Cuộc bầu cử sơ bộ thị trưởng New York tuần này đã làm nổi bật cuộc tranh luận đang diễn ra về hệ thống bỏ phiếu theo thứ hạng (ranked-choice voting – RCV), một phương thức bầu cử tương đối mới, độc đáo và phức tạp. New York City là một trong 63 khu vực pháp lý tại Mỹ đã áp dụng RCV cho một hoặc tất cả các cuộc bầu cử của mình.
Những người ủng hộ RCV cho rằng hệ thống này tạo cơ hội cho các ứng cử viên ít được biết đến hơn cạnh tranh và khuyến khích các chính trị gia xây dựng sự đồng thuận, vì cử tri có thể chọn nhiều hơn một cái tên trên lá phiếu của mình. Tuy nhiên, các nhà phê bình chỉ ra rằng việc tính toán lá phiếu RCV tốn nhiều thời gian hơn và làm chậm kết quả cuối cùng, đồng thời gây nhầm lẫn cho cử tri.
Dù kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử sơ bộ Đảng Dân chủ cho chức thị trưởng có thể phải đến tuần tới mới được công bố, nhưng điều rõ ràng là cả cử tri và các ứng cử viên đang dần làm quen với hệ thống này. Susan Lerner, giám đốc điều hành của Common Cause New York, cho biết: “Chúng ta đã thấy sự hiểu biết ngày càng tăng về RCV trong số nhiều ứng cử viên hơn trong cuộc đua thị trưởng”. Bà nhấn mạnh rằng RCV cho phép các ứng cử viên ủng hộ lẫn nhau, thay vì cạnh tranh gay gắt.
Tuy nhiên, các nhà phê bình vẫn bày tỏ lo ngại về sự chậm trễ trong việc công bố kết quả, đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump và các đồng minh của ông đưa ra những cáo buộc sai lệch về gian lận bầu cử lan tràn. Sam Oliker-Friedland, giám đốc điều hành của Viện Quản trị Có Trách nhiệm, cho rằng: “Có quá nhiều câu hỏi về niềm tin vào quy trình bầu cử… Chúng ta đang ở thời điểm mà niềm tin vào quy trình dân chủ đang thấp và suy yếu”. Ông cũng chỉ ra rằng một bộ phận cử tri, giống như trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2021, vẫn chưa hiểu rõ cách thức hoạt động của hệ thống phức tạp này.
Theo tin từ NBC News ngày 25 tháng 6 năm 2025, sự quan tâm đến RCV đã tăng cao trong những năm gần đây, nhưng đà phát triển đã chậm lại. Sau một giai đoạn phát triển mạnh mẽ, nhiều nỗ lực lập pháp nhằm triển khai hoặc mở rộng RCV đã thất bại. Thậm chí, 17 tiểu bang do đảng Cộng hòa kiểm soát đã ban hành luật cấm RCV. Các nhà phê bình cho rằng RCV không phải là một giải pháp vạn năng cho mọi cuộc bầu cử, mà cần được điều chỉnh cho phù hợp với từng bối cảnh cụ thể.
