Giới thiên văn học thường dựa vào các loại kính thiên văn và thiết bị đắt tiền để quan sát vũ trụ, nhưng lần này, một khám phá quan trọng lại đến từ một nguồn rất bất ngờ: một chương trình trình chiếu tại cung thiên văn (planetarium).
Tại Viện Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ (American Museum of Natural History) ở New York, các chuyên gia đang chuẩn bị cho buổi ra mắt chương trình “Encounters in the Milky Way” (Những cuộc gặp gỡ trong Dải Ngân hà) vào mùa thu năm ngoái. Chương trình này đưa người xem khám phá sâu Dải Ngân hà của chúng ta.
Khi tinh chỉnh một cảnh về Đám mây Oort (Oort Cloud) – một vùng xa xôi nằm ngoài Sao Diêm Vương chứa đầy các tàn tích băng giá từ quá trình hình thành hệ mặt trời – các nhà khoa học bỗng nhận thấy điều kỳ lạ hiển thị trên mái vòm của cung thiên văn.
Jackie Faherty của viện bảo tàng chia sẻ thắc mắc lúc đó: “Tại sao lại có hình xoắn ốc ở đó?”.
Phần bên trong của Đám mây Oort, được cho là chứa hàng tỷ sao chổi, lại có hình dạng giống một thanh ngang với hai cánh tay uốn lượn, tương tự hình dạng của Dải Ngân hà chúng ta. Từ lâu, giới khoa học vẫn nghĩ Đám mây Oort có hình cầu hoặc vỏ bẹt, bị biến dạng do lực hấp dẫn của các hành tinh khác và chính Dải Ngân hà.
Viện bảo tàng đã liên hệ với nhà nghiên cứu David Nesvorny thuộc Viện Nghiên cứu Tây Nam, người đã cung cấp dữ liệu về Đám mây Oort cho chương trình. Ông Nesvorny cũng rất bất ngờ khi thấy hình xoắn ốc này và gọi đó là “một tai nạn kỳ lạ”.
Nhận ra mình đã tình cờ khám phá ra điều mới, các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện của họ trên tạp chí The Astrophysical Journal vào đầu năm nay. Phát hiện này, dựa trên dữ liệu về chuyển động của các thiên thể và sử dụng mô phỏng, là một “sự thay đổi đáng kinh ngạc trong hiểu biết của chúng ta về vành đai ngoài của hệ mặt trời”, theo nhận định của nhà khoa học hành tinh Andre Izidoro từ Đại học Rice (không tham gia vào nghiên cứu).
Dù việc xác nhận trực tiếp bằng quan sát sẽ khó khăn, nhưng việc hiểu rõ hơn về quỹ đạo của các sao chổi xa xôi có thể cung cấp thêm manh mối, ông Izidoro cho biết. Khám phá này cho thấy, đôi khi những điều bất ngờ nhất lại đến từ những nơi không ngờ tới, ngay cả khi mục đích ban đầu chỉ là tạo ra một chương trình khoa học hấp dẫn cho công chúng.
Thông tin này được tổng hợp từ tin tức của hãng AP.
