NEW ORLEANS — Một bí ẩn khảo cổ học toàn cầu đang được giới chuyên gia tìm cách giải đáp sau khi một bia mộ La Mã cổ đại bất ngờ được phát hiện trong một khu vườn ở New Orleans.
Khởi đầu từ một phát hiện tình cờ tại sân sau nhà riêng, câu chuyện ly kỳ này sẽ sớm đưa hiện vật về lại quê hương Ý, một thành phố cách Rome khoảng một giờ lái xe.
Vào mùa xuân vừa qua, Tiến sĩ Daniella Santoro, chuyên gia nhân chủng học văn hóa tại Đại học Tulane, cùng chồng đã phát hiện ra một khối đá cẩm thạch có khắc các ký hiệu và tên viết tắt tiếng La Mã cổ đại khi đang dọn dẹp khu vườn um tùm. Tiến sĩ Santoro ban đầu không nghĩ rằng đó là một hiện vật cổ đại đích thực.
Với sự giúp đỡ của Tiến sĩ Ryan Gray, nhà khảo cổ học từ Đại học New Orleans (UNO) và Tiến sĩ Susann Lusnia, chuyên gia nghiên cứu cổ điển từ Tulane, các nhà khoa học đã bắt đầu hành trình tìm hiểu nguồn gốc của khối đá. Tiến sĩ Lusnia đã miệt mài nghiên cứu các cơ sở dữ liệu và cuối cùng phát hiện ra rằng bia mộ này đã mất tích khỏi một bảo tàng ở Ý từ năm 1943, khi bảo tàng bị đánh bom trong Thế chiến II.
Bia mộ có niên đại từ thế kỷ thứ 2 (khoảng năm 100 sau Công nguyên), được xác định là của một thành viên thuộc Hải quân Hoàng gia La Mã, đến từ thành phố Civitavecchia (thời La Mã gọi là Centumcellae). Tiến sĩ Lusnia đã liên hệ với bảo tàng và đích thân đến thăm họ vào mùa hè, thông báo rằng hiện vật của họ đã được tìm thấy tại Hoa Kỳ.
Hiện vật này đang trải qua quy trình hồi hương chính thức về Ý. Tiến sĩ Santoro đã giao bia mộ cho đơn vị Tội phạm Nghệ thuật của Cục Điều Tra Liên Bang (FBI). Mặc dù các chuyên gia đã giải mã được nguồn gốc, nhưng bí ẩn về việc bia mộ đã đến New Orleans bằng cách nào vẫn còn bỏ ngỏ. Liệu đây có phải là một món quà lưu niệm từ một cựu quân nhân, một món đồ được bán bởi người dân nghèo khó trong thời chiến, hay được buôn bán trên thị trường chợ đen nghệ thuật? Chúng ta có lẽ sẽ không bao giờ biết được.
Hiện bia mộ vẫn đang ở Hoa Kỳ để hoàn tất các thủ tục. Một buổi lễ hồi hương chính thức dự kiến sẽ diễn ra tại bảo tàng ở Ý vào mùa hè năm 2026, theo tin từ KHOU 11 News.
