Giữa cuộc chiến tàn khốc tại Sudan, hàng triệu người dân đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng, buộc họ phải tìm đến các loại cỏ dại và cây hoang dã để qua cơn đói.
Một giáo viên về hưu 60 tuổi đã viết một bài thơ ca ngợi một loại cây tên Khadija Koro, gọi đó là “liều thuốc cho chúng tôi, lan tỏa giữa không gian sợ hãi”, giúp ông và nhiều người khác không bị chết đói. Người này, ẩn danh vì sợ trả thù từ các bên tham chiến, là một trong số 24.6 triệu người dân Sudan đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính – gần một nửa dân số, theo Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp.
Các nhân viên cứu trợ cho biết cuộc chiến đã đẩy giá thị trường lên cao, hạn chế việc tiếp cận viện trợ và thu hẹp diện tích đất nông nghiệp tại một quốc gia từng là vựa lúa của thế giới. Sudan rơi vào chiến tranh từ tháng 4 năm 2023, khi những căng thẳng âm ỉ giữa quân đội Sudan và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) đối địch leo thang thành giao tranh ở thủ đô Khartoum và lan rộng khắp đất nước.
Tình trạng mất an ninh lương thực đặc biệt nghiêm trọng ở các khu vực Kordofan, Dãy núi Nuba và Darfur. Một số người chỉ sống sót với một bữa ăn mỗi ngày, chủ yếu là cháo kê. Tại Bắc Darfur, một số người còn phải mút than để giảm bớt cơn đói.
Hồi tuần trước, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã kêu gọi lãnh đạo quân đội Sudan, Tướng Abdel-Fattah Burhan, về một lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần tại El Fasher để cho phép viện trợ nhân đạo được tiếp cận. Tướng Burhan đã đồng ý, nhưng chưa rõ RSF có tuân thủ thỏa thuận này hay không.
Theo tin từ hãng thông tấn AP, các tổ chức quốc tế và địa phương tại những khu vực người dân đang sinh sống đã bị chính quyền địa phương cấm hoạt động. Điều này khiến người dân không thể tiếp cận thực phẩm, nước sạch hay thuốc men. Việc đi lại cũng trở nên nguy hiểm do bạo lực và cướp bóc, buộc người dân phải ở yên trong khu vực của mình.
Tình trạng khan hiếm tiền mặt đã khiến một số tổ chức cứu trợ phải thay thế hỗ trợ tiền mặt bằng phiếu mua hàng. Trong khi đó, một số thị trường bị các cơ quan chức năng độc quyền, và các mặt hàng thiết yếu như ngô, bột mì, đường và muối chỉ được bán khi có sự chấp thuận của an ninh.
Ở phía tây nam Sudan, người dân ở Nyala, thủ phủ Nam Darfur, phụ thuộc vào việc trồng trọt, nhưng diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp do giao tranh và thiếu nguồn lực canh tác. Tại trại El Serif, nơi đang cưu mang gần 49.000 người di dời, lượng thực phẩm nhận được chỉ đáp ứng được 5% nhu cầu. Nhiều người phải ăn hai bữa mỗi ngày, thậm chí không đủ khả năng nuôi sống con cái.
Tại trại Zamzam, một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi nạn đói và bạo lực leo thang gần đây, giá cả leo thang phi mã. Một pound đường có giá 20.000 bảng Sudan (khoảng 33 USD) và một bánh xà phòng có giá 10.000 bảng Sudan (khoảng 17 USD), khiến hầu hết mọi người không đủ khả năng mua thực phẩm từ chợ. Theo lời các nhân viên cứu trợ, tình hình ở trại Zamzam rất bi đát, “như thể mọi người đang ở trong phòng chờ chết”.
Dù đối mặt với hoàn cảnh khắc nghiệt, một số người dân Sudan vẫn giữ hy vọng, như cách người giáo viên về hưu đã viết: “Khi con người xung đột và cái chết lấp đầy quảng trường thành phố, này Koro, người là biểu tượng của sự sống và danh hiệu của lòng trung thành.”
