Trong cuộc duyệt binh hoành tráng kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế Chiến thứ Hai tại Bắc Kinh vào hôm thứ Tư, sức mạnh quân sự của Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa đã được phô trương rầm rộ. Cùng thời điểm đó, tại Tòa Bạch Ốc ở Washington DC, Tổng Thống Donald Trump đã theo dõi sát sao.
Tổng Thống Donald Trump cho biết: “Họ hy vọng tôi xem, và tôi đã xem.” Ông không đi sâu vào suy nghĩ của mình về sự kiện tại Quảng trường Thiên An Môn, ngoài việc nhận định đó là một buổi lễ “rất, rất ấn tượng.” Tuy nhiên, thông điệp từ Trung Cộng – gửi tới ông Trump và thế giới – dường như khá rõ ràng: một trung tâm quyền lực mới đang lớn mạnh, một lựa chọn thay thế cho trật tự do Hoa Kỳ hậu thuẫn trong thế kỷ qua.
Trong những ngày gần đây, Tổng Thống Donald Trump đã có những phản ứng lẫn lộn về các sự kiện ở Trung Cộng. Ban đầu, ông tỏ ra thờ ơ, nói rằng ông “không lo lắng” về màn phô diễn sức mạnh của Trung Cộng trước Tổng Thống Nga Vladimir Putin, lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un và hơn hai chục nguyên thủ quốc gia khác. Tuy nhiên, sau đó, ông lại lên mạng xã hội Truth Social than phiền rằng Trung Cộng đã không ghi nhận công lao của Hoa Kỳ trong Thế Chiến thứ Hai, thậm chí còn viết: “Xin gửi lời chào nồng nhiệt nhất tới Vladimir Putin và Kim Jong Un, khi quý vị âm mưu chống lại Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.”
Theo BBC News, Tổng Thống Donald Trump có một “góc mềm” cho các cuộc duyệt binh và những màn trình diễn sức mạnh quân sự. Ông từng tổ chức một cuộc duyệt binh mừng sinh nhật thứ 250 của Lục quân Hoa Kỳ tại Washington, và đón Tổng Thống Putin ở Alaska với màn trình diễn máy bay ném bom tàng hình. Tuy nhiên, cuộc duyệt binh của Trung Cộng với vũ khí công nghệ cao và đội hình diễu binh chính xác đã tương phản rõ rệt với buổi lễ của Tổng Thống Donald Trump, vốn mang tính hoài niệm, phù hợp với khẩu hiệu “Làm Nước Mỹ Vĩ Đại Trở Lại” và chính sách kinh tế trọng thương của ông.
Ngoài cuộc duyệt binh, một hình ảnh khác cũng gây quan ngại cho các nhà hoạch định chính sách Hoa Kỳ muốn duy trì trật tự quốc tế do Hoa Kỳ dẫn đầu. Vào thứ Hai, Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng Thống Putin đã hội đàm với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại một hội nghị thượng đỉnh kinh tế ở Thiên Tân. Điều này cho thấy mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Cộng và Ấn Độ có thể đang ấm lên, một phần lớn do các chính sách thuế quan của Tổng Thống Donald Trump đã tác động mạnh đến cả hai quốc gia.
Chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Tổng Thống Donald Trump đã làm xáo trộn các liên kết kinh tế và chính trị toàn cầu. Mối quan hệ thân thiện rõ ràng giữa các nhà lãnh đạo Trung Cộng, Nga và Ấn Độ là một minh họa mạnh mẽ về cách các mảnh ghép địa chính trị lớn có thể xích lại gần nhau theo những cách đầy thách thức nhưng không hoàn toàn khó đoán. Tổng Thống Donald Trump xem thuế quan là yếu tố then chốt trong kế hoạch bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ và tạo doanh thu mới cho chính phủ liên bang, và dường như ông sẵn sàng trả giá về mặt ngoại giao.
Tuy nhiên, các hành động thương mại sâu rộng của Tổng Thống Donald Trump có thể đứng trước nguy cơ “tất cả là rủi ro mà không có lợi ích.” Một tòa phúc thẩm gần đây đã phán quyết rằng nhiều mức thuế của ông dựa trên việc giải thích sai luật liên bang. Tổng Thống Donald Trump cam kết sẽ đưa vụ việc lên Tối Cao Pháp Viện để đảo ngược phán quyết, nhưng không có gì đảm bảo tòa án sẽ ủng hộ cách diễn giải rộng rãi quyền lực Tổng thống của ông, đặc biệt khi các thẩm phán bảo thủ thường không ủng hộ các tổng thống ban hành chính sách mới mà không có sự cho phép rõ ràng của Quốc Hội.
