Các đặc vụ Liên bang Mỹ đã bắt giữ ông Dimitri Vorbe, một trong những doanh nhân quyền lực và giàu có nhất tại Haiti, là nhân vật cấp cao mới nhất từ quốc gia Caribe đầy biến động bị giam giữ trên đất Mỹ.
Ông Vorbe hiện đang bị giam giữ bởi Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE). Thông tin từ các hồ sơ trực tuyến vào thứ Ba cho thấy ông đang bị giam giữ tại Trung tâm Xử lý Dịch vụ Krome North ở Miami.
Hiện chưa rõ lý do cụ thể dẫn đến vụ bắt giữ hay ông Vorbe có đối mặt với bất kỳ cáo buộc nào hay không. Một cuộc tìm kiếm hồ sơ tòa án tại Florida vào thứ Ba không cho thấy bất kỳ cáo buộc chính thức nào. Một phát ngôn viên của ICE đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Vụ bắt giữ này diễn ra hai tháng sau khi các đặc vụ ICE tại Florida bắt giữ ông Réginald Boulos, một doanh nhân, bác sĩ và cựu ứng cử viên tổng thống Haiti. Giới chức cáo buộc ông Boulos đã hỗ trợ các băng nhóm bạo lực tại Haiti, vốn đã bị chính phủ Hoa Kỳ xem là các tổ chức khủng bố.
Ông Michael Deibert, tác giả của các cuốn sách về Haiti, nhận định: “Với việc bắt giữ ông Boulos và ông Vorbe, chúng ta đang chứng kiến một tầng lớp xã hội Haiti bị ảnh hưởng tại nơi họ đang sinh sống ở nước ngoài. Một thông điệp đang được gửi đến giới tinh hoa chính trị và kinh tế của Haiti rằng họ không còn bất khả xâm phạm nữa.”
Ông Dimitri Vorbe và gia đình sở hữu Công ty Société Générale d’Énergie S.A., một công ty tư nhân cung cấp điện năng, từng là một trong những nhà cung cấp điện lớn nhất cho công ty nhà nước của Haiti. Gia đình Vorbe cũng nổi tiếng với việc đảm nhận các dự án xây dựng hạ tầng quy mô lớn dưới thời cựu Tổng thống René Préval.
Jake Johnston, giám đốc nghiên cứu quốc tế tại Center for Economic and Policy Research, cho biết: “Họ đã nhận được rất nhiều tiền từ nhà nước. Cả ông Boulos và ông Dimitri Vorbe đều là hai thành viên của giới tinh hoa, những nhà tài phiệt mà ông Jovenel đã nhắm tới.”
Vào năm 2020, chính quyền của cựu Tổng thống Jovenel Moïse đã tịch thu công ty điện của ông Vorbe sau những cáo buộc tham nhũng.
Ông Johnston nói thêm: “Không có nhiều thiện cảm ở Haiti dành cho ông Dimitri Vorbe hay ông Réginald Boulos, hay nhiều gia đình thuộc giới thượng lưu. Nhiều người sẽ hoan nghênh vụ bắt giữ này trong một quốc gia có hệ thống tư pháp đổ vỡ như một dấu hiệu của sự chịu trách nhiệm, nhưng chúng ta không biết tất cả những điều này nhằm mục đích gì… Làm thế nào tất cả những điều này phù hợp với một chiến lược thực sự mang lại lợi ích cho Haiti?”
Ông Vorbe bị bắt giữ một ngày sau khi chính phủ Hoa Kỳ áp dụng biện pháp trừng phạt đối với hai cựu quan chức Haiti thân cận với gia đình Vorbe vì liên quan đến “tham nhũng nghiêm trọng” khi còn đương chức. Theo tin từ AP, ông Christopher Landau, phó bí thư Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho biết: “Chính phủ Hoa Kỳ sẽ không ngừng truy lùng những kẻ ủng hộ các băng nhóm khủng bố thông qua truy tố, bắt giữ, trừng phạt, tịch thu vũ khí và các biện pháp hạn chế nhập cư khác.”
Gia đình Vorbe không chỉ có sức mạnh kinh tế mà còn cả ảnh hưởng chính trị. Ông Joel “Pacha” Vorbe là thành viên của đảng chính trị Fanmi Lavalas đầy quyền lực, trong khi một luật sư của công ty điện lực Vorbe đã được bổ nhiệm làm bộ trưởng tư pháp trong những năm gần đây, sau đó ông này đã từ chức và bị chính phủ Canada áp đặt lệnh trừng phạt.
Một số gia đình thuộc giới thượng lưu ở Haiti từ lâu đã bị cáo buộc tài trợ và hợp tác với các băng nhóm kiểm soát 90% thủ đô Port-au-Prince, trong bối cảnh bạo lực băng đảng gia tăng mạnh mẽ trong những năm gần đây.
