Chiến dịch trục xuất di dân trên diện rộng của chính quyền Tổng Thống Donald Trump đang vấp phải sự phản kháng mạnh mẽ từ Đảng Dân chủ, làm nóng thêm cuộc chiến chính trị tại Hoa Kỳ.
Thống đốc California, Gavin Newsom, đã thẳng thắn lên án các cuộc vây bắt di dân trên toàn tiểu bang và đất nước. Ông nhấn mạnh rằng nhiều người bị bắt không phải là tội phạm nguy hiểm, mà là những người lao động bình thường bị bắt tại các điểm công cộng hoặc xưởng may, đôi khi bởi các đặc vụ đeo mặt nạ có sự hỗ trợ của Vệ binh Quốc gia.
Quan điểm này của ông Newsom là một bước đi chính trị mạo hiểm cho Đảng Dân chủ, đặc biệt sau khi sự bất mãn của cử tri về vấn đề nhập cư bất hợp pháp đã góp phần đưa Tổng Thống Trump trở lại Tòa Bạch Ốc. Phe Cộng hòa đang rót hàng tỷ đô la để ủng hộ chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng Thống Trump và chỉ trích Đảng Dân chủ kịch liệt.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, Chuck Schumer của New York, bày tỏ sự ủng hộ đối với Thống đốc Newsom, cho rằng ông không bị đe dọa bởi Tổng Thống Trump.
Với lời hứa trục xuất khoảng 3,000 di dân mỗi ngày và 1 triệu người mỗi năm, Tổng Thống Trump đang thay đổi cục diện chính trị theo thời gian thực. Trong khi Tổng Thống Trump vận động tranh cử bằng lời hứa “xây tường” và trục xuất hàng loạt, người dân Mỹ đang chứng kiến cảnh Vệ binh Quốc gia và lực lượng Thủy quân Lục chiến Mỹ được triển khai ở Los Angeles, cùng các cuộc biểu tình nhỏ lẻ nổ ra ở nhiều thành phố khác, như sau cuộc đột kích của đặc vụ vào một nhà máy đóng gói thịt ở Omaha, Nebraska.
Theo Joel Payne, một chiến lược gia của Đảng Dân chủ, tâm trạng của người dân Mỹ có vẻ nằm ở khoảng giữa quan điểm của cựu Tổng thống Barack Obama về một “quốc gia của luật pháp và quốc gia của di dân” và cách tiếp cận “quyết liệt hơn” của Tổng Thống Trump. Ông Payne cho rằng Đảng Dân chủ vẫn cần nỗ lực để trở thành người truyền tải thông điệp đáng tin cậy hơn về vấn đề này.
Cùng lúc đó, ông nhận định, hành động “gây hỗn loạn” của Tổng Thống Trump về nhập cư, trong bối cảnh đã có sự bất ổn về thương mại và kinh tế, có nguy cơ đi quá xa nếu gây ra xáo trộn trong cuộc sống của người dân Mỹ.
Phe Cộng hòa không ngừng tấn công Đảng Dân chủ, miêu tả tình hình ở Los Angeles (chủ yếu giới hạn trong khu vực nhỏ ở trung tâm) một cách gay gắt là “bạo loạn”, như một màn xem trước các quảng cáo tranh cử sắp tới. Cảnh sát cho biết hơn 200 người đã bị giữ vì không giải tán và 17 người khác vì vi phạm lệnh giới nghiêm ở một phần Los Angeles. Nhiều người khác bị bắt vì sở hữu súng, tấn công cảnh sát và các vi phạm khác. Hai người đã bị buộc tội ném bom xăng vào cảnh sát trong các cuộc biểu tình ở Los Angeles.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói rằng Thống đốc Newsom đáng bị “tạt hắc ín và lông vũ” vì vai trò lãnh đạo của ông, gọi California là “nơi trú ẩn an toàn cho tội phạm bạo lực bất hợp pháp”. Tại cuộc họp riêng của phe Cộng hòa tại Hạ viện với Thư ký Báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt, Dân biểu Richard Hudson, chủ tịch ủy ban vận động tranh cử của Đảng Cộng hòa, đã định hình tình hình là Đảng Dân chủ ủng hộ bạo loạn và hỗn loạn, trong khi Đảng Cộng hòa đại diện cho luật pháp và trật tự.
Thượng nghị sĩ Tom Cotton, Đảng Cộng hòa từ Arkansas, viết trên tờ Wall Street Journal tuần này rằng “những kẻ nổi dậy bạo lực đã biến các khu vực ở Los Angeles thành địa ngục vô luật pháp vào cuối tuần”, gợi ý có thể đã đến lúc đưa quân đội vào. “Người dân Mỹ đã bầu Tổng Thống Donald Trump và Quốc hội Cộng hòa để bảo đảm biên giới và trục xuất tội phạm bất hợp pháp bạo lực. Đó chính xác là điều Tổng Thống đang làm.”
Tuy nhiên, không phải tất cả các dân biểu Cộng hòa đều đồng tình với cách tiếp cận cứng rắn như vậy. Dân biểu David Valadao, đại diện cho các vùng nông nghiệp của California, bày tỏ trên mạng xã hội rằng ông vẫn “quan ngại về các chiến dịch của ICE trên khắp California” và đang thúc giục chính quyền “ưu tiên trục xuất những tội phạm đã biết hơn là những người lao động chăm chỉ đã sống hòa bình ở Valley trong nhiều năm”.
Trong bối cảnh chuẩn bị cho mùa bầu cử giữa kỳ năm 2026, với việc kiểm soát Hạ viện và Thượng viện đang bị đe dọa, đây là sự lặp lại của các cuộc chiến chính trị trong quá khứ khi Quốc hội đã thất bại nhiều lần trong việc thông qua các thay đổi lớn về luật nhập cư.
Chính trị đã thay đổi đáng kể kể từ thời Obama, khi chính quyền ông có hành động hành pháp bảo vệ những người trẻ tuổi được gọi là Dreamers theo chương trình DACA. Thời đó, các nhà lập pháp xem xét các đề xuất tăng cường an ninh biên giới như một phần của gói lớn hơn, bao gồm cả việc tạo ra con đường hợp pháp, kể cả quyền công dân, cho những người di dân đã sống ở Mỹ nhiều năm và đóng thuế, thường làm những công việc mà người Mỹ không muốn làm.
Với việc Tổng Thống Trump trở lại Tòa Bạch Ốc, cuộc tranh luận đã chuyển sang hướng mạnh tay trục xuất di dân, bao gồm hàng triệu người được phép nhập cảnh hợp pháp vào Mỹ dưới thời chính quyền Biden khi họ chờ đợi các buổi điều trần và thủ tục nhập cư.
“Ngày kỷ niệm này nên là lời nhắc nhở,” Thượng nghị sĩ Dick Durbin, Đảng Dân chủ từ Illinois, phát biểu tại sự kiện kỷ niệm 13 năm chương trình DACA tại Điện Capitol Mỹ, dù các biện pháp bảo vệ đang gặp rủi ro dưới thời chính quyền Tổng Thống Trump. “Nhập cư có nhiều bộ mặt.”
Mặc dù gặp thách thức trong cuộc bầu cử năm ngoái, Đảng Dân chủ cảm thấy mạnh dạn hơn để chống lại hành động của Tổng Thống Trump so với chỉ vài tháng trước. Tuy nhiên, cuộc đối thoại chính trị đã dịch chuyển theo hướng có lợi cho Tổng Thống Trump.
Trong khi Đảng Dân chủ thống nhất phản đối dự luật cắt giảm thuế lớn của Tổng Thống Trump, với 150 tỷ đô la dành cho các trung tâm giam giữ mới, các chuyến bay trục xuất và 10,000 đặc vụ ICE mới, họ cũng nói cởi mở hơn về việc tăng cường an ninh biên giới và giam giữ những phần tử tội phạm nguy hiểm nhất.
Dân biểu Suzan DelBene, Đảng Dân chủ từ Washington và là chủ tịch Ủy ban Vận động Quốc hội Đảng Dân chủ, nêu ví dụ về Dân biểu Đảng Dân chủ Tom Suozzi đã thắng trong cuộc bầu cử đặc biệt ở New York năm ngoái khi ông đối diện trực tiếp với vấn đề thay đổi hệ thống nhập cư. Có lúc ông đã đột nhập vào cuộc họp báo của đối thủ Cộng hòa để bày tỏ quan điểm.
Bà chia sẻ với Associated Press: “Tổng Thống Trump nói rằng ông sẽ truy quét những kẻ tồi tệ nhất trong số những kẻ tồi tệ, nhưng ông đã phớt lờ luật pháp, phớt lờ thủ tục tố tụng, phớt lờ tòa án – và người dân Mỹ bác bỏ điều đó.” Bà nói thêm: “Người dân muốn một tổng thống và một chính phủ đấu tranh vì những vấn đề quan trọng nhất đối với họ, đấu tranh để đưa đất nước tiến lên. Họ muốn một Quốc hội là một nhánh đồng đẳng của chính phủ và là sự kiểm soát đối với tổng thống này.”
Theo tin từ Associated Press và The Seattle Times ngày 11/06/2025.
