Một cuộc khủng hoảng thầm lặng đang diễn ra tại bàn ăn của các gia đình Mỹ. Nếu trước đây trẻ em lớn lên với những bữa ăn nấu tại nhà từ nguyên liệu thực, thì ngày nay hơn 60% lượng calo của trẻ em đến từ thực phẩm siêu chế biến. Thay vì những bữa tối giàu dinh dưỡng cùng cha mẹ và anh chị em, nhiều trẻ em ăn vặt bằng khoai tây chiên, nước ngọt và các loại thực phẩm đóng hộp trong khi xem màn hình. Đây là một vấn đề sức khỏe lớn, trầm trọng hơn bởi văn hóa đề cao sự tiện lợi và nhịp sống nhanh của chúng ta.
Thực phẩm đã bị tước đi ý nghĩa. Nó không còn được xem là nhiên liệu, và chắc chắn không còn là thứ gắn kết gia đình. Nó đã trở thành một sản phẩm công nghiệp – calo trên kệ, cách xa những trang trại và mảnh đất từng nuôi dưỡng chúng ta bằng nguồn dinh dưỡng đích thực. Trong nhiều thế hệ, giờ ăn là thời điểm neo giữ các gia đình và cộng đồng. Đó là lúc những bài học được truyền đạt, tình cảm được xây dựng và trẻ em học được ý nghĩa của sự thuộc về. Khi chúng ta giao phó việc cung cấp thực phẩm cho các nhà máy và nhà máy đóng gói, chúng ta không chỉ đánh đổi dinh dưỡng lấy phụ gia và truyền thống lấy sự tiện lợi. Trẻ em Mỹ đang phải trả giá bằng sức khỏe của mình.
Sự gia tăng tình trạng béo phì ở trẻ em, tiểu đường, lo âu và các bệnh mãn tính có nhiều nguyên nhân, nhưng chế độ ăn uống kém lành mạnh nằm ở gốc rễ. Vấn đề không chỉ là ăn quá nhiều, mà là ăn sai thực phẩm: phẩm màu sặc sỡ liên quan đến tăng động, đường giá rẻ làm tăng vọt insulin và chất bảo quản làm rối loạn nội tiết tố. Khoa học đang dần bắt kịp với những gì mà các bậc cha mẹ đã cảm nhận một cách bản năng: trẻ em phát triển mạnh mẽ với thực phẩm thật. Chúng suy yếu với những thứ ‘giống thực phẩm’.
Đây không phải là mối quan tâm nhỏ bé của những người có ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây là vấn đề ủng hộ gia đình, ủng hộ nước Mỹ. Gia đình mạnh mẽ phụ thuộc vào trẻ em khỏe mạnh. Trẻ em khỏe mạnh phụ thuộc vào dinh dưỡng đích thực. Và việc khôi phục chu kỳ đó đòi hỏi nhiều hơn là một chiến dịch y tế công cộng khác. Nó đòi hỏi sự đổi mới văn hóa.
Với tư cách là một đầu bếp, tôi đã chứng kiến thực phẩm chế biến thay đổi khẩu vị của người Mỹ. Trẻ em đến nhà hàng và không biết cà chua có vị như thế nào trừ khi nó ở trong tương cà. Chúng lớn lên với hương vị được ‘tinh chế’ cao độ – bột màu cam rực rỡ, siro ngô và phô mai bột – làm át đi các giác quan và có vị tổng hợp gây nghiện. Đó là lý do tại sao nhiều trẻ em phản kháng khi nếm thử thực phẩm thật: đó không phải là thứ chúng quen thuộc. Nhưng khi bạn quay trở lại những điều cơ bản – quay một con gà, nướng một miếng cá, phục vụ rau tươi nêm nếm nhẹ bằng muối thật – bạn sẽ thấy sự thay đổi. Tôi đã thấy những thanh thiếu niên tuyên bố ‘ghét hải sản’ thay đổi suy nghĩ chỉ với một miếng cá ngừ tươi đánh bắt tự nhiên, bản thân tôi cũng từng như vậy! Tôi đã là nạn nhân của phong trào thực phẩm giả tạo này. Thực phẩm có thể thay đổi cuộc sống khi chúng ta cho trẻ em cơ hội trải nghiệm thứ thật.
Điều đó có nghĩa là hỗ trợ các gia đình muốn nấu ăn nhưng cảm thấy bị áp lực bởi thời gian và ngân sách. Nó có nghĩa là cho phép nông dân tự do đưa sản phẩm tươi đến trường học mà không gặp rào cản quan liêu. Nó có nghĩa là nói sự thật về những gì có trong nguồn cung cấp thực phẩm của chúng ta và bịt các lỗ hổng pháp lý cho phép các chất phụ gia hóa học lọt qua mà không có sự giám sát thực sự. Và nó có nghĩa là nhấn mạnh sự thật đơn giản, yêu nước: chọn thực phẩm thật không phải là sự ưu tú, đó là lẽ thường tình.
Và đây là nơi bảo tồn đóng vai trò quan trọng. Thực phẩm lành mạnh bắt đầu từ đất đai khỏe mạnh. Các khu vực đầu tư vào việc quản lý đất đai của họ – luân canh cây trồng, bảo vệ các loài thụ phấn, chăm sóc hệ vi sinh vật của đất – tạo ra thực phẩm có mật độ dinh dưỡng cao hơn và bền vững cho các thế hệ. Ủng hộ nông dân, chủ trang trại và ngư dân địa phương vừa là chính sách kinh tế tốt, vừa là chính sách sức khỏe tốt. Bằng cách củng cố các hoạt động nông nghiệp và bảo tồn khu vực, chúng ta cho phép các gia đình tiếp cận thực phẩm có khả năng chữa lành.
Nấu ăn không nhất thiết phải phức tạp hoặc tốn kém. Trong nhiều trường hợp, các phần thịt, cá hoặc thậm chí rau củ ít được sử dụng lại ngon hơn và rẻ hơn. Các gia đình có thể thực hiện những thay đổi nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn – đổi nước ngọt thành nước khoáng có ga với cam tươi và siro đơn giản hoặc thay thế đồ ăn nhanh bằng ‘đêm taco gia đình’ hàng tuần, nơi trẻ em giúp thái rau củ và tự làm đĩa của mình. Các món ăn làm trên khay nướng, súp và hầm được chế biến từ nguyên liệu thật có thể nuôi sống cả gia đình nhanh hơn xếp hàng ở tiệm đồ ăn nhanh. Và còn có cả khía cạnh văn hóa nữa; khi trẻ em nhìn thấy cha mẹ chúng nấu ăn, chúng học được rằng thực phẩm không chỉ là calo, mà là sự kết nối. Tôi đã học được với tư cách là cha của 4 đứa con rằng khi các con tôi tự nấu ăn, chúng sẽ tự hào ăn nó (ngay cả khi nó không đạt tiêu chuẩn của tôi). Ngay cả hai mươi phút quanh bàn ăn cũng mang lại cho trẻ em điều mà thực phẩm chế biến không bao giờ có thể có – cảm giác thuộc về.
Chúng ta không thể điều chỉnh hoặc dùng thuốc để thoát khỏi cuộc khủng hoảng này. Chúng ta phải xây dựng lại những thói quen lành mạnh hơn từ gốc rễ. Điều đó bắt đầu từ nhà bếp, và bắt đầu bằng việc kết nối lại các gia đình với mảnh đất nuôi sống họ.
Nếu những người theo chủ nghĩa bảo thủ nghiêm túc về giá trị gia đình, chúng ta phải coi thực phẩm là một giá trị gia đình. Bàn ăn tối không chỉ là nơi để ăn. Đó là nơi sức khỏe, văn hóa và tính cách được hình thành. Bảo vệ nó là bảo vệ tương lai của nước Mỹ.
Đối với tôi, có niềm tự hào khi lấy nguyên liệu từ nông dân, chủ trang trại và ngư dân Mỹ. Mỗi lần tôi đặt một đĩa ăn trước mặt ai đó được chế biến từ nguyên liệu trồng tại quê nhà, nó giống như một lá phiếu cho sức khỏe và di sản của chúng ta. ‘Made in America’ không chỉ nên áp dụng cho ô tô hay thép, nó nên áp dụng cho những gì chúng ta cho gia đình mình ăn. Thực phẩm thật không chỉ nói về sức khỏe; nó nói về bản sắc, khả năng phục hồi, truyền thống và việc truyền lại cho thế hệ tiếp theo. Nếu chúng ta muốn có những gia đình mạnh mẽ và một quốc gia mạnh mẽ, chúng ta phải nhớ rằng thực phẩm là một giá trị gia đình. Và cuộc cách mạng để đòi lại nó bắt đầu từ nơi nó luôn có – trong bếp.
Danielle Franz là Giám đốc điều hành của American Conservation Coalition (ACC), tổ chức bảo tồn bảo thủ lớn nhất cả nước.
Đầu bếp Andrew Gruel là một doanh nhân ẩm thực từng đoạt giải thưởng, nhân vật truyền hình và người sáng lập nhiều tập đoàn nhà hàng tại Hoa Kỳ.
