Chủ Tịch Hạ Viện Mike Johnson (đảng Cộng Hòa, Louisiana) vừa lên tiếng bảo vệ khả năng Bộ Trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth điều động lực lượng Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ đến kiểm soát các vụ biểu tình bạo động chống lại Cục Di Trú và Hải Quan (ICE) tại Los Angeles. Ông Johnson cho rằng đây không phải là hành động “quá tay”.
Trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “This Week” của đài ABC Chủ Nhật vừa qua, ông Johnson được hỏi về quyết định của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump khi gửi Vệ binh Quốc gia tới Los Angeles. Tổng Thống Trump tuyên bố sẽ cân nhắc việc chính quyền liên bang nắm quyền kiểm soát Vệ binh Quốc gia của California nếu Thống đốc Gavin Newsom và Thị trưởng Los Angeles Karen Bass “không làm tròn nhiệm vụ” bảo vệ thành phố khỏi bạo loạn và cướp bóc.
“Tôi hoàn toàn không lo ngại về điều đó,” ông Johnson nói với người dẫn chương trình Jonathan Karl. “Tôi nghĩ Tổng Thống đã làm chính xác những gì cần thiết. Đây là luật liên bang và chúng ta phải duy trì luật pháp, điều mà hiện tại không xảy ra. Ông Gavin Newsom đã cho thấy sự bất lực hoặc không sẵn sàng làm những gì cần thiết ở đó, vì vậy Tổng Thống đã can thiệp. Đó là sự lãnh đạo thực sự, và ông ấy có thẩm quyền và trách nhiệm phải làm vậy.”
Karl cũng đề cập đến tin nhắn của Bộ Trưởng Quốc phòng Hegseth trên X (Twitter) hôm Thứ Bảy, trong đó ông viết rằng Bộ Quốc phòng đang huy động ngay lập tức Vệ binh Quốc gia “để hỗ trợ cơ quan thực thi pháp luật liên bang tại Los Angeles”, và “nếu bạo lực tiếp diễn, lực lượng Thủy quân Lục chiến đang tại ngũ ở Trại Pendleton cũng sẽ được điều động – họ đang trong tình trạng báo động cao.”
Đáp lại, Chủ Tịch Johnson nói: “Một trong những nguyên tắc cốt lõi của chúng ta là duy trì hòa bình thông qua sức mạnh. Chúng ta làm điều đó trong đối ngoại cũng như đối nội. Tôi không nghĩ đó là quá tay. Tôi nghĩ đó là một tín hiệu quan trọng…”
“Ông không nghĩ việc đưa lính Thủy quân Lục chiến vào các đường phố một thành phố của Mỹ là quá tay sao?” Karl cắt ngang.
“Chúng ta phải chuẩn bị làm những gì cần thiết, và tôi nghĩ thông báo về khả năng đó có thể có tác dụng răn đe,” ông Johnson trả lời.
Thống đốc Newsom đã phản ứng gay gắt trước lời đe dọa của Bộ Trưởng Hegseth trên X, viết rằng: “Bộ Trưởng Quốc phòng đang đe dọa triển khai Thủy quân Lục chiến đang tại ngũ trên đất Mỹ để chống lại chính công dân của mình. Đây là hành vi điên rồ.”
Bộ Trưởng Hegseth đáp trả lại vào sáng Chủ Nhật: “Điên rồ = cho phép thành phố của ông bị đốt cháy & lực lượng thực thi pháp luật bị tấn công. Có nhiều chỗ cho biểu tình ôn hòa, nhưng KHÔNG chấp nhận tấn công các đặc vụ liên bang đang làm nhiệm vụ.” Ông Hegseth cũng khẳng định Vệ binh Quốc gia, và nếu cần là Thủy quân Lục chiến, sẽ sát cánh cùng ICE.
Quy định chung cấm quân đội Hoa Kỳ thực hiện các nhiệm vụ thực thi pháp luật dân sự đối với công dân Mỹ trừ khi có tình trạng khẩn cấp. Đạo luật Chống Biến Loạn (Insurrection Act) năm 1807 là cơ chế pháp lý chính cho phép Tổng Thống kích hoạt quân đội hoặc Vệ binh Quốc gia trong thời kỳ nổi loạn hoặc bất ổn. Tuy nhiên, trong vụ việc này, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump không viện dẫn Đạo luật Chống Biến Loạn.
Thay vào đó, bản ghi nhớ của Tổng Thống gọi các thành viên và đơn vị của Vệ binh Quốc gia vào phục vụ liên bang theo Mục 10, Đoạn 12406 của Bộ luật Hoa Kỳ để “tạm thời bảo vệ nhân viên của ICE và các cơ quan Chính phủ Hoa Kỳ khác đang thực hiện chức năng liên bang, bao gồm thực thi luật liên bang, và để bảo vệ tài sản liên bang, tại các địa điểm đang xảy ra hoặc có khả năng xảy ra biểu tình chống lại các chức năng này dựa trên đánh giá mối đe dọa hiện tại và các hoạt động đã lên kế hoạch.”
Luật liên bang được viện dẫn cho phép Tổng Thống liên bang hóa Vệ binh Quốc gia trong ba trường hợp: khi Hoa Kỳ bị xâm lược hoặc có nguy cơ bị xâm lược; khi có nổi loạn hoặc nguy cơ nổi loạn chống lại chính quyền liên bang, hoặc khi Tổng Thống không thể “thực thi luật pháp Hoa Kỳ” bằng lực lượng thông thường. Tuy nhiên, luật này cũng quy định rằng các lệnh cho mục đích này “sẽ được ban hành thông qua thống đốc các tiểu bang.”
Tính hợp pháp của việc Tổng Thống kích hoạt Vệ binh Quốc gia mà không có lệnh của thống đốc tiểu bang vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng. Tương tự, việc có thể điều động quân nhân đang tại ngũ (active-duty military) cũng chưa rõ ràng.
Theo Đạo luật Posse Comitatus, quân đội dưới lệnh liên bang không được sử dụng cho mục đích thực thi pháp luật trong nước, nhưng các đơn vị dưới sự kiểm soát của tiểu bang thì có thể. Đạo luật này, ban hành vào cuối những năm 1800 sau Nội chiến, giới hạn quyền của chính phủ liên bang trong việc triển khai quân đội Hoa Kỳ cho mục đích thực thi pháp luật trong nước “trừ các trường hợp và trong các hoàn cảnh được Hiến pháp hoặc Đạo luật của Quốc hội cho phép rõ ràng.”
Năm 2020, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump từng đe dọa sử dụng Đạo luật Chống Biến Loạn trong bối cảnh các cuộc biểu tình sau cái chết của George Floyd, nhưng cuối cùng đã không làm vậy. Ông đã điều động các đặc vụ liên bang đến một số thành phố của Mỹ, bao gồm Portland, nơi những người biểu tình cố gắng đột nhập vào tòa án liên bang, đụng độ với cảnh sát và tấn công tòa nhà bằng bom xăng cùng các vật thể khác trong hơn 100 đêm liên tiếp.
Theo Fox News ngày 08/06/2025.
