Nhà thông minh (smart home) giờ đây đã trở nên dễ tiếp cận hơn, giá cả phải chăng hơn và dễ sử dụng hơn rất nhiều. Có nhiều lý do để bạn biến không gian sống của mình thành một smart home.
Đối với một số người, đó là để ngôi nhà tiết kiệm năng lượng hơn trong mùa hè nóng bức. Đối với người khác, đó là để tăng cường an ninh với camera giám sát. Một khảo sát gần đây của CNET cho thấy 71% người trưởng thành ở Mỹ đang tìm cách ngăn chặn nạn trộm cắp đồ trên hiên nhà (porch theft), điều mà các thiết bị smart home có thể giúp ích.
Vài năm trước, sở hữu một ngôi nhà thông minh dường như chỉ có trong phim viễn tưởng. Nhưng giờ đây, mọi việc đã dễ dàng hơn nhiều. Các thiết bị smart home đã trở nên phổ biến và có giá phải chăng, ai cũng có thể có một ngôi nhà thông minh như mơ ước. Tuy nhiên, nếu mới bắt đầu tìm hiểu, bạn có thể cảm thấy bối rối trước vô số lựa chọn, hoặc lo ngại rằng nó vẫn quá đắt đỏ hay kỹ thuật phức tạp.
Những lo lắng đó hoàn toàn hợp lý, nhưng smart home không còn chỉ dành cho dân công nghệ hay những người giàu có. Dưới đây là ba bước đơn giản mà tôi đã học được để bắt đầu xây dựng một smart home vào năm 2025, theo kinh nghiệm của tôi và thông tin từ CNET.
BƯỚC 1. CHỌN NỀN TẢNG: GOOGLE, AMAZON HOẶC APPLE
Đầu tiên, bạn cần quyết định sẽ sử dụng nền tảng nào để kết nối và quản lý các thiết bị của mình. Việc này giúp bạn có một ứng dụng duy nhất để xem, điều khiển và liên kết các thiết bị cho các tác vụ tự động (automations). Mặc dù chuẩn smart home mới Matter đã cải thiện khả năng tương thích giữa các thiết bị của nhiều hãng khác nhau, nhưng việc chọn một nền tảng chính vẫn là cách tốt nhất để bắt đầu.
Đối với người mới bắt đầu, tôi khuyên bạn nên tập trung vào Google, Amazon và Apple. Đây là ba lựa chọn phổ biến nhất, và cả ba đều cung cấp các loa thông minh (smart speakers) đóng vai trò là trung tâm (hub) để kết nối và điều khiển thiết bị. Các loa này sẽ giúp quản lý thiết bị và tạo kết nối ổn định hơn.
Nếu bạn là người dùng iPhone và có nhiều thiết bị Apple khác, Apple HomeKit là lựa chọn tốt nhất. Mặc dù nền tảng này có thể không tương thích với nhiều thiết bị như Amazon và Google, nhưng lại rất đáng tin cậy. Bạn có thể sử dụng HomePod hoặc HomePod Mini làm hub. Tuy nhiên, người dùng iPhone không nhất thiết phải dùng HomeKit, bạn hoàn toàn có thể tải ứng dụng Google Home hoặc Amazon Alexa từ App Store để sử dụng các nền tảng đó.
Người dùng Android nên cân nhắc Amazon Alexa hoặc Google Home. Cả hai nền tảng này đều tương thích với hàng chục ngàn thiết bị smart home từ nhiều thương hiệu khác nhau (Alexa tương thích với hơn 100,000 thiết bị). Giống như Apple, Google có các loa và màn hình thông minh (smart displays) như Google Nest làm hub, tích hợp tốt với các dịch vụ của Google như YouTube, Lịch, Gmail.
Amazon Alexa nổi bật hơn một chút vì tích hợp sẵn bộ điều khiển Zigbee và Matter vào các thiết bị Echo của họ. Nền tảng này kết nối hoàn hảo với các sản phẩm an ninh Ring và cung cấp các dịch vụ như Prime Music, Prime Video. Amazon cũng liên tục cải thiện Alexa, gần đây là Alexa Plus với khả năng trò chuyện tự nhiên hơn và xử lý các lệnh phức tạp hơn (có tính phí 20 USD/tháng).
Theo khảo sát của CNET, khoảng 50% người trưởng thành ở Mỹ sử dụng trợ lý giọng nói tại nhà, trong đó Alexa phổ biến nhất (27%). Tuy nhiên, hơn 50% người dùng Alexa sẽ không trả thêm tiền cho Alexa Plus do lo ngại về chi phí và quyền riêng tư.
Khi chọn hub, nếu có thể, tôi thực sự khuyên bạn nên chọn smart display thay vì smart speaker đơn thuần. Với smart display, bạn có thể xem Netflix, YouTube, xem hình ảnh từ camera an ninh hoặc video doorbell, và điều khiển các thiết bị smart home khác bằng cảm ứng. Gợi ý là Amazon Echo Show 8 cho nền tảng Alexa và Google Nest Hub Max cho Google Home. Apple hiện chưa có smart display của riêng họ.
BƯỚC 2. CHỌN MỘT VÀI THIẾT BỊ DỄ DÀNG TÍCH HỢP
Chọn nền tảng là quan trọng nhưng phần thú vị nhất là chọn thiết bị. Có rất nhiều loại thiết bị khiến bạn có thể bối rối. Ngoài smart speaker hoặc smart display đã chọn làm hub, tôi khuyên người mới bắt đầu nên thử với đèn thông minh (smart lights) hoặc ổ cắm thông minh (smart plugs).
Đây là những thiết bị mang lại hiệu quả lớn với chi phí và công sức bỏ ra thấp nhất. Đèn thông minh có thể điều chỉnh độ sáng và màu sắc (đến 16 triệu màu tùy loại), theo CNET, bóng đèn Wiz là một lựa chọn tốt. Bạn có thể điều khiển đèn từ xa và lên lịch bật/tắt tự động.
Ổ cắm thông minh cũng tương tự, biến các thiết bị điện thông thường như đèn bàn, máy pha cà phê, quạt… thành thông minh. Khả năng lên lịch và điều khiển từ xa các thiết bị này rất tiện lợi. Có nhiều cách sáng tạo để sử dụng ổ cắm thông minh giúp cuộc sống tiện nghi hơn.
Ngoài đèn và ổ cắm, còn rất nhiều lựa chọn khác. Phổ biến là video doorbell (camera chuông cửa), giúp bạn trông chừng cửa trước, nói chuyện với khách và theo dõi người ra vào ngay cả khi không ở nhà. CNET gợi ý Arlo Video Doorbell 2K. Bạn có thể kết hợp video doorbell với camera an ninh và khóa thông minh để tăng cường an tâm, tất cả đều điều khiển qua hub smart home mới của bạn.
Hầu như mọi thiết bị gia dụng đều có phiên bản thông minh, bao gồm cả bộ điều nhiệt (thermostat), máy hút bụi, máy cắt cỏ, ổ cắm ngoài trời, công tắc đèn, lò nướng… Tóm lại, bạn có rất nhiều lựa chọn tùy theo nhu cầu.
BƯỚC 3. THIẾT LẬP CÁC TÁC VỤ TỰ ĐỘNG (ROUTINES & AUTOMATIONS)
Khi đã làm quen với việc thêm và điều khiển thiết bị, bạn có thể bắt đầu biến ngôi nhà của mình trở nên “tự động”. Mặc dù có những tác vụ tự động phức tạp và độc đáo, nhưng tốt nhất bạn nên bắt đầu với những cái đơn giản.
Hãy thử tạo một “routine” trên Alexa để bật đèn phòng khách khi mặt trời lặn, hoặc thiết lập một “automation” trên Google Home để máy pha cà phê tự động bật vào buổi sáng. Đây là những tác vụ tôi sử dụng hàng ngày và thấy rất hữu ích. Bạn cũng có thể kết nối thiết bị với các loại cảm biến, ví dụ cảm biến chuyển động hoặc cảm biến cửa/cửa sổ để tự động kích hoạt các hành động khác.
Ngôi nhà thông minh của bạn sẽ trở nên hiện đại hơn khi bạn liên kết nhiều thiết bị cho các tác vụ tự động phức tạp hơn. Ví dụ: nếu nhiệt độ trong nhà đạt đến một mức nhất định, hệ thống sẽ tự động bật điều hòa, quạt, đóng rèm cửa và bật một số đèn. Một số dịch vụ bên thứ ba như IFTTT cũng cung cấp nhiều cách tự động hóa hơn so với ứng dụng mặc định của Google, Amazon hay Apple.
Khi đã nắm vững cách hoạt động của smart home với vài thiết bị và tác vụ tự động cơ bản, bạn có thể bắt đầu thử nghiệm với các cài đặt và thiết bị khác để tối ưu hóa hệ thống của mình. Bạn cũng có thể dùng smart home để trang trí nhà cửa dịp lễ hội, chẳng hạn tạo không gian ma quái cho Halloween. CNET cũng có sẵn nhiều hướng dẫn và mẹo vặt để giúp bạn khám phá tất cả những điều thú vị mà smart home mang lại.
