Tiểu bang California đã nộp đơn kiện Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Bộ Trưởng Quốc Phòng Hegseth về lệnh điều động thành viên Vệ binh Quốc gia tới Los Angeles.
Tổng Chưởng lý California, ông Rob Bonta, cho biết việc liên bang hóa Vệ binh Quốc gia của tiểu bang mà không có yêu cầu từ các nhà lãnh đạo tiểu bang và địa phương là “lạm dụng quyền lực của Tổng Thống”. Ông Bonta nói rằng chủ quyền của tiểu bang đã bị “chà đạp” bởi động thái này.
Lệnh của Tổng Thống Trump được công bố sau khi các cuộc biểu tình liên quan đến hoạt động thực thi luật di trú tại Nam California trở nên bạo động. California đang tìm kiếm phán quyết của tòa án tuyên bố việc Tổng Thống Trump sử dụng Vệ binh Quốc gia là bất hợp pháp và yêu cầu một lệnh cấm tạm thời để ngăn chặn việc điều động.
Khoảng 300 quân nhân đã đến trung tâm Los Angeles vào Chủ nhật, và dự kiến sẽ có thêm nhiều người được triển khai trong tuần này.
Ông Bonta nhấn mạnh: “Không có cuộc xâm lược nào. Không có cuộc nổi loạn nào. Tổng Thống đang cố tạo ra sự hỗn loạn và khủng hoảng tại chỗ cho mục đích chính trị của riêng mình. Việc liên bang hóa Vệ binh Quốc gia California là sự lạm dụng quyền lực của Tổng Thống theo luật pháp – và chúng tôi sẽ không xem nhẹ điều đó. Chúng tôi đang yêu cầu tòa án chấm dứt lệnh bất hợp pháp, chưa từng có tiền lệ này.”
Thống đốc Gavin Newsom cũng phản đối lệnh này, cho rằng nó “không cần thiết và phản tác dụng”, đồng thời cáo buộc Tổng Thống Trump đang cố tạo ra một màn kịch thay vì hành động dựa trên “nhu cầu chính đáng”. Ông Newsom cho biết đã chính thức yêu cầu chính quyền Tổng Thống Trump thu hồi lệnh điều động quân đội bất hợp pháp tại Quận Los Angeles và trả họ về dưới quyền chỉ huy của ông.
Đây được xem là lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, Vệ binh Quốc gia của một tiểu bang bị liên bang kích hoạt mà không có yêu cầu từ thống đốc.
Tổng Thống Trump đã viện dẫn một điều khoản pháp lý cho phép ông huy động quân nhân liên bang khi có “cuộc nổi loạn hoặc nguy cơ nổi loạn chống lại quyền lực của Chính phủ Hoa Kỳ”. Trên mạng xã hội của mình, Tổng Thống Trump nói rằng nếu không có hành động của ông, Los Angeles sẽ bị “hoàn toàn hủy diệt”. Ông nói rằng Thống đốc Newsom và Thị trưởng Karen Bass nên cảm ơn ông.
Các cơ quan thực thi pháp luật địa phương đã ứng phó với bạo lực cuối tuần qua ở trung tâm Los Angeles, dẫn đến hàng chục vụ bắt giữ. Các thành viên Vệ binh Quốc gia được bố trí tại các tài sản liên bang, bao gồm trung tâm giam giữ liên bang ở khu vực trung tâm thành phố.
Đạo luật Nổi dậy (Insurrection Act) và các luật liên quan đã từng được sử dụng trong thời kỳ Phong trào Dân quyền để bảo vệ các nhà hoạt động và học sinh trong việc giải trừ phân biệt chủng tộc, cũng như để ứng phó với bạo loạn ở Los Angeles năm 1992 sau vụ xử trắng án các sĩ quan cảnh sát da trắng trong vụ đánh đập người lái xe da đen Rodney King.
Động thái pháp lý này đánh dấu thêm một rạn nứt khác giữa chính quyền tiểu bang và địa phương với Tòa Bạch Ốc.
Tin từ NBC News cho biết, Tổng Thống Trump hôm thứ Hai còn nói rằng đặc phái viên biên giới của ông, Tom Homan, nên bắt giữ Thống đốc Newsom vì cách ông xử lý vấn đề di trú và các cuộc biểu tình.
Trong phát biểu ngắn gọn với các phóng viên, Tổng Thống Trump nói: “Tôi sẽ làm điều đó nếu tôi là Tom. Tôi thích Gavin Newsom… ông ấy là người tử tế, nhưng ông ấy hoàn toàn bất tài.”
Thống đốc Newsom đã đáp trả mối đe dọa bắt giữ này trên X vào thứ Hai: “Tổng Thống Hoa Kỳ vừa kêu gọi bắt giữ một Thống đốc đương nhiệm. Đây là ngày tôi hy vọng sẽ không bao giờ thấy ở Mỹ. Tôi không quan tâm bạn là Đảng Dân chủ hay Cộng hòa, đây là ranh giới mà chúng ta không thể vượt qua với tư cách một quốc gia – đây là bước đi rõ ràng hướng tới chế độ độc tài.”
Cuộc tranh cãi này bắt nguồn từ những bình luận trước đó của ông Homan, người nói rằng bất kỳ ai cản trở hoạt động thực thi luật di trú liên bang đều có thể bị bắt giữ, bao gồm cả ông Newsom và Thị trưởng LA Karen Bass.
Bài viết có sử dụng thông tin từ Associated Press.
