Chính quyền Minsk vừa ân xá 31 người Ukraine bị giam giữ vì các tội danh hình sự, động thái mới nhất trong nỗ lực của Belarus nhằm xoa dịu quan hệ với phương Tây. Theo hãng thông tấn nhà nước Belta của Belarus, việc trả tự do cho những người này là “cử chỉ thiện chí,” tuân theo các thỏa thuận giữa Tổng Thống Alexander Lukashenko và Tổng Thống Donald Trump của Hoa Kỳ, theo yêu cầu của Ukraine. Những người được phóng thích đã được bàn giao cho Kyiv.
Trước đó trong tuần, Tổng Thống Lukashenko cũng đã ân xá hai linh mục Công giáo bị giam giữ theo yêu cầu từ Tòa Thánh Vatican.
Belarus, một đồng minh thân cận và phụ thuộc của Nga, đã cho phép điện Kremlin sử dụng lãnh thổ của mình để đưa quân và xe tăng vào Ukraine, và sau đó bố trí vũ khí hạt nhân tại đây. Moscow và Kyiv cũng đã tiến hành trao đổi tù binh trên đất Belarus.
Tổng Thống Lukashenko, người đã cai trị Belarus với bàn tay sắt trong hơn 30 năm, gần đây đang tìm cách hàn gắn quan hệ với phương Tây. Chỉ vài tuần sau cuộc điện đàm với Tổng Thống Donald Trump vào tháng 8, ông đã ân xá 51 tù nhân chính trị theo một thỏa thuận do Hoa Kỳ môi giới, dẫn đến việc một số lệnh trừng phạt được dỡ bỏ đối với hãng hàng không quốc gia Belavia.
Tổng Thống Donald Trump sau đó thông báo rằng luật sư John Cole, người đã giúp môi giới thỏa thuận, sẽ được bổ nhiệm làm Đặc Phái Viên của Hoa Kỳ tại Belarus để tiếp tục làm việc cho việc trả tự do thêm nhiều tù nhân. Theo trung tâm nhân quyền Viasna, có 1.257 tù nhân chính trị đang bị giam giữ ở Belarus, trong đó có người sáng lập trung tâm, Ales Bialiatski, đã được trao giải Nobel Hòa bình vì hoạt động của mình.
Giới chức Belarus cho biết, Minsk và Washington dự kiến sẽ tổ chức các cuộc đàm phán tiếp theo vào tháng 12. Theo nhà khoa học chính trị và bình luận gia người Belarus Valery Karbalevich, Minsk đang cố gắng quay trở lại chính sách cân bằng giữa Moscow và phương Tây. Ông Karbalevich nhận định với The Associated Press rằng: “Tổng Thống Lukashenko đang tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc hoàn toàn vào điện Kremlin. Do đó, ông sẵn sàng trao đổi tù nhân chính trị như hàng hóa, với hy vọng phương Tây sẽ nới lỏng các lệnh trừng phạt.” Ông cũng nói thêm rằng “Tổng Thống Donald Trump đang tạo cơ hội cho Tổng Thống Lukashenko xoa dịu quan hệ với Hoa Kỳ, điều này cũng mở đường cho việc nới lỏng các lệnh trừng phạt của Châu Âu,” những lệnh trừng phạt này đã “ảnh hưởng đến Belarus nặng nề hơn nhiều” so với những gì Hoa Kỳ áp đặt.
