Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã có cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska, một hội nghị thượng đỉnh đầy cam go, có thể định đoạt không chỉ quỹ đạo của cuộc chiến tại Ukraine mà còn cả sự an nguy của châu Âu.
Cuộc gặp này mang đến cơ hội cho ông Trump chứng tỏ bản thân là một nhà đàm phán tài ba và người kiến tạo hòa bình toàn cầu. Ông và các đồng minh đã ca ngợi ông là một nhà thương thuyết tầm cỡ có thể đưa cuộc xung đột đẫm máu này đến hồi kết.
Đối với ông Putin, cuộc gặp với ông Trump là cơ hội lâu dài để tìm cách đàm phán một thỏa thuận nhằm củng cố những thắng lợi của Nga, ngăn chặn Ukraine gia nhập khối quân sự NATO và đưa Ukraine trở lại quỹ đạo của Moscow.
Tuy nhiên, cuộc gặp này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ông Trump. Việc đưa ông Putin đến lãnh thổ Hoa Kỳ đồng nghĩa với việc Tổng thống trao cho lãnh đạo Nga sự công nhận mà ông ta mong muốn sau khi bị cô lập sau cuộc xâm lược Ukraine cách đây 3 năm rưỡi. Việc loại trừ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy khỏi hội nghị thượng đỉnh cũng giáng một đòn nặng nề vào chính sách của phương Tây là “không có gì về Ukraine mà không có Ukraine” và mở ra khả năng ông Trump có thể đồng ý với một thỏa thuận mà Ukraine không mong muốn.
Bất kỳ thành công nào đều còn xa vời, đặc biệt là khi Nga và Ukraine còn cách xa nhau trong các yêu cầu hòa bình. Ông Putin từ lâu đã phản đối bất kỳ lệnh ngừng bắn tạm thời nào, liên kết nó với việc ngừng cung cấp vũ khí của phương Tây và đóng băng các nỗ lực huy động quân sự của Ukraine, những điều kiện mà Kyiv và các đồng minh phương Tây đã bác bỏ.
Ông Trump đã bày tỏ trên Truth Social rằng đây là “cuộc gặp đầy cam go!!!” trước khi lên đường đến Alaska. Ông cũng cho biết có 25% khả năng hội nghị thượng đỉnh sẽ thất bại, nhưng cũng đưa ra khả năng nếu cuộc gặp thành công, ông có thể mời ông Zelenskyy đến Alaska để có một cuộc gặp ba bên sau đó, một khả năng mà Nga chưa đồng ý.
Theo tin từ ABC News, trong cuộc phỏng vấn với Fox News Radio vào ngày hôm trước, ông Trump cho biết ông không chắc liệu có đạt được “lệnh ngừng bắn ngay lập tức” hay không, nhưng ông muốn một thỏa thuận hòa bình toàn diện được thực hiện nhanh chóng. Điều này dường như phản ánh lập luận lâu nay của ông Putin rằng Nga ủng hộ một thỏa thuận toàn diện để chấm dứt giao tranh, phù hợp với yêu cầu của họ, chứ không phải là một lệnh ngừng bắn tạm thời.
Các nhà bình luận chính trị ở Moscow bày tỏ sự hài lòng khi hội nghị thượng đỉnh này đã gạt Ukraine và các đồng minh châu Âu sang một bên. Dmitry Suslov, một tiếng nói thân Điện Kremlin, bày tỏ hy vọng rằng hội nghị thượng đỉnh sẽ “làm sâu sắc thêm sự rạn nứt xuyên Đại Tây Dương và làm suy yếu vị thế của châu Âu với tư cách là kẻ thù khó chịu nhất của Nga.”.
Chính phủ các nước sẽ theo dõi chặt chẽ để xem ông Trump sẽ phản ứng ra sao trước ông Putin, có lẽ để đánh giá xem cuộc tương tác này có ý nghĩa gì đối với các mối quan hệ của họ với Tổng thống Hoa Kỳ, người đã gạt bỏ ngoại giao truyền thống để theo đuổi phương pháp tiếp cận giao dịch riêng của mình.
Việc lựa chọn Alaska làm địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh mang một ý nghĩa đặc biệt, bởi Alaska đã từng thuộc về Nga và chỉ cách Nga khoảng 3 dặm (dưới 5 km) tại điểm gần nhất. Căn cứ Elmendorf-Richardson ở Alaska từng đóng vai trò quan trọng trong việc đối phó với Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh và tiếp tục đóng vai trò ngày nay khi các máy bay từ căn cứ này vẫn chặn các máy bay Nga thường xuyên bay vào không phận Hoa Kỳ.
