Thượng viện Hoa Kỳ đang có những động thái nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ bằng cách chuẩn bị một gói tài trợ mới mang tính lưỡng đảng, đồng thời thách thức phe Dân chủ bỏ phiếu cho gói này. Tuy nhiên, liệu kế hoạch này có thành công hay không vẫn còn bỏ ngỏ.
Nhiều nhà lập pháp thuộc đảng Dân chủ cho biết họ sẽ tiếp tục giữ vững lập trường, đòi hỏi phải có sự gia hạn cho các khoản trợ cấp y tế sắp hết hạn, vốn không nằm trong dự kiến của dự luật mới.
Sau 14 lần bỏ phiếu không tái mở cửa chính phủ, các thượng nghị sĩ Dân chủ rời cuộc họp nhóm vào chiều thứ Năm với nhiều hoài nghi về khả năng đạt được thỏa hiệp với phe Cộng hòa, hoặc thậm chí là với chính họ, về cách thức chấm dứt tình trạng bế tắc.
Một cuộc bỏ phiếu thử nghiệm về gói đề xuất mới, chưa được công bố công khai, có thể diễn ra vào thứ Sáu. Phe Dân chủ sẽ phải đối mặt với một lựa chọn quan trọng: Tiếp tục đấu tranh cho một thỏa thuận ý nghĩa về việc gia hạn các khoản trợ cấp y tế sắp hết hạn vào tháng Giêng, trong khi vẫn tiếp tục chịu đựng sự bất tiện từ việc đóng cửa chính phủ? Hay bỏ phiếu để mở cửa lại chính phủ và hy vọng vào những điều tốt đẹp, dù phe Cộng hòa chỉ hứa hẹn một cuộc bỏ phiếu về vấn đề y tế trong tương lai, mà không đảm bảo kết quả?
Được khích lệ bởi kết quả bầu cử có lợi vào đầu tuần, nhiều nhà lập pháp Dân chủ tin rằng cuộc chiến sẽ chưa kết thúc cho đến khi phe Cộng hòa và Tổng thống Donald Trump đàm phán với họ về việc gia hạn.
“Đó là điều mà các nhà lãnh đạo làm,” Thượng nghị sĩ Ben Ray Lujan của New Mexico thuộc đảng Dân chủ cho biết. “Ngài có búa chủ tọa, ngài có đa số, ngài phải quy tụ mọi người lại.”
Thượng nghị sĩ Brian Schatz của Hawaii nói rằng phe Dân chủ “rõ ràng là không đồng nhất,” nhưng họ đoàn kết ở điểm “nếu không có gì về y tế, thì cuộc bỏ phiếu đó rất khó thành công.”
Một số nhà lập pháp Dân chủ khác đang nỗ lực tìm kiếm một thỏa thuận nhằm mở cửa lại chính phủ chỉ với cam kết về một cuộc bỏ phiếu trong tương lai cho các khoản trợ cấp y tế. Các nhà lập pháp từ cả hai đảng đều cảm nhận được áp lực ngày càng tăng để giảm thiểu khủng hoảng ngày càng trầm trọng tại các sân bay, thanh toán lương cho công nhân viên chức chính phủ và khôi phục viện trợ thực phẩm bị trì hoãn cho hàng triệu người, nhất là khi tình trạng đóng cửa chính phủ này đã trở thành dài nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Quyết định của Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune giữ cho Thượng viện họp vào thứ Sáu, và có thể cả cuối tuần, diễn ra sau khi Tổng thống Donald Trump thúc giục các Thượng nghị sĩ Cộng hòa tại một bữa ăn sáng ở Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư hãy chấm dứt tình trạng đóng cửa. Tổng thống Donald Trump nhận định rằng sự bế tắc sáu tuần đã là “một yếu tố lớn, tiêu cực” đối với đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử hôm thứ Ba.
Gói đề xuất lưỡng đảng mà ông Thune đang đề xuất sẽ tài trợ cho một số bộ phận của chính phủ – bao gồm viện trợ thực phẩm, các chương trình cựu chiến binh và cơ quan lập pháp – đồng thời gia hạn tài trợ cho các lĩnh vực khác cho đến tháng 12 hoặc tháng 1.
Gói mới này sẽ thay thế dự luật do Hạ viện thông qua mà phe Dân chủ đã nhiều lần bác bỏ. Dự luật đó chỉ gia hạn tài trợ chính phủ cho đến ngày 21 tháng 11, một ngày đang đến rất gần sau sáu tuần không có hành động.
Chi tiết vẫn đang được hoàn thiện, nhưng dự luật mới phản ánh một kế hoạch sơ bộ mà các nhà lập pháp Dân chủ ôn hòa đang phác thảo với hy vọng tìm được sự đồng thuận. Đề xuất do Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen của New Hampshire dẫn đầu cũng sẽ chấp nhận lời đề nghị của phe Cộng hòa về việc tổ chức một cuộc bỏ phiếu gia hạn các khoản trợ cấp của Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền vào một ngày sau đó.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ ông Thune, người đã từ chối đàm phán trong khi chính phủ đóng cửa, sẽ đưa ra lời hứa gì về vấn đề y tế và liệu đủ số lượng nhà lập pháp Dân chủ có đồng ý tiến hành hay không. Phe Cộng hòa đã thiếu năm phiếu để đạt được con số 60 cần thiết trong nhiều tuần.
Phe Dân chủ đang phải đối mặt với áp lực từ các công đoàn mong muốn chấm dứt tình trạng đóng cửa và từ các nhóm đồng minh muốn họ giữ vững lập trường. Nhiều nhà lập pháp Dân chủ lập luận rằng kết quả bầu cử hôm thứ Ba cho thấy cử tri muốn họ tiếp tục đấu tranh cho đến khi phe Cộng hòa nhượng bộ và đồng ý gia hạn các khoản tín dụng thuế y tế.
“Việc bỏ phiếu cho các khoản trợ cấp y tế “phải có ý nghĩa,” Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, một người độc lập liên minh với đảng Dân chủ, cho biết trong tuần này. “Điều đó có nghĩa là sự cam kết từ Chủ tịch Hạ viện rằng ông ấy sẽ ủng hộ dự luật, rằng Tổng thống sẽ ký.”
Tuy nhiên, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, thuộc đảng Cộng hòa đến từ Louisiana, đã làm rõ vào sáng thứ Năm rằng ông sẽ không đưa ra bất kỳ cam kết nào với phe Dân chủ. “Tôi không hứa với bất kỳ ai bất cứ điều gì,” ông Johnson nói khi được hỏi liệu ông có thể hứa về một cuộc bỏ phiếu cho một dự luật y tế hay không.
Sự từ chối rõ ràng của ông Johnson là một trở ngại cho các nhà đàm phán. Thượng nghị sĩ Gary Peters của Michigan, một trong những nhà lập pháp Dân chủ ôn hòa tham gia đàm phán, cho biết những phát biểu của vị chủ tịch Hạ viện là “một vấn đề đáng kể.”
“Chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta có một thỏa thuận mà chúng ta có thể nhận được sự ủng hộ rộng rãi,” ông Peters nói.
Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện, Chuck Schumer, thuộc đảng Dân chủ từ New York, vẫn chưa đưa ra ý kiến về nỗ lực mới nhất. Ông đã nhiều lần kêu gọi Tổng thống Donald Trump ngồi lại với phe Dân chủ – một cuộc gặp dường như khó xảy ra.
“Donald Trump rõ ràng đang cảm thấy áp lực phải chấm dứt tình trạng đóng cửa này,” ông Schumer nói hôm thứ Năm.
Một nhóm nhà lập pháp Dân chủ và Cộng hòa, những người đã bí mật đàm phán trong nhiều tuần, khẳng định họ đang có những tiến bộ ổn định về một thỏa thuận.
Trong một diễn biến mới vào thứ Năm, phe Cộng hòa đã gợi ý rằng họ có thể sẵn sàng đưa vào thỏa thuận cuối cùng những điều khoản đảo ngược một số vụ sa thải hàng loạt công nhân viên chức chính phủ bởi Tòa Bạch Ốc, theo hai người thân cận với các cuộc đàm phán riêng tư được yêu cầu giấu tên để thảo luận về vấn đề này. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu đề xuất đó có được đưa vào gói dự luật mới hay không.
Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện Susan Collins, một nhà lập pháp Cộng hòa ôn hòa đã trao đổi với phe Dân chủ, cho biết bà muốn những nhân viên bị đình chỉ công tác được hoàn trả lương và những người bị sa thải trong thời gian đóng cửa chính phủ được “tuyển dụng trở lại.”
“Chúng tôi vẫn đang đàm phán về ngôn ngữ đó,” bà nói. Theo tin từ Associated Press.
