Các giới chức Âu Châu đã lên tiếng hoan nghênh những bước tiến triển trong các cuộc đàm phán tại Geneva về các đề xuất hòa bình của Hoa Kỳ, vốn được xem là có lợi cho Nga sau khi nước này xâm lược Ukraine. Tuy nhiên, họ không đưa ra nhiều chi tiết và cảnh báo rằng các cuộc thảo luận vẫn còn chặng đường dài phía trước.
Tổng thống Phần Lan, Alexander Stubb, đã viết trên mạng xã hội X rằng: “Các cuộc đàm phán đã tiến thêm một bước, nhưng vẫn còn những vấn đề lớn cần giải quyết”.
Các cuộc đàm phán đã xem xét một đề xuất hòa bình gồm 28 điểm do Hoa Kỳ trình bày vào tuần trước. Đề xuất này đã gây ra sự lo ngại ở Kyiv và các thủ đô Âu Châu vì nó có khuynh hướng nghiêng về các yêu cầu của Moscow. Kế hoạch này yêu cầu Ukraine đồng ý giao một phần lãnh thổ cho Moscow và cắt giảm quy mô quân đội, khiến nước này dễ bị tổn thương. Đề xuất cũng tìm kiếm sự đồng ý của Âu Châu rằng Ukraine sẽ không bao giờ được chấp nhận vào liên minh quân sự NATO, mặc dù liên minh này trước đây đã nói rằng Ukraine đang đi trên con đường “không thể đảo ngược” để trở thành thành viên.
Sự xuất hiện bất ngờ của kế hoạch hòa bình trùng với thời điểm ảm đạm đối với Tổng Thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy, khi cuộc chiến sắp bước vào năm thứ tư. Ukraine đang chịu áp lực nặng nề trên tiền tuyến trước quân đội Nga lớn hơn, lại thiếu tiền và ông Zelenskyy đang cố gắng giải quyết một vụ bê bối tham nhũng lớn đã làm hoen ố chính phủ của ông.
Cuộc họp tại Geneva đã mang đến một số hy vọng cho Kyiv. Ông Zelenskyy phát biểu hôm Chủ nhật: “Nền ngoại giao đã được tái sinh, và điều đó tốt. Rất tốt”.
Hiện vẫn chưa rõ liệu các cuộc đàm phán có tiếp tục vào thứ Hai hay không. Các quan chức Nga vẫn chưa xem xét văn bản sửa đổi của kế hoạch hòa bình kể từ khi các sửa đổi được thực hiện vào cuối tuần, một phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết hôm thứ Hai. Dmitry Peskov cho biết thêm rằng hiện tại không có kế hoạch nào để phái đoàn Hoa Kỳ và Nga gặp nhau trong tuần này, nhưng phía Nga vẫn “cởi mở với những liên lạc như vậy”.
Bộ trưởng Ngoại giao Đức, Johannes Wadephul, cho biết Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio, người điều hành các cuộc đàm phán ở Thụy Sĩ, “đã có những đóng góp tích cực mang tính quyết định để đảm bảo rằng kế hoạch này có thể được cả hai bên Âu Châu và Ukraine chấp nhận”. Ông nói thêm: “Tôi muốn nói rằng tất cả các vấn đề liên quan đến Âu Châu hoặc NATO đã được loại bỏ khỏi kế hoạch này, đây là một thành công mang tính quyết định mà chúng ta đã đạt được ngày hôm qua”.
Ngoại trưởng Rubio cho biết các cuộc đàm phán là “rất đáng giá” và là ngày hiệu quả nhất trong “một thời gian rất dài”.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng hy vọng sẽ xây dựng cầu nối giữa Nga và Ukraine. Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ nói chuyện qua điện thoại với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan vào cuối ngày thứ Hai, người phát ngôn Điện Kremlin, Peskov cho biết. Văn phòng của Erdogan cho biết hôm Chủ nhật rằng hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về một thỏa thuận từ năm 2022, cho phép Ukraine xuất khẩu an toàn ngũ cốc qua Biển Đen. Moscow đã từ chối gia hạn thỏa thuận một năm sau đó, nói rằng các thỏa thuận nhằm nới lỏng xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga đã không được tôn trọng.
Theo tin từ AP.
