Các nỗ lực của Đảng Cộng hòa nhằm thúc đẩy chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trump tại Quốc hội đang gây ra sự căng thẳng và bất đồng sâu sắc, khiến các nhà lập pháp bất mãn và có nguy cơ dẫn đến những hậu quả khó lường.
Trong những ngày gần đây, các cuộc tranh luận gay gắt đã nổ ra về chi tiêu liên bang, các đề cử của Tổng thống, và ngay cả các dự luật về tiền điện tử được ủng hộ rộng rãi. Tình hình càng trở nên phức tạp hơn bởi những bất đồng về việc công bố các hồ sơ liên quan đến vụ án của Jeffrey Epstein.
Các nhà lập pháp kỳ cựu cho biết mức độ gay gắt và sự hỗn loạn tại Điện Capitol đã lên đến đỉnh điểm. Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Cộng hòa-Alaska) đã mô tả tình hình là “rất tệ”, bày tỏ sự thất vọng về cách làm việc và đặt câu hỏi làm thế nào để quay trở lại việc thực hiện nhiệm vụ.
Mặc dù Đảng Cộng hòa đã đạt được một số thắng lợi lập pháp, nhưng điều này đi kèm với cái giá là sự chia rẽ, làm gia tăng nguy cơ chính phủ đóng cửa vào mùa thu. Một số nhà lập pháp Cộng hòa cảm thấy bị áp lực, trong khi Đảng Dân chủ, tức giận vì Nhà Trắng đơn phương thay đổi các thỏa thuận chi tiêu, đe dọa sẽ từ bỏ truyền thống thỏa thuận chi tiêu lưỡng đảng.
“Tôi muốn cảnh báo các đồng nghiệp của mình một lần nữa: Nếu các vị tiếp tục đi theo con đường này, các vị sẽ càng làm suy yếu quy trình lưỡng đảng của chúng ta”, Thượng nghị sĩ Patty Murray (Dân chủ-Washington) phát biểu. Bà nhấn mạnh rằng “càng đốt cháy nhiều cây cầu, chúng ta càng để lại ít con đường để hoàn thành công việc.”
Những bình luận này được đưa ra sau khi hầu hết các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã cùng nhau thông qua một dự luật vào lúc 1 giờ sáng thứ Sáu, cho phép chính quyền Trump hủy bỏ 9 tỷ đô la chi tiêu đã được phê duyệt trước đó cho viện trợ nước ngoài và phát thanh công cộng. Thượng nghị sĩ Murkowski, một trong hai người phản đối trong đảng mình, cho rằng biện pháp này là một sự vi phạm quyền lực chi tiêu của Quốc hội.
Sự bất ổn không chỉ giới hạn ở các vấn đề chi tiêu. Trong một phiên họp kéo dài vào tối thứ Năm, các nhà lập pháp Dân chủ và Cộng hòa trong Ủy ban Quy tắc Hạ viện đã có những lời qua tiếng lại gay gắt về yêu cầu ngày càng tăng của Quốc hội trong việc bỏ phiếu công bố các hồ sơ hình sự liên quan đến cuộc điều tra Epstein, người đã tự sát trong nhà tù liên bang vào năm 2019 khi đang chờ xét xử về tội buôn bán tình dục.
Cùng ngày, các thành viên Đảng Dân chủ thuộc Ủy ban Tư pháp Thượng viện đã rời khỏi cuộc họp để phản đối sau khi Thượng nghị sĩ Chuck Grassley (Cộng hòa-Iowa), Chủ tịch ủy ban, cắt ngang phần tranh luận và buộc bỏ phiếu về đề cử tư pháp gây tranh cãi của Emil Bove. Bove, một quan chức Bộ Tư pháp và cựu luật sư quốc phòng của Tổng thống Trump, đang được đề cử vào một vị trí có ảnh hưởng tại một tòa phúc thẩm liên bang.
Đảng Dân chủ muốn có thêm thời gian để xem xét đề cử này, nhưng Thượng nghị sĩ Grassley vẫn tiến hành, bất chấp những yêu cầu đó, và thúc đẩy việc phê duyệt thông qua một loạt các cuộc bỏ phiếu chỉ có sự tham gia của Đảng Cộng hòa. Thượng nghị sĩ Cory Booker (Dân chủ-New Jersey) đã kêu gọi ông dừng lại, cáo buộc chủ tịch ủy ban “lạm dụng quyền lực”.
“Đối với tôi, đây là một Tổng thống có sức ảnh hưởng quá lớn đối với Đảng Cộng hòa tại Thượng viện, đến mức có thể khiến họ từ bỏ không chỉ quyền lực mà còn cả nghĩa vụ hiến pháp của mình”, ông Booker nói sau vụ việc, và cho rằng Đảng Cộng hòa đang từ bỏ khả năng kiểm soát các đề cử của Nhà Trắng.
Thượng nghị sĩ Grassley bác bỏ những lời phàn nàn, cho rằng Đảng Dân chủ đã thực hiện “một đòn đánh chính trị” đối với Bove và rằng các thành viên Đảng Dân chủ cũng từng có hành động tương tự khi họ nắm quyền đa số.
“Điều này không có gì là chưa từng có – dù là việc bỏ đi hay những gì chúng tôi đã làm với tư cách là đa số”, ông Grassley nói. “Điều này đã xảy ra trước đây, và chúng tôi phải tiếp tục tiến lên.”
Russell T. Vought, Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách, người đi đầu trong chiến dịch giành lại quyền lực chi tiêu từ Quốc hội, đã làm gia tăng căng thẳng tại Điện Capitol. Ông nói với các phóng viên rằng cần phải ít có sự đồng thuận về chi tiêu liên bang hơn, một quan điểm không thường nghe thấy tại Quốc hội. Ông cũng tái khẳng định lập luận của mình rằng các mức chi tiêu do Quốc hội đặt ra chỉ là trần tham khảo, không phải là sàn.
Những bình luận của ông đã khiến Đảng Dân chủ, vốn đã bất bình với khoản cắt giảm 9 tỷ đô la – lần đầu tiên được Quốc hội phê duyệt trong nhiều thập kỷ theo một quy trình đặc biệt cho phép Tổng thống hủy bỏ chi tiêu – càng thêm tức giận.
“Ông ta muốn hủy diệt”, Lãnh đạo thiểu số tại Thượng viện, Chuck Schumer (Dân chủ-New York) nói, đồng thời kêu gọi Tổng thống Trump sa thải Vought. “Hủy diệt cách thức hoạt động của Quốc hội, hủy diệt sự cân bằng quyền lực và làm đảo lộn toàn bộ Hiến pháp của chúng ta. Russell Vought không tin vào nền dân chủ này.”
Các bình luận của Vought có thể gây khó khăn cho nỗ lực của Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ trong việc thỏa thuận các mức chi tiêu cho năm tài chính bắt đầu từ ngày 1 tháng 10. Đảng Dân chủ cho biết lập luận của ông đã xóa bỏ mọi động lực để họ đạt được các thỏa thuận, vì ông đã nói rõ rằng Nhà Trắng sẽ tìm cách đảo ngược chúng sau đó với sự hỗ trợ của các Thượng nghị sĩ Cộng hòa. Một cuộc bỏ phiếu thử nghiệm tại Thượng viện về dự luật chi tiêu đầu tiên trong số các dự luật hàng năm dự kiến sẽ diễn ra vào thứ Ba.
“Điều đó vừa làm suy yếu sâu sắc sự ổn định và mục đích của quy trình phân bổ ngân sách lưỡng đảng”, Thượng nghị sĩ Chris Coons (Dân chủ-Delaware), thành viên Ủy ban Phân bổ, nói về những bình luận của Vought.
Một số nhà lập pháp cho rằng sự căng thẳng tại Quốc hội là do các nhà lập pháp kiệt sức sau nhiều phiên họp kéo dài cả đêm để thông qua dự luật cắt giảm thuế và chính sách đối nội của Đảng Cộng hòa, cũng như các cuộc tranh luận kéo dài tại Thượng viện về các khoản cắt giảm bổ sung mà chính quyền yêu cầu.
“Nhiều điều này là do mọi người quá mệt mỏi”, Thượng nghị sĩ John Boozman (Cộng hòa-Arkansas) nói. “Hy vọng là tất cả sẽ sớm qua đi.”
Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa dường như sẵn sàng tiếp tục, và coi những lời phàn nàn của Đảng Dân chủ là kết quả của sự thất vọng trước thành công của Đảng Cộng hòa.
“Chúng tôi đang cố gắng làm những việc lớn và thực hiện chúng theo những cách nhằm giảm thiểu thiệt hại mà chúng ta thấy từ chính quyền trước đây, khi Đảng Dân chủ nắm giữ cả Hạ viện, Thượng viện và Nhà Trắng”, Thượng nghị sĩ John Barrasso (Cộng hòa-Wyoming), Phó Chủ tịch Đảng Cộng hòa tại Thượng viện, cho biết.
Một số cuộc tranh cãi đã xảy ra ngay trong nội bộ Đảng Cộng hòa. Vào thứ Tư, một tranh chấp nội bộ Hạ viện Cộng hòa về luật tiền điện tử đã dẫn đến việc một quy trình bỏ phiếu thường lệ bị kéo dài hơn chín giờ trong khi các nhà lãnh đạo cố gắng đảm bảo đủ sự ủng hộ. Đây là trường hợp mới nhất trong một loạt các kỷ lục của Quốc hội bị thiết lập bởi các cuộc tranh luận và diễn thuyết kéo dài.
“Tôi mệt mỏi với việc lập kỷ lục”, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói với các phóng viên vào tối thứ Tư. “Tôi chỉ muốn một Quốc hội bình thường.”
Với cường độ của các mâu thuẫn cho đến nay và những xung đột lớn tiềm ẩn phía trước, sự bình thường dường như là điều không thể.
Bài báo này ban đầu được đăng trên nytimes.com.
