Một phụ nữ tị nạn gốc Congo đã trải qua hành trình gian nan kéo dài tám năm để đoàn tụ với gia đình mình tại Hoa Kỳ, nhưng giấc mơ này suýt bị dập tắt bởi một sắc lệnh hành pháp từ Tổng Thống Donald Trump.
Theo ABC News, người phụ nữ này (xin được giấu tên vì lý do an toàn) đã trốn chạy khỏi Cộng hòa Dân chủ Congo khi mới 15 tuổi, thực hiện chuyến đi bộ gần 3.700 km xuyên miền nam Châu Phi để tìm kiếm sự an toàn. Sau nhiều năm sống tại Nam Phi, cô hy vọng sẽ đoàn tụ với mẹ và các anh chị em đã được tái định cư tại Boise, Idaho, thông qua chương trình “đoàn tụ theo sau” (follow to join) của Hoa Kỳ. Chương trình này đã nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng trong nhiều thập niên, tạo điều kiện cho người tị nạn hợp pháp nhập cư vào Hoa Kỳ và có con đường trở thành công dân.
Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau khi Tổng Thống Donald Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng 01, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp tạm dừng chương trình tị nạn, khiến cô và hàng ngàn người tị nạn khác rơi vào tình trạng vô vọng. Người phụ nữ kể lại: “Thật kinh khủng. Tôi không bao giờ muốn ai phải trải qua điều đó. Thành thật mà nói, tôi đã bỏ cuộc. Tôi nói với mẹ rằng có lẽ chúng tôi không bao giờ có thể gặp lại nhau nữa.”
Sắc lệnh của Tổng Thống Trump nêu rõ các cộng đồng không có khả năng “tiếp nhận một lượng lớn di dân, đặc biệt là người tị nạn.” Tổ chức Hỗ trợ Tị nạn Quốc tế (International Refugee Assistance Project) cùng với một số người tị nạn, bao gồm cả người phụ nữ Congo và mẹ cô, đã đệ đơn kiện phản đối sắc lệnh này vào tháng 02. Họ lập luận rằng các cơ quan tái định cư đã phải sa thải hàng trăm nhân viên và nhiều người tị nạn bị mắc kẹt ở những nơi nguy hiểm.
Mặc dù sắc lệnh ban đầu bị một Thẩm phán liên bang tạm thời chặn lại trên toàn quốc vào cuối tháng 02, một Tòa án phúc thẩm sau đó đã đảo ngược phần lớn lệnh cấm này. Tuy nhiên, chính “cửa sổ pháp lý ngắn ngủi” đó đã đủ để một nhóm ủng hộ người tị nạn quyên góp tiền chi trả chuyến bay cho cô đến Hoa Kỳ. Cô đã đoàn tụ với gia đình mình tại sân bay vào tháng 03 trong một cuộc hội ngộ đầy xúc động sau hơn một thập kỷ xa cách.
Dù đã ở Hoa Kỳ, người phụ nữ 28 tuổi này vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức mới. Melissa Keaney, luật sư của Tổ chức Hỗ trợ Tị nạn Quốc tế, cho biết chính quyền đã tạo thêm rào cản, bao gồm việc giảm thời hạn hiệu lực của việc kiểm tra an ninh cho người tị nạn từ ba năm xuống chỉ còn 30 ngày, gây ra sự chậm trễ đáng kể. Các nguyên đơn trong vụ kiện đang chờ đợi phán quyết cuối cùng của Tòa án về việc chính phủ phải làm gì để tuân thủ phán quyết trước đó.
Người phụ nữ Congo vẫn đang làm quen với các em trai út của mình, những người còn nhỏ khi cô rời đi Nam Phi. Cô chia sẻ: “Đã lâu rồi và nhiều thứ đã thay đổi, đối với tôi và đối với họ. Tôi vẫn đang trong hành trình học hỏi đó. Chúng tôi đang gắn kết lại với nhau.” Cô cũng bày tỏ lo ngại rằng việc mình được biết đến là nguyên đơn trong vụ kiện chống lại chính quyền Tổng Thống Trump có thể khiến gia đình cô trở thành mục tiêu quấy rối.
