Dân biểu Pramila Jayapal (Dân Chủ – Seattle) vừa đệ trình lên Quốc Hội dự luật cấm các cơ quan liên bang trục xuất người vô gia cư khỏi đất liên bang nếu họ không có nơi nào khác để đi.
Dự luật “Nhà Ở, Không Còng Tay” được đưa ra chỉ vài ngày trước kỷ niệm phán quyết của Tối Cao Pháp Viện trong vụ kiện City of Grants Pass v. Johnson, vốn loại bỏ một số biện pháp bảo vệ người vô gia cư sống ngoài trời và cho phép các thành phố và tiểu bang tự do thông qua luật lệ hình sự hóa việc sống ngoài trời.
Thành phố Auburn đã nhanh chóng loại bỏ yêu cầu cung cấp chỗ ở qua đêm cho người vô gia cư trước khi buộc tội họ tội nhẹ vì ngủ trên đất công. Đầu năm nay, thành phố Burien cũng ban hành lệnh cấm hoàn toàn việc sống ngoài trời.
Dân biểu Jayapal, đại diện cho khu vực quốc hội số 7 của tiểu bang Washington, bao gồm phần lớn Seattle, nơi có hàng ngàn người đang sống ngoài trời mỗi ngày, bày tỏ sự đau lòng trước tình trạng này. Bà cho rằng tình trạng vô gia cư là do hệ thống và chính sách thất bại, chứ không phải do cá nhân.
Dự luật của bà Jayapal sẽ ngăn chặn các cơ quan liên bang áp dụng hình phạt đối với người vô gia cư nếu họ sử dụng đất liên bang để thực hiện các hoạt động cứu sống—bao gồm chấp nhận thức ăn và nước uống hoặc cất giữ đồ đạc cá nhân—khi không có “không gian trong nhà thay thế đầy đủ”.
Dân biểu Michael Baumgartner (Cộng Hòa – Spokane) cho biết ông chưa đọc dự luật, nhưng cho rằng đây là một “ý tưởng ngớ ngẩn”.
Đề xuất của bà Jayapal tương tự như phán quyết Martin v. Boise năm 2019 của Tòa Phúc Thẩm Khu Vực 9, trong đó nói rằng việc các thành phố phạt tiền hoặc bắt giữ người vô gia cư vì ngủ ngoài trời khi họ không có nơi nào khác để đi là “tàn ác và bất thường”.
Tổ chức phi lợi nhuận National Homelessness Law Center cho biết họ đã thống kê được ít nhất 320 sắc lệnh mới được các thành phố trên cả nước ban hành nhằm hình sự hóa các khía cạnh của tình trạng vô gia cư, với khoảng 260 quy định mới cấp thành phố đã được thông qua cho đến nay, theo ông Jesse Rabinowitz, giám đốc chiến dịch và truyền thông tại trung tâm luật và giám đốc chiến dịch cho dự luật Housing Not Handcuffs.
Dự luật sẽ chỉ có thẩm quyền đối với đất thuộc sở hữu hoặc cho thuê của liên bang—để các tiểu bang và thành phố tiếp tục làm theo ý muốn của họ—nhưng bà Jayapal hy vọng nó sẽ tạo tiền lệ cho những nơi khác noi theo.
Trong khi vận động tranh cử, Tổng Thống Donald Trump từng nói ông muốn cấm “cắm trại đô thị” và tạo ra “các thành phố lều” để di dời người vô gia cư đến. Ý tưởng này chưa phải là một chủ đề trọng tâm trong nhiệm kỳ của ông cho đến nay, nhưng không có gì đảm bảo nó sẽ không được nhắc lại trong tương lai. Thông tin này được báo Seattle Times cho biết.
