California, từng là biểu tượng của giấc mơ Mỹ, giờ đây đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Tiểu bang này, nơi tập trung nhiều tỷ phú Thung lũng Silicon và có mức thuế cao nhất nước Mỹ, một lần nữa rơi vào tình trạng thâm hụt ngân sách. Theo dự báo mới nhất, California sẽ thiếu hụt 18 tỷ USD trong năm 2026-27, một con số đáng báo động.
Trong nhiều năm, Thống đốc Dân chủ Gavin Newsom đã khẳng định California là hình mẫu về sự tỉnh táo tài chính. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng, chính quyền tiểu bang không thể kiểm soát chi tiêu, không có kế hoạch cho tương lai và đang mắc kẹt trong một cuộc khủng hoảng ngân sách do chính họ tạo ra.
Sự cảnh báo đã được đưa ra bởi Văn phòng Phân tích Lập pháp phi đảng phái của California (LAO), cho biết tiểu bang đang đối mặt với mức thâm hụt cơ cấu từ 15 đến 25 tỷ USD mỗi năm, ít nhất là cho đến năm 2029. Tình trạng này xảy ra ngay cả trong những năm thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh, khi doanh thu thuế từ vốn đã đạt mức kỷ lục. Điều gì sẽ xảy ra khi thị trường đi xuống hoặc khi suy thoái kinh tế nhẹ ập đến?
Nguyên nhân chính dẫn đến cuộc khủng hoảng này bao gồm sự gia tăng chi phí cho các chương trình y tế và an sinh xã hội, đặc biệt là việc mở rộng cho người nhập cư, và sự phụ thuộc vào doanh thu thuế từ Thung lũng Silicon, vốn biến động mạnh theo định giá cổ phiếu công nghệ.
Thay vì giải quyết những vấn đề này, các chính trị gia đã sử dụng những thủ thuật kế toán, chuyển tiền, trì hoãn thanh toán và vay từ các tài khoản đặc biệt để che giấu tình trạng thâm hụt. LAO cảnh báo rằng những “giải pháp một lần” này đã cạn kiệt.
Thống đốc Newsom đã dành nhiều năm để vẽ nên một bức tranh về California như một “mô hình cho nước Mỹ”, nơi chính phủ lớn có thể hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, theo một số người, California đang phải đối mặt với tình trạng thâm hụt triền miên, các khoản dự trữ cạn kiệt, chi tiêu không được kiểm soát và tỷ lệ nghèo đói cao nhất khi điều chỉnh theo chi phí sinh hoạt. Trong khi đó, nhiều tiểu bang khác lại đang có thặng dư ngân sách.
Theo tin từ Fox News, California không còn là hình mẫu, mà là một lời cảnh báo cho các tiểu bang khác và cho cả đất nước.
