Một người đàn ông Guatemala, bị chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump trục xuất sang Mexico, đã được đưa trở lại Mỹ trong tuần này. Các luật sư của người này xác nhận thông tin vào thứ Năm vừa qua, theo tin từ Fox News ngày 5/6/2025.
Sự việc này đánh dấu lần đầu tiên được biết đến mà chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tuân thủ lệnh của tòa án yêu cầu đưa một người di dân trở lại Mỹ, sau khi họ bị trục xuất dựa trên thông tin sai lệch và quy trình không đúng đắn.
Người di dân này, được xác định là O.C.G., đã được đưa trở lại Mỹ bằng chuyến bay thương mại sau khi bị trục xuất sang Mexico vào tháng 3. Thông tin này được xác nhận một tuần sau khi các luật sư của Bộ Tư pháp thông báo với Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Brian Murphy rằng họ đang làm việc để sắp xếp việc đưa người này quay lại Mỹ.
Thẩm phán Murphy trước đó đã phán quyết rằng O.C.G., một di dân người Guatemala, đã bị trục xuất sang Mexico hồi đầu năm mà không được xử lý theo đúng quy trình (due process) và mặc dù anh này đã bày tỏ nỗi sợ bị đàn áp. Thẩm phán đã ra lệnh cho chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tạo điều kiện để anh này quay lại.
Theo phán quyết, Thẩm phán Murphy nhấn mạnh O.C.G. đã không được cơ hội tranh luận về việc bị đưa về một quốc gia mà anh có thể đối mặt với nguy cơ bị tra tấn, một quyền được pháp luật Hoa Kỳ và quốc tế đảm bảo. Theo hồ sơ từ luật sư của O.C.G., anh từng bị bắt cóc đòi tiền chuộc và bị cưỡng hiếp ở Mexico nhưng không được trình bày những lo sợ này trước khi bị trục xuất.
“Nói chung, trường hợp này không có sự thật hay hoàn cảnh pháp lý đặc biệt nào, chỉ là nỗi kinh hoàng tầm thường của một người đàn ông bị đưa nhầm lên xe buýt và gửi trở lại một quốc gia mà anh ta bị cáo buộc vừa bị cưỡng hiếp và bắt cóc,” Thẩm phán Murphy nói hồi đầu tháng này, lưu ý rằng quy trình trục xuất đã “thiếu sót mọi dấu hiệu của quy trình đúng đắn.”
Sự trở lại của O.C.G. xảy ra trong bối cảnh cuộc chiến pháp lý rộng lớn hơn xoay quanh việc chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump sử dụng Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài (Alien Enemies Act) năm 1798 để trục xuất nhanh chóng một số di dân, nhiều người trong số đó bị đưa đến nhà tù an ninh tối đa CECOT ở El Salvador.
Cho đến nay, chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump vẫn chưa tuân thủ lệnh tòa án liên bang yêu cầu tạo điều kiện cho những người bị trục xuất đến CECOT quay lại Mỹ, ngay cả trong những trường hợp mà chính quyền thừa nhận là do sai sót hành chính. Tuy nhiên, khác với những trường hợp ở CECOT, O.C.G. không bị giam giữ ở Mexico.
Tin tức về O.C.G. được đưa về Mỹ cũng đến chỉ vài giờ sau khi Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ James Boasberg ra lệnh cho chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump cung cấp cho tất cả những di dân bị trục xuất đến CECOT theo Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài cơ hội tìm kiếm cứu trợ habeas (habeas relief) để phản đối việc trục xuất, cũng như cơ hội tranh chấp tình trạng bị cáo buộc là thành viên băng đảng – vốn là căn cứ để trục xuất họ theo luật.
Phán quyết của Thẩm phán Boasberg chắc chắn sẽ gây ra một cuộc đối đầu pháp lý căng thẳng với chính quyền, trong bối cảnh các quan chức chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã chỉ trích Thẩm phán Boasberg và những người khác phán quyết bất lợi cho chính quyền là “các thẩm phán hoạt động chính trị.” Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump từng kêu gọi luận tội Thẩm phán Boasberg hồi đầu năm nay, khiến Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts phải đưa ra một tuyên bố khiển trách công khai hiếm hoi.
Trước tình hình này, phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa (DHS) Tricia McLaughlin tuyên bố: “Hệ thống tị nạn của Mỹ chưa bao giờ có ý định được sử dụng như một chương trình ân xá trên thực tế hay một tấm thẻ ‘thoát trục xuất’ chung.”
