Một tòa án liên bang đã ra lệnh cho chính quyền Tổng thống Trump phải khôi phục hàng triệu đô la tài trợ từ Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF) mà họ đã tạm giữ của Đại học California, Los Angeles (UCLA), với lý do các quyết định này đã vi phạm phán quyết trước đó của tòa.
Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Rita F. Lin đã ra phán quyết vào tối thứ Ba rằng NSF phải khôi phục các khoản tài trợ nghiên cứu đã bị đình chỉ với những lý do mà bà cho là “tùy tiện và thất thường”. Bà cũng cho chính quyền đến ngày 19 tháng 8 để tuân thủ hoặc giải thích lý do tại sao không khôi phục số tiền này.
Hiện chưa rõ số tiền tài trợ cụ thể nào sẽ được trả lại cho UCLA. Hiệu trưởng của trường đại học cho biết vào tuần trước rằng chính quyền Tổng thống Trump đã thu hồi 584 triệu đô la tài trợ liên bang từ nhiều cơ quan khác nhau. Tuy nhiên, phán quyết của thẩm phán chỉ áp dụng cụ thể cho các khoản tài trợ từ NSF.
Việc UCLA bị đóng băng các khoản tài trợ diễn ra trong bối cảnh một chiến dịch gây áp lực rộng lớn hơn nhắm vào các trường đại học mà Tổng thống Trump cho là không phù hợp với chương trình nghị sự chính trị của ông.
Các nhà nghiên cứu của Đại học California đã phản đối việc cắt giảm tài trợ này, gọi đó là “đột ngột và không giải thích được”. Trước đó, họ đã giành được một lệnh cấm tạm thời từ Thẩm phán Lin, người đã phán quyết rằng NSF và các cơ quan khác không thể chấm dứt tài trợ mà không có lời giải thích cụ thể.
Tuy nhiên, vào ngày 30 tháng 7, NSF đã gửi một loạt thư mới mà Thẩm phán Lin mô tả là “cắt giảm tài trợ hàng loạt, theo mẫu”. Một trong những lá thư cho biết các giải thưởng “không còn thực hiện mục tiêu chương trình hoặc ưu tiên của cơ quan”. Một lá thư khác viện dẫn các cáo buộc về phân biệt chủng tộc, bài Do Thái và các chính sách liên quan đến vận động viên chuyển giới tại UCLA, nhưng không đi sâu vào chi tiết.
Chính quyền đã lập luận trong một phiên điều trần hôm thứ Ba rằng việc cắt giảm tài trợ cho UCLA là “tạm dừng” chứ không phải “chấm dứt”. Tuy nhiên, Thẩm phán Lin đã bác bỏ quan điểm này, cho rằng về bản chất, “việc đình chỉ vô thời hạn của NSF khác với việc chấm dứt chỉ về mặt tên gọi”. Bà cũng nhấn mạnh rằng những lý do mà cơ quan này đưa ra dựa trên “cùng loại giải thích thiếu sót như các lần chấm dứt ban đầu”.
Phía UCLA đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn ca ngợi quyết định này, nêu rõ rằng “việc khôi phục các quỹ từ National Science Foundation là rất quan trọng đối với nghiên cứu mà Đại học California thực hiện thay mặt cho California và Quốc gia.”
Được biết, UCLA cũng đang đối mặt với yêu cầu từ chính quyền Tổng thống Trump phải bồi thường 1 tỷ đô la để giải quyết các cáo buộc bài Do Thái. UCLA là trường đại học công lập đầu tiên bị nhắm mục tiêu trong nỗ lực của chính quyền nhằm kiểm soát các cơ sở học thuật trên cả nước, theo tin từ Associated Press.
