Một phân tích mới đây của KFF Health News cho thấy những cắt giảm ngân sách của chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với các sở y tế tiểu bang và địa phương thông qua Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) đã gây ra những ảnh hưởng bất cân xứng, tùy thuộc vào xu hướng chính trị của từng tiểu bang. Các tiểu bang do đảng Dân Chủ lãnh đạo và một số thành phố nghiêng về đảng này đã kiện ra tòa và giành lại được nguồn tài trợ cho các nỗ lực y tế công cộng – trong khi các tiểu bang do đảng Cộng Hòa lãnh đạo phải chịu tổn thất nặng nề.
Vào cuối tháng 3, Bộ Y Tế và Dịch Vụ Nhân Sinh đã hủy bỏ gần 700 khoản tài trợ của CDC trên toàn quốc – với tổng trị giá khoảng 11 tỷ đô la. Các khoản tài trợ này được trao trong thời kỳ đại dịch Covid-19, nhằm hỗ trợ các nỗ lực tiêm chủng, giảm thiểu sự khác biệt về sức khỏe giữa các nhóm dân cư, nâng cấp các hệ thống lỗi thời để phát hiện các đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm và thuê nhân viên y tế cộng đồng.
Ban đầu, việc hủy bỏ các khoản tài trợ ảnh hưởng đến các tiểu bang Xanh và Đỏ gần như ngang nhau. Bốn trong số năm khu vực pháp lý có số lượng tài trợ bị chấm dứt lớn nhất do đảng Dân Chủ lãnh đạo, bao gồm California, Quận Columbia, Illinois và Massachusetts.
Tuy nhiên, sau khi các tổng chưởng lý và thống đốc từ khoảng hai chục tiểu bang Xanh đệ đơn kiện lên tòa án liên bang và thắng được lệnh cấm, tình hình đã thay đổi. Trong số năm tiểu bang có nhiều tài trợ bị hủy nhất, bốn tiểu bang do đảng Cộng Hòa lãnh đạo, gồm Texas, Georgia, Oklahoma và Ohio.
Ở các tiểu bang Xanh, gần 80% các khoản cắt giảm tài trợ của CDC đã được khôi phục, so với chưa đến 5% ở các tiểu bang Đỏ, theo phân tích của KFF Health News. Số tiền tài trợ được báo cáo trong cơ sở dữ liệu của HHS, được gọi là Hệ thống Theo dõi Trách nhiệm giải trình trong Các khoản tài trợ của Chính phủ (TAGGS), thường không khớp với những gì các tiểu bang xác nhận. Thay vào đó, phân tích này tập trung vào số lượng các khoản tài trợ.
Sự khác biệt này là một ví dụ về sự phân cực bao trùm các vấn đề chăm sóc sức khỏe, trong đó việc tiếp cận các chương trình y tế an toàn, quyền phá thai và khả năng của các quan chức y tế công cộng ứng phó với các mối đe dọa dịch bệnh khác nhau đáng kể tùy thuộc vào đảng phái chính trị nắm quyền.
Trong một tuyên bố qua email, phát ngôn viên của HHS, Andrew Nixon, cho biết cơ quan này “cam kết bảo vệ sức khỏe của mọi người dân Mỹ, bất kể chính trị hay địa lý. Các quỹ này được cung cấp để ứng phó với đại dịch COVID, đã kết thúc từ lâu. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các tiểu bang để tăng cường cơ sở hạ tầng y tế công cộng và đảm bảo các cộng đồng có các công cụ cần thiết để ứng phó với các đợt bùng phát và giữ an toàn cho mọi người.”
Các chuyên gia y tế công cộng cho biết, số tiền bị cắt không chỉ được dùng cho các hoạt động liên quan đến Covid; nó còn được sử dụng để củng cố cơ sở hạ tầng y tế công cộng và giúp ngăn chặn nhiều loại virus và bệnh tật, bao gồm cúm, sởi và RSV, hay virus hợp bào hô hấp.
“Nó thực sự hỗ trợ cơ sở hạ tầng trên diện rộng, đặc biệt là cách các tiểu bang ứng phó với các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng,” Susan Kansagra, Giám đốc y tế của Hiệp hội các quan chức y tế tiểu bang và lãnh thổ, cho biết.
Việc cắt giảm của chính quyền Tổng Thống Donald Trump diễn ra khi Hoa Kỳ ghi nhận đợt bùng phát bệnh sởi lớn nhất trong hơn ba thập niên và 266 ca tử vong ở trẻ em trong mùa cúm gần đây nhất – cao nhất được báo cáo ngoài thời kỳ đại dịch kể từ năm 2004. Các sở y tế công cộng đã hủy bỏ các buổi tiêm chủng, sa thải nhân viên và tạm dừng các hợp đồng, các quan chức y tế cho biết trong các cuộc phỏng vấn.
Sau khi các khoản cắt giảm tài trợ bị chặn tại tòa, California đã giữ lại mọi khoản tài trợ mà chính quyền Trump tìm cách thu hồi, trong khi Texas vẫn là tiểu bang có nhiều khoản tài trợ bị chấm dứt nhất, với ít nhất 30 khoản. Khi CDC cắt giảm tài trợ ở Texas, đợt bùng phát bệnh sởi đã lan rộng khắp Hoa Kỳ và Mexico, khiến ít nhất 4.500 người mắc bệnh và ít nhất 16 người tử vong.
Colorado, tiểu bang tham gia vụ kiện, ban đầu bị chấm dứt 11 khoản tài trợ, nhưng sau đó 10 khoản đã được giữ lại. Trong khi đó, các tiểu bang láng giềng không kiện – Wyoming, Utah, Kansas, Nebraska và Oklahoma – đã mất tổng cộng 55 khoản tài trợ, trong đó không có khoản nào được giữ lại.
Tại Jackson, Ohio, một nhóm nhân viên y tế cộng đồng đã đến làm việc vào một ngày tháng Ba và phát hiện ra rằng chính quyền Trump đã hủy bỏ khoản tài trợ của họ sớm năm tháng, khiến Sở Y tế Hạt Jackson thiếu hụt nửa triệu đô la – và họ mất việc.
“Tôi đã phải sa thải ba nhân viên trong một ngày, và tôi chưa từng phải làm điều đó trước đây. Chúng tôi không còn những người làm công tác tiếp cận ở Hạt Jackson nữa,” Ủy viên Y tế Kevin Aston nói.
Marsha Radabaugh, một nhân viên được điều chuyển công tác, đã thu hẹp các nỗ lực y tế cộng đồng của mình: Cô đã giúp phục vụ các bữa ăn nóng hổi cho những người vô gia cư và nhận ra rằng nhiều khách hàng không biết đọc hoặc viết, vì vậy cô đã mang theo các mẫu đơn cho các dịch vụ như Medicaid và Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung đến khu cắm trại của họ trong một công viên địa phương và giúp họ điền vào.
Bộ trưởng HHS Robert F. Kennedy Jr., một nhà hoạt động chống vắc-xin lâu năm và người quảng bá thông tin sai lệch về vắc-xin, đã gọi CDC là “cống rãnh tham nhũng”. Tại HHS, ông đã thực hiện các bước để làm suy yếu việc tiêm chủng ở Hoa Kỳ và nước ngoài.
Theo KFF, một tổ chức phi lợi nhuận về thông tin y tế, CDC tài trợ cho hơn một nửa ngân sách của các sở y tế tiểu bang và địa phương. Các tiểu bang mà Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thắng trong cuộc bầu cử năm 2024 đã nhận được một phần lớn hơn trong số 15 tỷ đô la mà CDC phân bổ trong năm tài chính 2023 so với những tiểu bang mà bà Kamala Harris của đảng Dân Chủ đã thắng.
Sự cắt giảm tài trợ của CDC trên toàn quốc của chính quyền Trump phản ánh điều này. Hơn một nửa số đó ở các tiểu bang mà Tổng Thống Donald Trump đã thắng trong năm 2024, với tổng cộng ít nhất 370 lần chấm dứt trước khi có hành động của tòa án, theo phân tích của KFF Health News.
Sở y tế Columbus, Ohio, đã nhận được 6,2 triệu đô la tài trợ của CDC, nhưng khoảng một nửa trong số đó – 3 triệu đô la – đã biến mất khi chính quyền Trump cắt giảm. Thành phố đã sa thải 11 người làm việc để điều tra các đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm ở những nơi như trường học và viện dưỡng lão, Ủy viên Y tế Columbus Mysheika Roberts cho biết.
Bà cũng cho biết thành phố đã lên kế hoạch mua một hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử mới để dễ dàng truy cập vào hồ sơ bệnh án của bệnh nhân – điều này có thể cải thiện việc phát hiện bệnh và cung cấp phương pháp điều trị tốt hơn cho những người bị nhiễm bệnh – nhưng kế hoạch đó đã bị hoãn lại.
“Chúng tôi chưa từng có khoản tài trợ nào bị rút lại giữa chừng vì không có lý do,” bà Roberts nói.
Columbus không nhận tiền trực tiếp từ CDC. Thay vào đó, tiểu bang đã cấp cho thành phố một số tiền mà thành phố nhận được từ chính phủ liên bang. Ohio, do Thống đốc Cộng hòa Mike DeWine và tổng chưởng lý Cộng hòa lãnh đạo, đã không kiện để ngăn chặn việc cắt giảm tài trợ.
Columbus đã kiện chính phủ liên bang vào tháng 4 để giữ tiền của mình, cùng với các thành phố do đảng Dân Chủ lãnh đạo khác ở các tiểu bang do đảng Cộng hòa quản lý: Hạt Harris, Texas, nơi có Houston; Chính quyền Đô thị Nashville và Hạt Davidson ở Tennessee; và Thành phố Kansas, Missouri. Một thẩm phán liên bang vào tháng 6 đã ngăn chặn những khoản cắt giảm đó.
Tính đến giữa tháng 8, Columbus đang chờ nhận tiền. Bà Roberts cho biết thành phố sẽ không nhận lại nhân viên vì dự kiến nguồn tài trợ liên bang sẽ kết thúc vào tháng 12.
Theo một bài viết của KFF Health News.
