Cộng hòa Dân chủ Congo và Rwanda vừa ký một thỏa thuận hòa bình do Hoa Kỳ làm trung gian, với hy vọng chấm dứt hàng thập kỷ xung đột đẫm máu ở miền đông Congo. Thỏa thuận này cũng tạo điều kiện cho chính phủ Hoa Kỳ và các công ty Mỹ tiếp cận các khoáng sản quan trọng trong khu vực.
Tại một cuộc gặp ở Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump đã bày tỏ hy vọng rằng thỏa thuận này sẽ mở ra một chương mới về hy vọng, cơ hội, hòa hợp, thịnh vượng và hòa bình cho toàn khu vực.
Ngoại trưởng Marco Rubio gọi đây là “một thời khắc quan trọng sau 30 năm chiến tranh”. Congo đã phải hứng chịu xung đột với hơn 100 nhóm vũ trang, trong đó nhóm mạnh nhất được Rwanda hậu thuẫn, khiến hàng triệu người thiệt mạng kể từ những năm 1990.
Mặc dù thỏa thuận được xem là một bước ngoặt, nhưng nhiều nhà phân tích không tin rằng nó sẽ nhanh chóng chấm dứt các cuộc giao tranh, vì nhóm vũ trang nổi bật nhất tuyên bố thỏa thuận này không áp dụng cho họ. Nhiều người Congo coi đây chủ yếu là cơ hội để Hoa Kỳ có được các khoáng sản quan trọng cần thiết cho phần lớn công nghệ của thế giới, sau khi chính phủ của họ tìm đến Tổng Thống Trump để được hỗ trợ trong cuộc chiến chống lại quân nổi dậy.
Ngoại trưởng Congo Therese Kayikwamba Wagner và Ngoại trưởng Rwanda Olivier Nduhungirehe đều bày tỏ sự lạc quan nhưng nhấn mạnh vẫn còn nhiều việc phải làm để chấm dứt giao tranh.
Theo hãng tin AP, thỏa thuận bao gồm các điều khoản về toàn vẹn lãnh thổ, cấm các hành động thù địch, giải trừ quân bị và tái hòa nhập có điều kiện các nhóm vũ trang phi nhà nước.
Nhóm nổi dậy M23 do Rwanda hậu thuẫn là nhóm vũ trang nổi bật nhất trong cuộc xung đột. Liên Hiệp Quốc gọi đây là “một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo kéo dài, phức tạp và nghiêm trọng nhất trên Trái Đất”.
Congo hy vọng Hoa Kỳ sẽ cung cấp hỗ trợ an ninh cần thiết để chống lại quân nổi dậy và có thể khiến họ rút khỏi các thành phố quan trọng như Goma và Bukavu.
Thỏa thuận này là trọng tâm trong nỗ lực của chính phủ Hoa Kỳ nhằm đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc ở Châu Phi. Trong nhiều năm, các công ty Trung Quốc là những nhân tố chủ chốt trong lĩnh vực khoáng sản của Congo.
Ngoại trưởng Congo cho biết Hoa Kỳ đã chứng tỏ là một “đối tác đáng tin cậy” trong tiến trình hòa bình và các vấn đề khác trong quan hệ giữa hai nước.
Các khoáng sản hầu như chưa được khai thác ước tính trị giá tới 24 nghìn tỷ đô la Mỹ.
Xung đột có thể bắt nguồn từ hậu quả của nạn diệt chủng năm 1994 ở Rwanda, nơi các dân quân Hutu đã giết hại từ 500.000 đến 1 triệu người thuộc sắc tộc Tutsi, cũng như những người Hutu ôn hòa và người Twa bản địa. Kể từ đó, cuộc xung đột đang diễn ra ở miền đông Congo đã giết chết 6 triệu người.
Theo nguồn tin từ hãng thông tấn Associated Press.
