WASHINGTON DC – Các chính sách thương mại khó lường của Tổng Thống Donald Trump đang gây khó khăn cho các quốc gia muốn đàm phán giảm thuế quan. Trong tuần qua, Tổng Thống Trump đã tăng thuế đối với hàng hóa từ Canada, đe dọa áp thuế nhập khẩu toàn cầu và trừng phạt Brazil vì truy tố cựu tổng thống của nước này.
Bà Wendy Cutler, cựu nhà đàm phán thương mại Hoa Kỳ, nhận định rằng những động thái gần đây của Tổng Thống Trump cho thấy sự khó đoán, thiếu mạch lạc và quyết đoán ngày càng tăng trong chính sách thương mại của ông. Các đối tác thương mại khó có thể biết lập trường của Tòa Bạch Ốc vào bất kỳ ngày nào và những gì có thể xảy ra tiếp theo.
Theo tin từ ABC News, Tổng Thống Trump đang xem xét tăng thuế cơ bản đối với hầu hết hàng nhập khẩu từ 10% lên 20% để tài trợ cho việc cắt giảm thuế. Bên cạnh đó, ông cũng áp thuế nhập khẩu 50% đối với Brazil vì không hài lòng với cách nước này đối xử với cựu Tổng Thống Jair Bolsonaro.
Trong thư gửi Tổng Thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Tổng Thống Trump cáo buộc sai rằng các rào cản thương mại của Brazil đã gây ra thâm hụt thương mại không bền vững cho Hoa Kỳ. Trên thực tế, xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Brazil đã vượt quá nhập khẩu trong 18 năm liên tiếp, với thặng dư 29 tỷ đô la vào năm ngoái.
Giáo sư Eswar Prasad tại Đại học Cornell cho rằng Tổng Thống Trump dường như coi thuế quan là công cụ để gây ảnh hưởng không chỉ đến thương mại và kinh tế của các quốc gia khác mà còn cả các vấn đề pháp lý và chính trị trong nước của họ.
Mặc dù các biện pháp thuế quan của Tổng Thống Trump chưa mang lại hiệu quả như mong đợi trong việc buộc các quốc gia khác phải nhượng bộ, nhưng ông vẫn tin vào sức mạnh kinh tế của chúng. Theo nguồn tin từ Associated Press, chính quyền Tổng Thống Trump đã hứa hẹn đạt được “90 thỏa thuận trong 90 ngày”, nhưng chỉ đạt được hai thỏa thuận với Vương quốc Anh và Việt Nam trước khi thời hạn kết thúc.
Các quốc gia như Malaysia cũng đang phải đối mặt với áp lực từ Hoa Kỳ trong các cuộc đàm phán thương mại. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Thương mại Zafrul Aziz, Malaysia có những lằn ranh đỏ cụ thể mà họ sẽ không vượt qua, bao gồm các yêu cầu của Hoa Kỳ liên quan đến hợp đồng chính phủ, chứng nhận halal, tiêu chuẩn y tế và thuế kỹ thuật số.
Mặc dù vậy, nền kinh tế trị giá 30 nghìn tỷ đô la của Hoa Kỳ và người tiêu dùng chi tiêu mạnh tay mang lại cho Tổng Thống Trump đòn bẩy đáng kể, đặc biệt là đối với các quốc gia phụ thuộc vào thương mại. Ông Matthew Goodman, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Địa kinh tế thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, nhận định: “Các quốc gia này cần Hoa Kỳ. Họ cần thị trường của chúng ta.”
Trong bối cảnh này, các quốc gia đang bắt đầu tìm kiếm các giải pháp thay thế cho sự phụ thuộc kinh tế vào Hoa Kỳ. Canada đang đàm phán hiệp ước thương mại với các quốc gia Đông Nam Á, một số trong số đó cũng đang xích lại gần Trung Quốc.
