Các mức thuế mới mà Tổng Thống Trump dự kiến áp đặt vào tháng tới có thể gây khó khăn cho chuyến công du chính thức đầu tiên của Ngoại Trưởng Marco Rubio đến châu Á trong tuần này, đặc biệt trong bối cảnh Hoa Kỳ đang tìm cách tăng cường quan hệ với các quốc gia thuộc khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương để đối phó với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Cộng.
Hôm thứ Hai, Tổng Thống Trump đã thông báo cho một số quốc gia về việc tăng thuế nếu họ không đạt được thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ, bao gồm một số quốc gia châu Á. Động thái này diễn ra chỉ một ngày trước khi Ngoại Trưởng Marco Rubio dự kiến lên đường tham dự hội nghị an ninh khu vực Đông Nam Á tại Malaysia.
Các nhà ngoại giao hàng đầu và quan chức cấp cao từ ít nhất tám quốc gia mà Tổng Thống Trump nhắm mục tiêu áp thuế mới, có hiệu lực vào ngày 1 tháng 8, sẽ tham dự Diễn đàn Khu vực Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) thường niên tại Kuala Lumpur, nơi Ngoại Trưởng Rubio sẽ tham dự vào thứ Năm và thứ Sáu.
Các quan chức Bộ Ngoại Giao cho biết thuế quan và thương mại sẽ không phải là trọng tâm của Ngoại Trưởng Rubio trong các cuộc gặp. Thay vào đó, chính quyền Tổng Thống Trump hy vọng sẽ ưu tiên an toàn và an ninh hàng hải ở Biển Đông, nơi Trung Cộng ngày càng trở nên hung hăng đối với các nước láng giềng nhỏ hơn, cũng như chống tội phạm xuyên quốc gia.
Tuy nhiên, theo nguồn tin từ Associated Press, Ngoại Trưởng Rubio có thể khó tránh khỏi vấn đề thuế quan vốn đã gây khó chịu cho một số đồng minh và đối tác thân thiết nhất của Hoa Kỳ ở châu Á, bao gồm Nhật Bản và Nam Hàn, những quốc gia mà Tổng Thống Trump cho biết sẽ phải đối mặt với mức thuế 25% nếu không có thỏa thuận.
Ông Danny Russel, phó chủ tịch Viện Chính sách Xã hội Châu Á và là cựu trợ lý ngoại trưởng về Đông Á và Thái Bình Dương dưới thời chính quyền Obama, nhận định: “Những luận điểm của ông Rubio về mối đe dọa từ Trung Cộng sẽ không gây được tiếng vang với các quan chức có ngành công nghiệp đang bị ảnh hưởng bởi mức thuế 30-40%”.
Trong số các quốc gia ASEAN, Tổng Thống Trump cho đến nay đã công bố mức thuế lên tới 40% đối với ít nhất sáu trong số 10 thành viên của khối, bao gồm cả nước chủ nhà Malaysia, nước sẽ phải đối mặt với mức thuế 25% chủ yếu đối với hàng điện tử và sản phẩm điện nhập khẩu vào Hoa Kỳ.
Các quốc gia Đông Nam Á chưa bị Hoa Kỳ nhắm mục tiêu bao gồm Brunei, Philippines, Singapore và Việt Nam, quốc gia gần đây đã đồng ý một thỏa thuận thương mại với Tổng Thống Trump. Chính quyền Tổng Thống Trump đã tranh thủ sự ủng hộ của hầu hết các quốc gia Đông Nam Á trong nỗ lực làm suy yếu hoặc ít nhất là kiềm chế nỗ lực của Trung Cộng nhằm thống trị khu vực.
Tại Kuala Lumpur, Ngoại Trưởng Rubio cũng có khả năng sẽ trực tiếp gặp gỡ các bộ trưởng ngoại giao của hai đối thủ lớn nhất của Hoa Kỳ: Trung Cộng và Nga. Các quan chức Hoa Kỳ không thể cho biết liệu các cuộc gặp với một trong hai bên có được lên kế hoạch trong khoảng thời gian ngắn ngủi — khoảng 36 giờ — mà Ngoại Trưởng Rubio sẽ ở Malaysia hay không.
Ông Russel lưu ý rằng Bộ trưởng Ngoại giao Trung Cộng Vương Nghị là một người kỳ cựu trong các cuộc gặp như vậy và “thông thạo các nguyên tắc và quy ước của ASEAN”, trong khi Ngoại Trưởng Rubio “là một tân binh đang cố gắng bán thông điệp ‘Nước Mỹ trên hết’ cho một khán giả rất hoài nghi”.
Các vấn đề với cả hai quốc gia vẫn còn rất lớn, đặc biệt là về Ukraine.
Tổng Thống Trump hôm thứ Ba bày tỏ sự tức giận với Tổng Thống Nga Vladimir Putin, nói rằng “Tôi không hài lòng với ông ta, tôi có thể nói với các bạn điều đó ngay bây giờ” khi Moscow tăng cường các cuộc tấn công ở Ukraine trong bối cảnh nhà lãnh đạo Hoa Kỳ thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình.
Tổng Thống Trump cũng thông báo rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí phòng thủ cho Ukraine sau khi Lầu Năm Góc tuyên bố tạm dừng một số đợt giao hàng vào tuần trước.
Các quan chức Hoa Kỳ tiếp tục cáo buộc Trung Cộng tiếp tế và cải tổ ngành công nghiệp quân sự của Nga, cho phép nước này sản xuất thêm vũ khí để tấn công Ukraine.
