WASHINGTON, D.C. – Chính quyền Tổng Thống Donald Trump đang tiến hành giải thể Trung Tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia (NCAR) ở Colorado, một động thái gây xôn xao dư luận. Quyết định này được đưa ra sau khi một quan chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc mô tả NCAR là “một trong những nguồn gây hoang mang về khí hậu lớn nhất trong cả nước.”
Ông Russ Vought, Giám đốc Ngân sách Tòa Bạch Ốc, đã chỉ trích phòng thí nghiệm này trên mạng xã hội vào tối thứ Ba. Ông Vought cho biết một cuộc đánh giá toàn diện về phòng thí nghiệm đang được tiến hành. Ông nói thêm rằng “những hoạt động quan trọng như nghiên cứu thời tiết sẽ được chuyển đến một thực thể hoặc địa điểm khác.”
NCAR là chương trình nghiên cứu về biến đổi khí hậu lớn nhất của liên bang, hỗ trợ các nghiên cứu để dự báo, chuẩn bị và ứng phó với thời tiết khắc nghiệt và các thảm họa thiên nhiên khác. Phòng thí nghiệm này được quản lý bởi một hiệp hội phi lợi nhuận gồm hơn 130 trường cao đẳng và đại học, thay mặt cho Quỹ Khoa học Quốc gia.
Một quan chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc đã nêu ra hai ví dụ về “định hướng thức tỉnh” của phòng thí nghiệm, mà theo vị này là lãng phí tiền thuế vào những việc phù phiếm và các tư tưởng. Một là trung tâm nghiên cứu về Khoa học Trái đất và Bản địa, với mục tiêu “làm cho các ngành khoa học trở nên thân thiện, hòa nhập và hướng về công lý hơn,” trong khi một thí nghiệm khác truy tìm ô nhiễm không khí để “bôi nhọ xe cộ, hoạt động dầu khí.” Vị quan chức này yêu cầu giấu tên để phát biểu thẳng thắn về hành động của chính quyền.
Bà Katharine Hayhoe, một nhà khoa học khí hậu và Giáo sư Xuất sắc tại Đại học Texas Tech, cho biết đối với các nhà khoa học khí hậu, phòng thí nghiệm “thực sự là con tàu mẹ toàn cầu của chúng ta.”
“NCAR hỗ trợ các nhà khoa học bay vào tâm bão, các nhà khí tượng học phát triển công nghệ radar mới, các nhà vật lý hình dung và lập trình các mô hình thời tiết mới, và vâng, cả mô hình khí hậu cộng đồng lớn nhất trên thế giới nữa,” bà Hayhoe cho biết trên mạng xã hội.
“Việc giải thể NCAR giống như dùng búa tạ đập vào hòn đá tảng đang nâng đỡ sự hiểu biết khoa học của chúng ta về hành tinh,” bà nói.
Sau Thế chiến II, sự quan tâm đến khí tượng học, quan sát mặt trời và khoa học khí quyển đã tăng lên, thúc đẩy việc thành lập NCAR. Ban đầu, trọng tâm là hóa học khí quyển và khí tượng vật lý.
Ngân sách của NCAR đã tăng hơn gấp đôi từ những năm 1980 đến những năm 1990, do sự tập trung ngày càng tăng của liên bang vào nghiên cứu biến đổi khí hậu.
Thống đốc Colorado Jared Polis gọi phòng thí nghiệm này là một nhà lãnh đạo toàn cầu trong nghiên cứu khoa học hệ thống Trái đất.
“Biến đổi khí hậu là có thật, nhưng công việc của NCAR còn vượt xa khoa học khí hậu,” vị Dân chủ hai nhiệm kỳ nói. “NCAR cung cấp dữ liệu về các sự kiện thời tiết khắc nghiệt như cháy rừng và lũ lụt, giúp đất nước chúng ta cứu sống và tài sản, đồng thời ngăn chặn sự tàn phá cho các gia đình. Nếu những cắt giảm này được thực hiện, chúng ta sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh trước các cường quốc và đối thủ nước ngoài trong việc theo đuổi khám phá khoa học.”
Tòa Bạch Ốc cho biết Tổng Thống Donald Trump đang khôi phục phòng thí nghiệm về mục đích ban đầu của nó. Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu trong số 830 nhân viên của phòng thí nghiệm nghiên cứu và các chương trình liên kết tại các trường đại học đối tác sẽ bị ảnh hưởng.
Sự thay đổi này diễn ra sau khi chính quyền gần đây nhắm mục tiêu vào một phòng thí nghiệm khác ở Colorado, cựu Phòng thí nghiệm Năng lượng Tái tạo Quốc gia, để loại bỏ sự tập trung vào năng lượng gió và mặt trời. Địa điểm của Bộ Năng lượng đã được đổi tên thành “Phòng thí nghiệm Quốc gia Rockies” vào đầu tháng này.
Bà Audrey Robertson, Trợ lý Bộ trưởng Năng lượng, cho biết chính quyền Tổng Thống Donald Trump “không còn chọn lựa và lựa chọn các nguồn năng lượng nữa.”
Các thượng nghị sĩ Dân chủ Colorado — John Hickenlooper và Michael Bennet — cùng với Dân biểu Dân chủ Joe Neguse đã lập luận trong một tuyên bố rằng công việc của trung tâm đã dẫn đến cảnh báo sớm về thiên tai và đã làm sâu sắc thêm sự hiểu biết về hệ thống Trái đất. Họ gọi động thái của chính quyền là liều lĩnh, nói rằng nó sẽ có hậu quả tàn khốc cho các gia đình ở Colorado và các cộng đồng trên khắp đất nước.
“Những nỗ lực nhằm giải thể tổ chức này và các chương trình thiết yếu của nó là cực kỳ nguy hiểm và mang tính trả đũa trắng trợn,” họ nói.
Ông Antonio Busalacchi, chủ tịch của hiệp hội phi lợi nhuận, cho biết việc giải thể phòng thí nghiệm nghiên cứu “sẽ làm chậm khả năng của quốc gia chúng ta trong việc dự báo, chuẩn bị và ứng phó với thời tiết khắc nghiệt và các thảm họa thiên nhiên khác.”
Thông tin từ Associated Press.
