phản đối các nhiệm vụ này nói với NBC News: “Tôi dự định sẽ rời khỏi Vệ binh Quốc gia sớm vì chuyện này.”
Căng thẳng về chi phí giữa Lầu Năm Góc và DHS
Lầu Năm Góc cũng đang bị DHS yêu cầu chi trả toàn bộ chi phí cho việc triển khai 21,000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia. Điều này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ngày càng tăng giữa hai bộ về chi phí cho các hoạt động biên giới và di trú.
Yêu cầu của DHS đến khi Lầu Năm Góc đã phải chi trả 23 triệu USD mỗi tháng để giữ tới 2,500 di dân không có giấy tờ tại một cơ sở quân sự ở Texas. Các quan chức quốc phòng bày tỏ sự bực bội vì cơ sở này đang tiếp nhận ít người hơn nhiều so với dự kiến và họ muốn giảm bớt gánh nặng.
Bộ Quốc phòng có hợp đồng với DHS để hỗ trợ các nhân viên DHS và ICE, những người đang chịu áp lực từ Phó Chánh văn phòng Tổng thống Stephen Miller phải bắt giữ 3,000 người di dân không có giấy tờ mỗi ngày. Tuy nhiên, các chiến dịch của ICE diễn ra chậm hơn dự kiến, dẫn đến ít vụ bắt giữ hơn trên toàn quốc và nhiều giường trống tại các cơ sở như ở El Paso, do Bộ Quốc phòng sở hữu và vận hành.
Các quan chức quân đội cho biết cơ sở này chỉ tiếp nhận trung bình 150 người di dân không có giấy tờ mỗi ngày trong vài tuần qua, một con số rất nhỏ so với sức chứa 2,500 giường. Một ngày gần đây, họ cho biết chỉ có dưới 80 người.
Các quan chức Lầu Năm Góc đang đề nghị giảm số giường tại cơ sở này từ 2,500 xuống khoảng 1,000, ước tính sẽ tiết kiệm được 12 triệu USD mỗi tháng. Vẫn chưa rõ liệu yêu cầu Vệ binh Quốc gia của DHS có làm tăng nhu cầu về giường tại cơ sở El Paso hay không.
Đề xuất này cũng đến lúc Lầu Năm Góc đang gặp khó khăn trong việc tài trợ các dự án quan trọng để hỗ trợ quân đội Mỹ.
“Quốc hội nhận thức được rằng bộ này đang chuyển hướng ngân sách từ các dự án xây dựng quân sự hiện có như cải thiện doanh trại cho binh sĩ cấp dưới và các dự án hạ tầng lâu đời ở nơi khác trên thế giới để ưu tiên cho các nhiệm vụ biên giới phía Tây Nam,” một phụ tá Thượng viện giấu tên nói với NBC News.
“Họ khá bực bội với cách bộ này ra lệnh cho họ hỗ trợ DHS bằng tiền túi của mình với chi phí cực kỳ không tương xứng so với chi phí mà các cơ sở của ICE sẽ tốn kém cho chính phủ,” phụ tá này nói thêm, đề cập đến các quan chức quân đội.
Tháng trước, Lầu Năm Góc đã thông báo cho Quốc hội rằng họ có kế hoạch chuyển hơn 1.74 triệu USD trong ngân sách hiện tại của Bộ Quốc phòng sang nhiệm vụ biên giới phía Tây Nam, một bước đi sẽ lấy tiền từ việc cải tạo doanh trại và các cơ sở đóng quân.
Các nhóm vận động cho quân nhân đã chỉ trích động thái này. Rob Evans, người sáng lập Hots&Cots (nơi các quân nhân có thể đăng đánh giá về doanh trại, khu ăn uống và các cơ sở khác), cho biết ông thấy bằng chứng hàng ngày về các doanh trại bị rò rỉ nước thải, ẩm mốc, hệ thống HVAC bị hỏng, và nhiều vấn đề khác.
“Khi ngân sách bị cắt khỏi hạng mục này, binh sĩ phải trả giá theo những cách thực tế: chậm trễ sửa chữa, điều kiện sống tồi tệ hơn, và cảm giác ngày càng lớn rằng sự an toàn của họ bị xếp sau hình ảnh và các chiến dịch,” Evans nói. “Các quân nhân xứng đáng được sống trong điều kiện sạch sẽ, an toàn và đàng hoàng. Ít nhất họ cũng đã cống hiến đủ để nhận được điều đó.”
Theo NBC News ngày 6/6/2025.
