Belarus vừa trả tự do cho Siarhei Tsikhanouski, một nhân vật đối lập chủ chốt và là chồng của lãnh đạo đối lập lưu vong Sviatlana Tsikhanouskaya, sau chuyến thăm hiếm hoi của một quan chức cấp cao Hoa Kỳ, theo thông báo từ đội ngũ của bà Tsikhanouskaya hôm thứ Bảy.
Ông Tsikhanouski, một blogger và nhà hoạt động nổi tiếng bị bỏ tù năm 2020, đã đến Vilnius, Lithuania, cùng với 13 tù nhân chính trị khác. Việc trả tự do diễn ra chỉ vài giờ sau khi chính quyền Belarus thông báo Tổng thống độc tài Alexander Lukashenko đã gặp đặc phái viên về Ukraine của Tổng Thống Donald Trump, Keith Kellogg, tại Minsk.
Một video được đăng trên tài khoản Telegram chính thức của vợ ông cho thấy Tsikhanouski bước xuống một chiếc xe buýt nhỏ màu trắng, với cái đầu cạo trọc và nụ cười tươi rói. Ông ôm chầm lấy bà Tsikhanouskaya khi những người ủng hộ họ vỗ tay.
“Chồng tôi đã được tự do. Thật khó để diễn tả niềm vui trong lòng tôi,” bà Tsikhanouskaya nói với các phóng viên. Tuy nhiên, bà nói thêm rằng công việc của đội ngũ của bà “chưa hoàn thành” khi hơn 1.100 tù nhân chính trị vẫn còn ở sau song sắt tại Belarus.
Tsikhanouski bị bỏ tù sau khi tuyên bố kế hoạch thách thức Lukashenko trong cuộc bầu cử năm 2020. Sau khi ông bị bắt, vợ ông đã ra tranh cử thay ông, tập hợp đám đông lớn trên khắp đất nước. Kết quả chính thức của cuộc bầu cử đã trao cho Lukashenko nhiệm kỳ thứ sáu nhưng đã bị phe đối lập và phương Tây lên án là một trò gian lận.
Khi các cuộc biểu tình chưa từng có nổ ra sau cuộc bỏ phiếu, Tsikhanouskaya đã rời khỏi đất nước dưới áp lực từ chính quyền. Chồng bà sau đó bị kết án 19 năm rưỡi tù giam về tội tổ chức các cuộc bạo loạn hàng loạt.
Những người bất đồng chính kiến nổi tiếng khác vẫn còn trong các nhà tù ở Belarus, trong số đó có người đoạt giải Nobel Hòa bình Ales Bialiatski, một nhà hoạt động nhân quyền đang thụ án 10 năm tù về các tội danh bị lên án rộng rãi là có động cơ chính trị. Viktor Babaryka, một cựu chủ ngân hàng, người được coi là đối thủ chính trong cuộc bầu cử năm 2020 của Lukashenko, và Maria Kolesnikova, một nhà lãnh đạo lôi cuốn của các cuộc biểu tình lớn năm đó, cũng đang ở sau song sắt.
Đài phát thanh Tự do Châu Âu / Đài Tự do (RFE/RL) đã xác nhận rằng Ihar Karnei, phóng viên lâu năm của đài, cũng đã được trả tự do cùng với Tsikhanouski. Karnei, người cũng đã làm việc với các tờ báo nổi tiếng của Belarus và Nga, đã thụ án ba năm về các cáo buộc cực đoan mà ông bác bỏ là giả mạo.
Dịch vụ Belarus của RFE/RL đã bị coi là cực đoan ở nước này, một nhãn hiệu phổ biến được trao cho bất kỳ ai chỉ trích chính phủ của Lukashenko. Do đó, làm việc cho nó hoặc truyền bá nội dung của nó đã trở thành một hành vi phạm tội hình sự.
“Chúng tôi vô cùng biết ơn Tổng Thống Trump vì đã đảm bảo việc trả tự do cho nhà báo dũng cảm này, người đã phải chịu đựng dưới bàn tay của chính quyền Belarus,” Giám đốc điều hành của đài phát thanh, Stephen Capus, cho biết hôm thứ Bảy trong một thông cáo báo chí.
Karnei đã bị giam giữ nhiều lần khi đưa tin về các cuộc biểu tình năm 2020. Không giống như nhiều đồng nghiệp của mình, ông đã chọn ở lại Belarus bất chấp sự đàn áp sau đó. Ông bị bắt lại vào tháng 7 năm 2023, khi cảnh sát đột kích căn hộ của ông và tịch thu điện thoại và máy tính. Theo Associated Press.
Belarus cũng trả tự do cho một công dân Estonia đã thành lập một tổ chức phi chính phủ để quyên góp tiền cho người tị nạn Belarus. Theo Bộ Ngoại giao Estonia, Allan Roio đã bị giam giữ vào tháng 1 năm ngoái và bị kết án 6 năm rưỡi tù giam về tội thành lập một tổ chức cực đoan.
