WASHINGTON – Người Mỹ bản địa hôm Thứ Sáu đã nhìn vào chính phủ đang đóng cửa và chuẩn bị cho những thiệt hại đối với các dịch vụ y tế, giáo dục, cơ sở hạ tầng và các dịch vụ khác do Washington tài trợ theo các hiệp ước đã ký kết hơn một thế kỷ trước.
Các quốc gia bộ lạc có sòng bạc, giấy phép khai thác dầu khí và các nguồn thu nhập độc lập khác cho biết họ dự kiến sẽ duy trì hoạt động trong vài tháng. Các bộ lạc phụ thuộc nhiều hơn vào tiền của chính phủ đã bắt đầu cho nghỉ việc không lương.
Nhiều nhà lãnh đạo bộ lạc cho biết họ lo ngại rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ sử dụng việc đóng cửa để sa thải các viên chức liên bang chịu trách nhiệm đảm bảo các nghĩa vụ ủy thác và hiệp ước được tôn trọng. Hoa Kỳ đã đồng ý nhiều thập kỷ trước để bảo vệ an ninh, sức khỏe và giáo dục của công dân bộ lạc để đổi lấy việc nhượng lại đất đai của họ.
Bộ lạc Pyramid Lake Paiute, ngay bên ngoài Reno, Nevada, đã cho ít nhất 25 nhân viên nghỉ việc không lương bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 và đóng cửa trung tâm văn hóa, bảo tàng, bộ phận giáo dục đại học và các dịch vụ dành cho trẻ em bản địa trong hệ thống trường công.
Bộ lạc cho biết việc đóng cửa sẽ là tạm thời nhưng có thể có thêm nhiều vụ đóng cửa nữa nếu tình trạng đóng cửa kéo dài.
“Khi chính phủ tiếp tục đóng cửa, các bộ phận khác có thể bị hạn chế hoạt động,” Chủ tịch Steven Wadsworth đã viết trong một lá thư gửi các thành viên bộ lạc. “Những đợt nghỉ việc không lương này là cần thiết để đảm bảo sự tiếp tục hoạt động của an toàn công cộng, chẳng hạn như cảnh sát, dịch vụ cấp cứu và ngân hàng thực phẩm.”
Người dân trên khắp Lãnh thổ Bản địa lo ngại rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ sử dụng việc đóng cửa để sa thải các nhân viên liên bang thực thi quyền hiệp ước của họ.
“Tôi cực kỳ lo lắng về điều đó,” Liz Carr, phó chủ tịch phụ trách các mối quan hệ liên chính phủ của Liên minh Cedar Rock, tổ chức giúp các bộ lạc phát triển chính sách y tế, tự trị và quản lý đất đai, cho biết. Bà Carr đã được bổ nhiệm làm cố vấn bộ lạc đầu tiên cho Văn phòng Quản lý và Ngân sách dưới thời chính quyền Biden. Tuy nhiên, bà cho biết đã được chỉ thị từ chức bởi chính quyền mới và vị trí đó vẫn còn bỏ trống. Bà ấy nói rằng có sự thiếu hiểu biết về các trách nhiệm ủy thác và hiệp ước trong cơ quan này và tại Tòa Bạch Ốc.
“Tôi có thể thấy một số chương trình đó bị coi là thuộc nhóm DEI hoặc một loại lãng phí nào đó. Sau đó, họ quay lại để dỡ bỏ những chương trình đó và mọi người không thể quay lại để cung cấp những dịch vụ đó,” bà nói. “Và các bộ lạc không có nơi nào để quay lại.”
Các bộ lạc thông qua các văn phòng khu vực của Cục Phát triển Người Mỹ Bản địa (BIA) để phê duyệt các dự án đường bộ và tài trợ thực thi pháp luật, và 15 văn phòng BIA trên 38 tiểu bang đã đóng cửa, theo cơ quan này. Các nhân viên liên bang bảo vệ tính mạng và tài sản được miễn trừ khỏi việc đóng cửa, nhưng các sĩ quan thực thi pháp luật của BIA trong bộ phận này có thể sẽ làm việc mà không được trả lương do cách thức phân bổ ngân sách.
Cơ quan Dịch vụ Y tế Người Mỹ Bản địa, một bộ phận thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ bản địa và người Alaska bản địa và sẽ vẫn được tài trợ và hoạt động, theo kế hoạch dự phòng của HHS. Tuy nhiên, hàng trăm trung tâm và phòng khám y tế trên cả nước do các quốc gia bộ lạc sở hữu và quản lý nhưng được liên bang tài trợ lại là một vấn đề khác.
Các cơ quan hỗ trợ các bộ lạc đã đóng cửa, bao gồm Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị, nơi vận hành Chương trình Tài trợ Nhà ở cho Người Mỹ Bản địa, và Cục Quản lý Đường cao tốc Liên bang, nơi vận hành Chương trình Giao thông Vận tải Bộ lạc.
Hiệp hội Quốc gia về Lưu giữ Lịch sử Bản địa – một tổ chức quốc gia gồm các nhân viên bộ lạc chuyên bảo tồn truyền thống và văn hóa của người Mỹ bản địa – đang yêu cầu chính phủ liên bang tạm dừng các dự án như phát triển dầu khí đòi hỏi sự tham vấn với các quốc gia bộ lạc.
Chính phủ có nghĩa vụ pháp lý tham vấn với các bộ lạc về các dự án có thể ảnh hưởng đến họ, và điều đó không thể xảy ra nếu không có các nhân viên liên bang cần thiết làm việc, theo Tiến sĩ Valerie Grussing, giám đốc điều hành của hiệp hội. Bà nói: “Các dự án chỉ nên tiếp tục khi các cơ quan có đầy đủ nhân viên và các bộ lạc có người để tham vấn.” Tin từ Associated Press.
