Cử tri tại California đã thông qua một biện pháp nhằm vẽ lại các tuyến chính trị để ủng hộ Đảng Dân chủ, một động thái phản công lại các nỗ lực tương tự từ các tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo trong cuộc tranh giành quyền kiểm soát Hạ viện Hoa Kỳ.
Biện pháp tái phân chia khu vực bầu cử, được gọi là Prop 50, đã được truyền thông dự phóng là đã thông qua. Mục đích của nó là định cấu hình lại các khu vực bỏ phiếu của tiểu bang để mang lại cơ hội tốt hơn cho Đảng Dân chủ trong việc giành lấy năm ghế Hạ viện từ tay Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới.
Tuy nhiên, liệu biện pháp này có làm thay đổi cán cân quyền lực ở Washington hay không vẫn còn là một câu hỏi mở, khi ngày càng có nhiều tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo cũng đang vẽ lại bản đồ bỏ phiếu dưới áp lực từ Tổng Thống Donald Trump.
Hiện tại, Đảng Cộng hòa đang nắm giữ đa số sít sao với năm ghế tại Hạ viện gồm 435 thành viên. Nếu Đảng Dân chủ giành được đa số tại Hạ viện trong cuộc bầu cử năm 2026, họ sẽ có thể cản trở chương trình lập pháp của Tổng Thống Donald Trump trong ít nhất hai năm tới, cũng như tiến hành giám sát quốc hội đối với chính quyền của ông, bao gồm các cuộc điều tra và luận tội.
Nhìn trên phạm vi toàn quốc, nỗ lực tại California, một tiểu bang có xu hướng ủng hộ Đảng Dân chủ mạnh mẽ, sẽ không đủ để bù đắp những lợi thế mà Đảng Cộng hòa có được từ việc tái cấu trúc bản đồ bỏ phiếu. Bốn tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đã vẽ lại bản đồ của họ trong năm nay, mang lại cho đảng này lợi thế tiềm năng ở chín khu vực bầu cử mới. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng những thay đổi này có thể không đủ để Đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Hạ viện vào tháng 11 tới.
Việc tái phân chia khu vực bầu cử thường diễn ra 10 năm một lần để phản ánh những thay đổi về dân số được ghi nhận qua Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ. Tuy nhiên, việc vẽ lại các đường ranh giới vào giữa thập kỷ để cố gắng đạt được lợi thế bầu cử là một chiến lược mới đang đẩy ranh giới vượt ra ngoài những gì đã từng được thực hiện trước đây.
Cuộc chiến tái phân chia khu vực bầu cử theo kiểu “ăn miếng trả miếng” bắt đầu khi Tổng Thống Trump gây áp lực lên các tiểu bang bảo thủ vẽ lại các khu vực bầu cử quốc hội của họ để giúp Đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Hạ viện. Hiện tại, hơn một chục tiểu bang Hoa Kỳ đang xem xét các kế hoạch vẽ lại bản đồ bỏ phiếu, được gọi là gian lận bầu cử chính trị.
Giáo sư Erik Nisbet của Đại học Northwestern nhận định: “Bất kể đó là Đảng Dân chủ hay Đảng Cộng hòa, điều này đều không tốt cho nền cộng hòa của chúng ta về lâu dài. Câu hỏi đặt ra bây giờ là: liệu nó sẽ dừng lại ở đâu? Đó là sự phá hoại chính trị đối với nền dân chủ của chúng ta.”
Ông Nisbet cho rằng cuộc chiến này có nguy cơ làm xói mòn niềm tin vào chính phủ, khiến người dân cảm thấy phiếu bầu và sự đại diện của họ ở Washington bị suy giảm, cũng như xóa bỏ các khu vực tranh chấp nơi các thành viên của cả hai đảng có cơ hội ngang nhau để giành chiến thắng. Các đại diện từ những khu vực này thường đóng vai trò quan trọng trong việc đàm phán thỏa thuận và tìm kiếm điểm chung, những điều ngày càng trở nên khó khăn hơn trong một Quốc hội bị chia rẽ sâu sắc.
Tổng Thống Trump, người bắt đầu thúc đẩy việc tái phân chia khu vực bầu cử với Texas, đã lập luận rằng ông và Đảng Cộng hòa có quyền giành thêm ghế quốc hội do ông đã thắng ở các bang đó trong cuộc đua tổng thống năm 2024. Texas đã đáp lại lời kêu gọi của Trump bằng cách sửa đổi bản đồ của mình để mang lại lợi thế cho Đảng Cộng hòa ở năm ghế mới. Đổi lại, các nhà lập pháp Đảng Dân chủ ở California đã giới thiệu Prop 50.
Thống đốc California, ông Gavin Newsom, một đối thủ của Trump và được cho là có tham vọng tổng thống, đã ủng hộ Prop 50. Ông hiện đang thúc giục Đảng Dân chủ làm theo gương của mình và “lấy độc trị độc” – một điều mà ông cho rằng đảng này đã không sẵn lòng làm trong quá khứ.
Các nhà lập pháp Đảng Dân chủ nổi tiếng, bao gồm cựu Tổng thống Barack Obama, Dân biểu Alexandria Ocasio Cortez và bà Kamala Harris, đã giúp gây quỹ và tạo sự ủng hộ cho biện pháp này trên toàn quốc. Các chiến dịch ủng hộ và phản đối biện pháp đã nhận được tổng cộng 200 triệu đô la, nhưng Đảng Dân chủ đã vượt xa Đảng Cộng hòa về số tiền huy động được. Ông Newsom đã nói với những người quyên góp rằng họ có thể ngừng gửi tiền.
Tuy nhiên, nếu các tiểu bang khác không tham gia, đề xuất này và động lực của nó có thể không dẫn đến sự thay đổi đáng kể tại Hạ viện. Mặc dù nó có thể giúp Đảng Dân chủ giành được năm ghế, ngày càng có nhiều tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo cũng đang thay đổi bản đồ của họ.
North Carolina, Missouri và Ohio đều đã thông qua các bản đồ mới mang lại lợi thế cho Đảng Cộng hòa. Utah cũng đã thông qua một bản đồ mới, lẽ ra sẽ mang lại lợi thế cho Đảng Dân chủ ở một khu vực, nhưng nó đang bị xem xét pháp lý. Mỗi tiểu bang quyết định khu vực bầu cử của mình theo cách khác nhau và nhiều tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đã dễ dàng hơn trong việc thay đổi bản đồ của họ do luật pháp, thời hạn bầu cử, khu vực hiện tại hoặc lãnh đạo chính trị của tiểu bang.
Ví dụ, Texas đã tạo ra các khu vực bầu cử mới của mình thông qua cơ quan lập pháp tiểu bang. Tuy nhiên, California cần sự ủng hộ của cử tri để thay đổi bản đồ chính trị của mình. Theo luật của tiểu bang nhằm ngăn chặn gian lận bầu cử chính trị, một ủy ban độc lập thường vẽ lại các khu vực bầu cử của California mỗi thập kỷ. Để đi chệch khỏi điều này, tiểu bang đã phải kêu gọi một cuộc bầu cử đặc biệt, với Prop 50 là vấn đề duy nhất trên lá phiếu, tiêu tốn hơn 200 triệu đô la của người đóng thuế. Các bản đồ Prop 50 mới sẽ chỉ có hiệu lực cho đến năm 2030, khi ủy ban sẽ lại vẽ lại các khu vực bầu cử.
Trong khi các nhà lãnh đạo ở cả các tiểu bang có xu hướng tự do và bảo thủ đều xem xét việc tái phân chia khu vực bầu cử, một yếu tố khác đang nổi lên, đe dọa gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026: Tối cao Pháp viện hiện đang xem xét một vụ án có thể định hình lại đáng kể cách các khu vực bầu cử được vẽ, tùy thuộc vào phán quyết.
Theo tin từ BBC News.
