Đậu nành, một loại nông sản tưởng chừng khiêm tốn, nay đã trở thành tâm điểm mới trong nỗ lực tái định hình thương mại toàn cầu của chính quyền Tổng Thống Donald Trump. Trung Quốc, vốn là thị trường xuất khẩu nông sản hàng đầu của Mỹ, nay lại quay sang nhập khẩu đậu nành từ nông dân Argentina, ngay cả khi chính quyền Tổng Thống Donald Trump đang có những động thái muốn hỗ trợ nền kinh tế Argentina. Điều này khiến nông dân Mỹ, đặc biệt là những người trồng đậu nành, rơi vào thế khó khăn.
Đậu nành thường xuyên nằm trong số những mặt hàng nông sản xuất khẩu giá trị nhất của Hoa Kỳ, vượt xa các loại cây trồng nổi tiếng hơn như ngô và bông. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, trong năm tài chính 2024, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm đậu nành của Mỹ đạt hơn 30 tỷ đô la. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi đáng kể khi Trung Quốc gần như ngừng hoàn toàn việc nhập khẩu đậu nành Mỹ trong mùa thu hoạch chính năm nay, với doanh số sụt giảm về con số không vào tháng 5.
Tình trạng này đẩy nhiều nông dân Mỹ, vốn phụ thuộc vào đậu nành, đến bờ vực phá sản. Đồng thời, nó cũng làm phức tạp thêm kế hoạch hỗ trợ kinh tế hàng tỷ đô la mà chính quyền Tổng Thống Donald Trump dự định dành cho Argentina. Buenos Aires mới đây đã bán hơn 2,5 triệu tấn đậu nành cho Bắc Kinh, sau khi tạm thời đình chỉ thuế xuất khẩu đối với các sản phẩm này.
Giới chức Mỹ đổ lỗi cho Trung Quốc về cuộc khủng hoảng sắp xảy ra đối với các nhà sản xuất đậu nành của Mỹ. Tuy nhiên, nhiều nông dân lại nhìn nhận vấn đề khác. Họ mong muốn Tổng Thống Donald Trump đạt được một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc để chấm dứt lệnh cấm vận không chính thức đối với đậu nành. Nhưng thay vào đó, họ lại thấy chính quyền chuẩn bị cứu trợ cho một đối thủ cạnh tranh chính trên thị trường xuất khẩu của Trung Quốc.
“Sự thất vọng là quá lớn,” Chủ tịch Hiệp hội Đậu nành Mỹ, Caleb Ragland, cho biết trong một tuyên bố gần đây. Trong khi đó, Trung Quốc – nước mua đậu nành lớn nhất thế giới – đã ám chỉ rằng họ sẽ không nối lại việc mua hàng của Mỹ trừ khi các mức thuế của Tổng Thống Donald Trump được dỡ bỏ nhiều hơn.
Chính quyền Tổng Thống Donald Trump dự kiến sẽ công bố các biện pháp hỗ trợ mới cho nông dân, “đặc biệt là nông dân trồng đậu nành,” Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết. Ông cũng tiết lộ rằng vấn đề đậu nành sẽ là một chủ đề thảo luận tại cuộc gặp sắp tới giữa Tổng Thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương.
Tổng Thống Donald Trump cũng nhận thức được tác động của chính sách thương mại đối với nông dân Mỹ. Ông đã đăng trên mạng xã hội rằng nông dân trồng đậu nành đang bị tổn thương vì Trung Quốc không mua hàng. Theo tin từ NBC News, Tổng Thống Donald Trump có ý định sử dụng doanh thu từ thuế quan để hỗ trợ ngành nông nghiệp, nhưng chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra.
Vấn đề này cũng liên quan đến một khó khăn khác trong chính sách đối ngoại của Mỹ: cách xử lý nền kinh tế đang gặp khó khăn của Argentina. Khi xuất khẩu đậu nành của Mỹ sang Trung Quốc chững lại, nông dân Argentina đã nắm bắt cơ hội để bán đậu nành của họ cho Trung Quốc. Sự kiện này khiến nông dân Mỹ vô cùng tức giận khi đọc những tin tức về việc chính phủ Mỹ đang hỗ trợ kinh tế cho Argentina, trong khi giá đậu nành của Mỹ tiếp tục giảm.
