Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ sẽ bắt đầu lắng nghe các lập luận pháp lý vào thứ Tư tới về chính sách kinh tế đặc trưng của Tổng Thống Donald Trump, tập trung vào việc liệu Tổng Thống có quyền áp đặt thuế quan diện rộng đối với hàng nhập cảng theo một đạo luật vốn được dành cho các trường hợp khẩn cấp quốc gia hay không.
Vụ kiện này đặt ra câu hỏi pháp lý về Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977. Đạo luật này cho phép Tổng Thống điều chỉnh hoạt động xuất nhập khẩu khi có mối đe dọa “bất thường và phi thường” đối với quốc gia, tuy nhiên, đạo luật không đề cập cụ thể đến thuế quan. Điều đáng chú ý là cho đến khi Tổng Thống Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai vào tháng Giêng, chưa có tổng thống nào sử dụng IEEPA để áp đặt thuế quan.
Các tòa án cấp dưới đã phán quyết chống lại chính quyền của Tổng Thống Donald Trump, và cả hai bên đều yêu cầu Tối Cao Pháp Viện đưa ra phán quyết cuối cùng. Các chuyên gia pháp lý nhận định đây là một vụ án khó đoán, ngay cả khi Tối Cao Pháp Viện hiện có đa số 6-3 thẩm phán bảo thủ thường ủng hộ Tổng Thống Donald Trump trong các vụ án tranh cãi.
Hậu quả của phán quyết này rất lớn đối với Tổng Thống Donald Trump và nền kinh tế Hoa Kỳ. Người dân ngày càng lo ngại rằng các mức thuế này đang góp phần làm tăng chi phí. Một cuộc thăm dò gần đây của NBC News cho thấy 63% cử tri ghi danh tin rằng Tổng Thống Donald Trump chưa đáp ứng được kỳ vọng về kinh tế, vốn bao gồm việc giảm giá thông qua thuế quan. Đa số người Mỹ cũng phản đối các mức thuế này, cho rằng chúng gây gánh nặng không cân xứng cho các doanh nghiệp nhỏ.
Chính quyền của Tổng Thống Donald Trump, thông qua Tổng Biện Lý D. John Sauer, lập luận rằng IEEPA được viết để trao quyền rộng rãi cho Tổng Thống, bao gồm cả quyền về thuế quan. Ông Sauer nhấn mạnh rằng các mức thuế này là cần thiết do “thâm hụt thương mại giết chết quốc gia”, lặp lại những tuyên bố cứng rắn của Tổng Thống Donald Trump.
Vụ kiện này bao gồm hai nhóm thuế quan: thuế quan “có đi có lại” từ 34% cho Trung Quốc đến 10% cho phần còn lại của thế giới, và thuế quan 25% đối với một số mặt hàng từ Canada, Trung Quốc và Mexico do vấn đề fentanyl. Theo dữ liệu mới nhất từ Sở Quan Thuế và Bảo Vệ Biên Giới Hoa Kỳ, các mức thuế IEEPA đã thu về khoảng 89 tỷ mỹ kim tính đến cuối tháng Tám. Nếu Tối Cao Pháp Viện bác bỏ các mức thuế này, chính phủ có thể phải đối mặt với yêu cầu hoàn trả số tiền đó cho các doanh nghiệp.
Vụ án này cũng đặt ra vấn đề về “học thuyết câu hỏi lớn” (major questions doctrine), một học thuyết mà đa số bảo thủ của Tòa đã ủng hộ trong những năm gần đây. Học thuyết này khẳng định rằng Tổng Thống không thể áp đặt các chính sách lớn với tác động sâu rộng đến xã hội và kinh tế trừ khi Quốc Hội thông qua luật cho phép cụ thể. Các bên phản đối cho rằng IEEPA không cấp bất kỳ quyền hạn nào để áp đặt thuế quan, và cũng không có tình huống khẩn cấp nào hiện tại để biện minh cho việc viện dẫn đạo luật này.
Theo NBC News, Tổng Thống Donald Trump đã xem vụ án này là cực kỳ quan trọng đối với kế hoạch kinh tế của mình và đã từng gợi ý sẽ tham dự trực tiếp buổi tranh luận. Dù sau đó đã thay đổi ý định, Bộ Trưởng Ngân Khố Scott Bessent vẫn dự định tham dự, cho thấy tầm quan trọng của vụ kiện đối với chính quyền.
