Washington D.C. – Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ mới đây đã thừa nhận một sai sót nghiêm trọng trong quá trình tố tụng đối với cựu Giám đốc Nha Điều Tra Liên Bang (FBI) James Comey, khi không phải tất cả thành viên bồi thẩm đoàn đã xem bản cáo trạng cuối cùng chống lại ông.
Sự thừa nhận hiếm hoi này diễn ra trong phiên điều trần quan trọng về yêu cầu bác bỏ vụ án của luật sư ông Comey. Phía luật sư lập luận rằng ông Comey là nạn nhân của một vụ truy tố “có chọn lọc và thù hằn”, xuất phát từ những mâu thuẫn cá nhân giữa ông và Tổng Thống Donald Trump.
Thẩm phán liên bang Michael Nachmanoff đã chất vấn công tố viên Tyler Lemons về những thông tin bị thiếu sót trong biên bản của bồi thẩm đoàn. Các lo ngại xoay quanh việc có hai bản cáo trạng được soạn thảo: bản đầu tiên bồi thẩm đoàn truy tố ông Comey với hai trong ba tội danh, và bản thứ hai chỉ gồm hai tội danh đó.
Công tố viên Lemons thừa nhận rằng một điều phối viên của bồi thẩm đoàn đã “chỉnh sửa” bản cáo trạng đầu tiên. Bản cáo trạng thứ hai, sau đó được Quyền Biện Lý Hoa Kỳ tại Quận Đông Virginia, bà Lindsey Halligan ký, đã không được trình cho toàn bộ bồi thẩm đoàn xem xét.
Bà Halligan, cựu luật sư riêng của Tổng Thống Donald Trump và không có kinh nghiệm truy tố trước đây, đã trình vụ án này cho bồi thẩm đoàn chỉ vài ngày sau khi được bổ nhiệm. Bà cho biết chỉ có người đứng đầu bồi thẩm đoàn và một thành viên khác cùng bà khi trình bản cáo trạng thứ hai cho một thẩm phán phụ trách. Mặc dù được người đứng đầu bồi thẩm đoàn ký, bản này không được toàn thể bồi thẩm đoàn xem xét như bản đầu tiên.
Thẩm phán Nachmanoff cũng đã cố gắng tìm hiểu về một bản ghi nhớ nội bộ được cho là đã khuyên bà Halligan không nên truy tố ông Comey do thiếu bằng chứng. Tuy nhiên, công tố viên Lemons đã tìm cách né tránh câu hỏi, cho rằng thông tin này có thể được bảo vệ bởi đặc quyền. Sau đó, ông Lemons thừa nhận đã được Văn phòng Phó Tổng Chưởng Lý chỉ đạo giữ kín thông tin đặc quyền, nhưng xác nhận có một bản ghi nhớ từ nhóm công tố mà ông đã xem xét.
Luật sư của ông Comey, ông Michael Dreeben, khẳng định rằng thân chủ của mình bị truy tố chỉ vì Tổng Thống Donald Trump muốn ông bị buộc tội. Ông Dreeben nhấn mạnh: “Việc Tổng Thống không ưa thân chủ của tôi có thể là lý do để sa thải ông ấy khỏi vị trí, nhưng đó không phải là lý do để Bộ Tư Pháp toàn lực truy tố.” Ông Dreeben kêu gọi thẩm phán bác bỏ vụ án, coi đây là một trường hợp “đặc biệt, cần đến một biện pháp khắc phục đặc biệt.”
Ngược lại, công tố viên Lemons bác bỏ cáo buộc bà Halligan hành động theo chỉ đạo của Tổng Thống Donald Trump, khẳng định đó là “quyết định của riêng bà ấy và chỉ riêng bà ấy,” và bà “không phải là con rối.”
Thẩm phán Nachmanoff đã không đưa ra phán quyết ngay lập tức, cho biết các vấn đề “quá quan trọng và phức tạp” để có thể đưa ra quyết định nhanh chóng. Tin từ NBC News cho biết, ông Comey bị buộc tội vào tháng 9 với tội khai man trước Quốc Hội và cản trở thủ tục Quốc Hội, chỉ vài ngày sau khi Tổng Thống Donald Trump công khai thúc giục Tổng Chưởng Lý Pam Bondi truy tố ông Comey và những người khác. Ông Comey đã bác bỏ các cáo buộc này.
Luật sư của ông Comey tin rằng chính quyền Tổng Thống Donald Trump đã nhắm mục tiêu vào thân chủ của họ vì quyền tự do ngôn luận được bảo vệ và “ác cảm cá nhân” của Tổng Thống. Tổng Thống Donald Trump đã sa thải ông Comey khỏi chức Giám đốc FBI vào năm 2017 sau những bất đồng về cuộc điều tra liên quan đến mối quan hệ giữa chiến dịch tranh cử của Tổng Thống Trump và Nga. Kể từ đó, ông Comey liên tục chỉ trích Tổng Thống Donald Trump.
Luật sư của ông Comey đã viết trong hồ sơ: “Hiến Pháp cấm chính phủ truy tố một cá nhân dựa trên quyền tự do ngôn luận được bảo vệ hoặc dựa trên sự thù hằn của một quan chức chính phủ đối với cá nhân đó. Bằng chứng khách quan cho thấy Tổng Thống Donald Trump đã chỉ đạo truy tố ông Comey để trả đũa những lời chỉ trích công khai của ông Comey và để trừng phạt ông vì sự hiềm khích cá nhân.” Họ yêu cầu thẩm phán bác bỏ vụ án “có tính chất tiền lệ,” nghĩa là vụ án không thể được đưa ra lần thứ hai. Các chuyên gia pháp lý nhận định rằng nếu có một trường hợp nào có thể thành công với động thái này, thì đây chính là vụ án đó.
Ông Patrick J. Cotter, cựu công tố viên liên bang, nhận định: “Đây là một trong những trường hợp hiếm hoi nhất. Đây thực sự là một vụ truy tố có tính chất trả đũa.” Ông Cotter viện dẫn bằng chứng cho thấy Tổng Thống Donald Trump đã ra lệnh cho Tổng Chưởng Lý truy tố ông Comey và những người khác, cùng với thái độ thù địch lâu dài của ông đối với cựu Giám đốc FBI.
Chính quyền Tổng Thống Donald Trump vẫn khẳng định các cáo buộc chống lại ông Comey là hợp pháp. Bộ Tư Pháp đã lập luận trong một hồ sơ: “Lợi ích xã hội trong vụ truy tố này là rõ ràng và overwhelming. Bị cáo là cựu Giám đốc FBI đã nói dối Quốc Hội về hành vi của mình khi đứng đầu cơ quan thực thi pháp luật chính của Quốc Gia. Vụ truy tố ông ấy liên quan đến lợi ích xã hội ở cấp độ cao nhất.”
Tin từ NBC News cho hay, ông Comey và Tổng Chưởng Lý New York Letitia James, người mà chính quyền Tổng Thống Donald Trump cũng truy tố vào tháng 10, đã riêng rẽ đệ đơn yêu cầu truất quyền bà Halligan với lý do việc bổ nhiệm bà là bất hợp pháp. Tổng Thống Donald Trump đã bổ nhiệm bà Halligan vào vị trí này sau khi người tiền nhiệm của bà từ chức dưới áp lực phải truy tố ông Comey và bà James.
Trước đó, một thẩm phán khác, Thẩm phán William Fitzpatrick, vào đầu tháng này đã cáo buộc Bộ Tư Pháp có cách tiếp cận “truy tố trước, điều tra sau” trong vụ án của ông Comey.
