Theo NBC Bay Area và CalMatters:
Hệ thống đê điều ở vùng châu thổ Sacramento-San Joaquin của California đang đối mặt với nguy cơ lũ lụt nghiêm trọng do xuống cấp, đe dọa hàng trăm nghìn người và nguồn cung cấp nước quan trọng.
Khu vực này có mạng lưới đê dài khoảng 1.100 dặm (khoảng 1.770 km), phần lớn nằm trên đất tư nhân và đã tồn tại lâu đời. Các trận bão mùa đông gần đây, như đầu năm 2023, đã khiến nhiều đoạn đê bị rò rỉ và suýt vỡ. Nếu đê vỡ, hậu quả sẽ rất thảm khốc: khoảng nửa triệu người, chủ yếu ở Stockton, cùng hàng nghìn mẫu đất nông nghiệp, đường cao tốc và các trạm bơm cung cấp nước cho 30 triệu dân California và các vùng canh tác rộng lớn sẽ gặp nguy hiểm. Lịch sử đã ghi nhận các sự cố nghiêm trọng như vụ vỡ đê Jones Tract năm 2004 gây ngập lụt diện rộng và sự cố suýt xảy ra tại đảo Victoria năm ngoái, cho thấy mức độ rủi ro.
Tuy nhiên, việc sửa chữa và duy trì hệ thống đê này đang gặp khó khăn lớn về tài chính. Chi phí sửa chữa cho một điểm rò rỉ nhỏ có thể lên tới hàng trăm nghìn USD, trong khi các dự án lớn hơn tốn kém hàng triệu USD. Ước tính, cần ít nhất 3,2 tỷ USD để nâng cấp đê ở vùng châu thổ đến năm 2050, và con số này lên tới 30 tỷ USD cho toàn bộ Thung lũng Trung tâm để chống lại lũ lụt tồi tệ nhất.
Các cơ quan địa phương và nông dân, những người chịu trách nhiệm chính về nhiều đoạn đê, đang phải vật lộn để theo kịp. Họ thường phải vay nợ để thực hiện các sửa chữa khẩn cấp nhưng lại chờ đợi rất lâu, thậm chí hàng năm trời, để nhận được tiền hoàn trả từ các chương trình hỗ trợ của liên bang (như FEMA) và tiểu bang. Gần đây, tiểu bang California còn cắt giảm một quỹ bảo trì đê quan trọng, làm tăng thêm gánh nặng.
Tình trạng sụt lún đất trong vùng châu thổ, kết hợp với mực nước biển dâng và các trận bão mùa đông ngày càng khắc nghiệt, làm cho hệ thống đê càng dễ bị tổn thương. Các chuyên gia cảnh báo rằng nhiều khu vực đang “vay mượn thời gian”. Việc nâng cấp đê không phải là “khoa học tên lửa”, chủ yếu là công việc đất đá, nhưng lại thiếu “ý chí chính trị” và nguồn tài chính ổn định. Một yếu tố cản trở là “chu kỳ bán rã trí nhớ lũ lụt” – các chính trị gia thường quên đi mức độ nghiêm trọng của thảm họa chỉ sau vài tháng nếu không có lũ lụt xảy ra hàng năm.
Với những thách thức về tài chính và môi trường, tương lai của một số khu vực có giá trị thấp hơn trong vùng châu thổ, nơi đê có thể không được duy trì, đang trở nên không chắc chắn.
