Các quy định mới hạn chế quyền tiếp cận của các nhà báo tại Lầu Năm Góc và dường như đặt điều kiện cho việc ra vào tòa nhà này phải tuân thủ các giới hạn về việc đưa tin đã gây ra một cuộc đối đầu giữa giới báo chí và Bộ Quốc Phòng dưới thời chính quyền Tổng Thống Donald Trump.
Nhóm của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho rằng những thay đổi này nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và sự an toàn của những người làm việc tại Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, nhiều nhà báo lại xem đây là nỗ lực nhằm kiểm soát thông tin và né tránh những câu chuyện gây bất lợi.
Các nhà báo muốn giữ lại thẻ ra vào Lầu Năm Góc được thông báo vào ngày 19 tháng 9 rằng họ phải ký một lá thư thừa nhận các quy định mới trước ngày thứ Ba, nếu không thẻ của họ sẽ bị thu hồi. Chính sách mới quy định thông tin của Bộ Quốc Phòng “phải được phê duyệt để công bố bởi một viên chức có thẩm quyền phù hợp trước khi được phát hành, ngay cả khi đó là thông tin không mật”. Tài liệu mật còn đối mặt với các hạn chế chặt chẽ hơn.
Mức độ kiểm soát này ngay lập tức gây báo động cho các nhà báo và những người ủng hộ họ. Ông Charles Stadtlander, phát ngôn viên của The New York Times, nhấn mạnh: “Yêu cầu các nhà báo độc lập tuân thủ những hạn chế này đi ngược lại hoàn toàn với sự bảo vệ hiến pháp về tự do báo chí trong một nền dân chủ, và là một nỗ lực tiếp diễn nhằm bóp nghẹt quyền của công chúng trong việc tìm hiểu những gì chính phủ của họ đang làm.”
Trong một lá thư sau đó gửi cho Ủy ban Phóng viên vì Tự do Báo chí, ông Sean Parnell, trợ lý của Bộ trưởng Hegseth, gợi ý rằng các nhà báo đã hiểu sai một số quy tắc mới. Ông giải thích, ví dụ, rằng hạn chế đối với việc công bố thông tin không mật là chính sách mà các quan chức Lầu Năm Góc phải tuân theo, chứ không phải điều mà các nhà báo phải tuân thủ. Ông Parnell viết trên X: “Không có gì ngạc nhiên khi giới truyền thông chính thống lại một lần nữa xuyên tạc các quy trình báo chí của Lầu Năm Góc. Hãy nói rõ ràng: Các nhà báo không bắt buộc phải duyệt lại các bài viết của mình với chúng tôi. Tuyên bố đó là một lời nói dối.”
Tuy nhiên, chính sách mới cho biết các nhà báo khuyến khích các quan chức Lầu Năm Góc vi phạm quy tắc – tức là hỏi nguồn tin để lấy thông tin – có thể bị mất quyền ra vào tòa nhà. Ông Grayson Clary, luật sư của RCFP, cho biết dù ông Parnell có vẻ đã cố gắng làm dịu bớt các điểm cứng rắn của chính sách sau những câu hỏi từ ủy ban phóng viên, vẫn còn đủ sự bối rối để cần một cuộc họp làm rõ. Một số tổ chức tin tức tỏ ra dè dặt về việc họ sẽ đồng ý với điều gì nếu ký vào lá thư, và không rõ có bao nhiêu người đã làm vậy.
Các quy tắc mới tiếp nối mối quan hệ căng thẳng giữa giới báo chí và nhóm của Bộ trưởng Hegseth, vốn đã trục xuất một số hãng tin khỏi không gian làm việc thông thường của họ để nhường chỗ cho các hãng tin thân thiện hơn và hạn chế khả năng di chuyển của phóng viên trong Lầu Năm Góc. Bộ trưởng Hegseth và ông Parnell hiếm khi tổ chức họp báo.
Ông Jeffrey Goldberg, tổng biên tập tạp chí The Atlantic, nhận định: “Đó là sự kiểm soát, 100% kiểm soát.” Ông Goldberg, người không thường trú tại Lầu Năm Góc, đã viết câu chuyện gây bất lợi nhất trong nhiệm kỳ của Bộ trưởng Hegseth cho đến nay khi ông vô tình bị đưa vào một cuộc trò chuyện nhóm trên Signal, nơi Bộ trưởng Hegseth và các quan chức quốc gia khác thảo luận về một cuộc tấn công sắp xảy ra nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen. Vụ việc này được biết đến rộng rãi với tên gọi “Signalgate”.
Lãnh đạo Lầu Năm Góc cũng được cho là không hài lòng về một câu chuyện đưa tin Elon Musk sẽ nhận được thông tin tình báo chiến lược quân sự về Trung Quốc, dẫn đến việc Tổng Thống Donald Trump yêu cầu dừng lại, và các câu chuyện khác về đánh giá ban đầu thiệt hại trong cuộc tấn công quân sự vào Iran.
Ông Goldberg nói thêm rằng không có phóng viên Mỹ nào được công nhận tại Lầu Năm Góc mà ông biết lại muốn phá hoại an ninh quốc gia hay đặt bất kỳ ai trong quân ngũ vào tình thế nguy hiểm. Ông cho rằng những người duy nhất gây nguy hiểm cho quân đội Mỹ trong vụ Signalgate chính là lãnh đạo quốc gia Hoa Kỳ vì đã thảo luận trên một ứng dụng nhắn tin thương mại về thời gian triển khai các cuộc tấn công nhằm vào một quốc gia thù địch.
Bà Dana Priest, một phóng viên an ninh quốc gia lâu năm tại The Washington Post, hiện là giáo sư báo chí tại Đại học Maryland, cho biết việc tiếp cận các quan chức tại Lầu Năm Góc là vô giá giúp phóng viên hiểu rõ những gì đang diễn ra. Theo các quy tắc mới, phóng viên không được phép đi lại trong Lầu Năm Góc mà không có sự hộ tống của quan chức, ngoại trừ một vài khu vực.
Bà Priest ví von hành lang Lầu Năm Góc giống như khu vực quanh Điện Capitol, nơi phóng viên có thể chặn các chính trị gia. Bà nhớ lại việc rình rập các quan chức quân đội khi họ ra khỏi nhà vệ sinh. Bà Priest nói: “Họ biết mục tiêu của truyền thông là vượt qua những lời lẽ quan liêu sáo rỗng để đưa ra sự thật. Họ có thể không giúp bạn. Nhưng một số người trong số họ muốn giúp người dân Mỹ biết điều gì đang xảy ra.”
Các phóng viên kỳ cựu về an ninh quốc gia biết có nhiều cách để thu thập thông tin, bao gồm cả thông qua các kênh chính phủ khác và những người trong khu vực tư nhân. Bà Priest nhận xét: “Lầu Năm Góc luôn rất giỏi trong việc kiểm soát câu chuyện, nên họ luôn cố gắng làm điều đó. Các phóng viên biết điều đó, họ đã biết điều đó trong nhiều thập kỷ.”
Ông Parnell cho biết các phóng viên không tuân thủ quy tắc mới sẽ không bị trục xuất ngay lập tức, nhưng quyền tiếp cận sẽ do nhóm của Bộ trưởng Hegseth quyết định. Trong khi các phóng viên đã có mặt tại Lầu Năm Góc được cho đến ngày 30 tháng 9 để ký, họ được phép yêu cầu thêm năm ngày để xem xét pháp lý.
Mặc dù The Times, Washington Post và The Atlantic đều ra tuyên bố phản đối kế hoạch của Lầu Năm Góc, không có ấn phẩm nào cho biết họ đã khuyến nghị phóng viên của mình làm gì – có lẽ là dấu hiệu cho thấy họ xem các cuộc đàm phán là có thể mang lại kết quả.
Tổng Thống Donald Trump không ngần ngại đối đầu với giới truyền thông khi ông cảm thấy bị đối xử sai, đã đệ đơn kiện CBS News, ABC News, The Wall Street Journal và The Times. Tuy nhiên, ông cũng thường xuyên tiếp xúc với báo chí, nhiều hơn so với các người tiền nhiệm, và đã có một số sự không chắc chắn trong Tòa Bạch Ốc về chính sách của Lầu Năm Góc. Khi một phóng viên hỏi, “Lầu Năm Góc có nên chịu trách nhiệm quyết định những gì phóng viên có thể báo cáo không?” Tổng thống trả lời: “Không, tôi không nghĩ vậy. Nghe này, không gì có thể ngăn cản các phóng viên. Các bạn biết điều đó.”
Ông Goldberg lưu ý rằng đây không chỉ là vấn đề đối với các phóng viên. “Người dân Mỹ có quyền biết quân đội hùng mạnh nhất thế giới hành động nhân danh họ và bằng tiền của họ. Điều đó có vẻ khá rõ ràng đối với tôi,” ông nói. Thông tin từ ABC News.
