Chính quyền Tổng Thống Donald Trump đang gia tăng triển khai lực lượng liên bang tại thủ đô Washington D.C., và tuyên bố sẽ thực hiện các bước tương tự tại nhiều thành phố lớn khác trên toàn quốc. Động thái này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các thị trưởng của những thành phố chủ yếu do Đảng Dân Chủ lãnh đạo.
Tổng Thống Trump đã mô tả Washington D.C. là một “vùng đất hoang không luật pháp” nhằm biện minh cho việc đưa quân đội và lực lượng chấp pháp liên bang vào thành phố. Ông cũng cam kết sẽ nhắm mục tiêu tiếp theo vào Chicago, sau đó là New York. Tuy nhiên, các thị trưởng từ Boston đến Los Angeles coi đây là một nỗ lực nhằm làm suy yếu quyền tự chủ của các thành phố lớn tại Hoa Kỳ.
Theo CNN News ngày 23/08/2025, nhiều thị trưởng lớn vẫn kiên quyết phản đối. Thị trưởng Boston, bà Michelle Wu (Đảng Dân Chủ), đã lên tiếng sau khi Tổng Chưởng Lý Pam Bondi đe dọa truy tố các quan chức địa phương nếu thành phố của họ không tuân thủ chính sách cứng rắn về di trú của Tòa Bạch Ốc. Bà Wu nhấn mạnh rằng Boston tuân thủ luật pháp và kêu gọi Tòa Bạch Ốc “ngừng tấn công các thành phố để che giấu những thất bại của chính quyền”.
Tổng Chưởng Lý Bondi đã liên kết việc kiểm soát lực lượng chấp pháp tại D.C. với chính sách di trú cứng rắn, tìm cách chấm dứt các luật bảo vệ di dân không giấy tờ của thành phố. Bộ Tư Pháp có thể cắt giảm tài trợ hoặc điều động lực lượng chấp pháp liên bang đến các thành phố không tuân thủ, như đã làm ở Los Angeles và D.C.
Ngày 11 tháng Tám, Tổng Thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp về tội phạm và liên bang hóa lực lượng cảnh sát D.C., nói rằng chính quyền của ông sẽ “khôi phục thành phố trở lại thành thủ đô rực rỡ mà mọi người đều mong muốn.” Thị trưởng D.C. Muriel Bowser và cảnh sát trưởng đã bất ngờ khi theo dõi tin tức này. Các quan chức thành phố cho biết tội phạm bạo lực tại D.C. đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập niên. Thị trưởng Bowser gọi hành động của Tổng Thống là một “áp lực độc đoán.”
Đạo luật Home Rule năm 1973 cho phép tổng thống kiểm soát cảnh sát D.C. trong 48 giờ nếu xác định có “tình huống khẩn cấp đặc biệt”. Việc kéo dài thời gian kiểm soát đòi hỏi phải thông báo cho các ủy ban Quốc Hội liên quan và cần được thông qua thành luật nếu kéo dài hơn 30 ngày.
Ở các tiểu bang khác, các thống đốc kiểm soát lực lượng Vệ Binh Quốc Gia (National Guard). Tuy nhiên, trong trường hợp khẩn cấp, tổng thống có thể liên bang hóa lực lượng này, như Tổng Thống Trump đã làm ở Los Angeles vào tháng Sáu, một động thái mà tiểu bang California đã kiện ra tòa án liên bang.
Thị trưởng Chicago, ông Brandon Johnson, cho biết thành phố chưa nhận được thông báo chính thức nào từ Tòa Bạch Ốc về việc triển khai lực lượng. Ông bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về một “việc triển khai bất hợp pháp,” gọi cách tiếp cận của Tổng Thống Trump là “không phối hợp, không cần thiết và không hợp lý.” Sở Cảnh sát Chicago cho biết số vụ giết người đã giảm 31% và số vụ nổ súng giảm 36% trong năm nay. Thị trưởng Johnson cáo buộc Tổng Thống Trump đang “kích động nỗi sợ hãi và chia rẽ trong khi hình sự hóa sự nghèo đói.”
Thống đốc Illinois, ông JB Pritzker, cũng chỉ trích Tổng Thống Trump đang “chơi trò chơi và tạo ra một màn trình diễn,” nhằm “đánh lạc hướng khỏi những vấn đề mà ông đang gây ra cho các gia đình lao động.”
Tại Los Angeles, Tổng Thống Trump đã điều động Vệ Binh Quốc Gia và Thủy Quân Lục Chiến đến thành phố vào tháng Sáu để bảo vệ các tòa nhà liên bang trong các cuộc biểu tình chống chính sách di trú. Thị trưởng Los Angeles, bà Karen Bass, cho rằng đây là một “trường hợp thử nghiệm” để mở rộng vai trò của quân đội. Bà Bass nhận định, “Los Angeles là một trường hợp thử nghiệm, và D.C. cũng vậy,” cảnh báo rằng sự can thiệp của Tổng Thống có thể là tiền đề cho những hành vi lạm quyền bất hợp pháp khác.
Thị trưởng New York City, ông Eric Adams, khẳng định thành phố không cần bất kỳ ai đến để tiếp quản bộ máy chấp pháp của mình, vì “chúng tôi có sở cảnh sát tốt nhất trên thế giới. Chúng tôi đã kiểm soát được tình hình.” New York City đang trên đà ghi nhận số vụ nổ súng và giết người thấp nhất trong lịch sử được ghi nhận.
Thị trưởng Baltimore, ông Brandon Scott, cho biết thành phố của ông có số vụ giết người thấp nhất trong 50 năm. Ông lưu ý rằng các thành phố mà Tổng Thống Trump đề cập đều có thị trưởng là người da đen và đều ghi nhận sự sụt giảm tội phạm bạo lực đáng kể. Ông cáo buộc Tổng Thống “không quan tâm đến việc ngăn chặn tội phạm. Ông ấy đang cắt giảm tài trợ cho các tổ chức đang nỗ lực ngăn chặn tội phạm trong cộng đồng trên toàn quốc.”
Bà Barbara Lee, Thị trưởng Oakland, bác bỏ mô tả của Tổng Thống Trump về thành phố là “sai lầm và không dựa trên sự thật, mà dựa trên sự gieo rắc sợ hãi.” Sở Cảnh sát Oakland báo cáo tội phạm bạo lực giảm 29% trong nửa đầu năm nay.
Tại Philadelphia, Biện Lý Quận Larry Krasner tuyên bố chính quyền hiện tại sẽ không có cơ sở pháp lý để liên bang hóa Sở Cảnh sát Philadelphia. Ông cảnh báo, “Tổng Thống có thể nghĩ rằng ông ấy sẽ thử ở những nơi khác, nhưng trên thực tế, về mặt pháp lý, ông ấy có ít quyền làm điều này ở các thành phố khác hơn, và tốt hơn hết ông ấy đừng thử ở Philly.” Số vụ giết người, nổ súng và cướp có vũ trang đã giảm đáng kể trong năm 2025 so với năm ngoái.
Thượng nghị sĩ tiểu bang Pennsylvania, ông Art Haywood, đã công bố dự luật “Đạo Luật Bảo Vệ Cảnh Sát PA,” nhằm ngăn chặn rõ ràng bất kỳ sự tiếp quản liên bang nào đối với các sở cảnh sát địa phương hoặc cảnh sát tiểu bang.
Mặc dù không được lòng cư dân D.C. (79% phản đối sự can thiệp của liên bang, theo một cuộc thăm dò mới của Washington Post-Schar School), Tổng Thống Trump vẫn ca ngợi nỗ lực này trên Truth Social vào thứ Sáu: “Washington, D.C. LẠI AN TOÀN! Đám đông đang quay trở lại, tinh thần phấn khởi, và Vệ Binh Quốc Gia và Cảnh Sát D.C. của chúng ta đang làm một công việc tuyệt vời.”
