Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra vừa lên tiếng xin lỗi sau khi đoạn ghi âm cuộc điện thoại giữa bà và ông Hun Sen của Campuchia bị rò rỉ, gây ra một làn sóng phản ứng dữ dội và làm chao đảo liên minh cầm quyền tại Bangkok.
Vụ việc bắt nguồn từ cuộc đàm phán liên quan đến tranh chấp biên giới gần đây, nơi xảy ra đụng độ khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng. Ông Hun Sen, hiện là Chủ tịch Thượng viện Campuchia và cựu Thủ tướng lâu năm, đã đăng toàn bộ cuộc gọi dài 17 phút lên Facebook cá nhân, nói rằng ông ghi âm để tránh hiểu lầm và đã chia sẻ với nhiều người.
Trong đoạn ghi âm, bà Paetongtarn gọi ông Hun Sen là “chú” và đặc biệt, bà gọi chỉ huy quân đội Thái Lan phụ trách khu vực biên giới nơi xảy ra đụng độ là “đối thủ”. Chi tiết này đã gây ra phản ứng gay gắt từ dư luận và giới chính trị, đặc biệt là phe dân tộc chủ nghĩa cánh hữu vốn là đối thủ lâu năm của gia đình bà. Họ cho rằng bà Paetongtarn quá nhún nhường trước Campuchia, khiến Thái Lan trông yếu thế và cố gắng làm hài lòng ông Hun Sen.
Giải thích về bình luận của mình, Thủ tướng Paetongtarn bào chữa rằng đây chỉ là chiến thuật đàm phán nhằm mang lại hòa bình cho hai nước láng giềng. Tuy nhiên, bà cũng thừa nhận sẽ không trò chuyện riêng với ông Hun Sen nữa vì không thể tin tưởng ông. Bà cáo buộc ông chỉ quan tâm đến sự nổi tiếng ở Campuchia mà không nghĩ đến tác động lên quan hệ song phương.
Trước tình hình này, Bộ Ngoại giao Thái Lan đã gửi công hàm phản đối tới đại sứ quán Campuchia về vụ rò rỉ đoạn ghi âm. Bộ cho rằng hành động này là không thể chấp nhận và đi ngược lại thông lệ quốc tế cũng như tinh thần láng giềng tốt đẹp.
Đáng chú ý, gia đình Shinawatra (bao gồm cha bà Paetongtarn, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra) có mối quan hệ cá nhân thân thiết lâu năm với ông Hun Sen. Ông Thaksin và ông Hun Sen thậm chí còn coi nhau như anh em kết nghĩa. Năm 2009, ông Hun Sen từng bổ nhiệm ông Thaksin làm cố vấn chính phủ Campuchia, dù sau đó ông Thaksin đã từ chức.
Hậu quả chính trị tức thời từ vụ rò rỉ là đảng Bhumjaithai, đối tác lớn nhất trong liên minh cầm quyền của đảng Pheu Thai, đã tuyên bố rút khỏi chính phủ. Đảng này cho rằng đoạn ghi âm “ảnh hưởng đến chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích của Thái Lan và quân đội”. Việc Bhumjaithai rút lui khiến liên minh chỉ còn giữ được đa số rất mong manh (255 trên tổng số 500 ghế trong Hạ viện). (Trước đó, đã có những dấu hiệu rạn nứt giữa hai đảng và Bhumjaithai cũng đang đối mặt với cuộc điều tra về cáo buộc dàn xếp kết quả bầu cử Thượng viện).
Trước tình thế này, lãnh đạo phe đối lập đã kêu gọi Thủ tướng Paetongtarn giải tán Quốc hội và tổ chức bầu cử mới, xem vụ rò rỉ là “giọt nước tràn ly” làm mất niềm tin vào chính phủ hiện tại.
Bên ngoài Tòa nhà Chính phủ, hàng chục người biểu tình theo chủ nghĩa dân tộc đã tập trung, giương cờ Thái Lan và biểu ngữ yêu cầu Thủ tướng Paetongtarn từ chức. Một số thượng nghị sĩ cũng tuyên bố sẽ đệ trình kiến nghị luận tội bà, trong khi nhiều cá nhân khác đã gửi đơn khiếu nại tới cơ quan pháp luật.
Nhiều người bày tỏ lo ngại rằng bình luận của Thủ tướng về chỉ huy quân đội có thể làm gia tăng căng thẳng và tiềm ẩn nguy cơ đảo chính quân sự, gợi lại tiền lệ hai lần gia đình Shinawatra bị lật đổ bởi quân đội (cha bà, Thaksin, năm 2006 và cô ruột bà, Yingluck, năm 2014). Tuy nhiên, quân đội Hoàng gia Thái Lan đã ra tuyên bố trấn an, khẳng định cam kết trung thành với chế độ quân chủ lập hiến và sẵn sàng bảo vệ chủ quyền quốc gia trong khuôn khổ pháp luật.
Thông tin được ghi nhận theo tin tức từ The Seattle Times (nguồn AP).
