California, với nền kinh tế đứng thứ tư thế giới, đang đối mặt với một thực trạng đáng lo ngại: các doanh nghiệp nhỏ, vốn là xương sống của tiểu bang, thường xuyên phải đối mặt với các vụ kiện tụng vô căn cứ. Nguyên nhân chính được cho là do Đạo luật Tổng chưởng lý Tư nhân (PAGA), một bộ luật lao động bị lạm dụng nặng nề.
Ban đầu, PAGA được ban hành nhằm bảo vệ người lao động khỏi những nhà tuyển dụng có hành vi sai trái. Tuy nhiên, theo một bài bình luận trên báo Daily News, đạo luật này đã biến tướng thành công cụ kiếm tiền của các luật sư chuyên nghiệp, những người sẵn sàng khởi kiện vì những vi phạm kỹ thuật nhỏ nhặt, như sai font chữ trên phiếu lương hay sai định dạng ngày tháng. Mức phạt và phí đi kèm có thể lên đến hàng triệu đô la, khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ buộc phải dàn xếp để tránh nguy cơ phá sản. Điều đáng nói là phần lớn số tiền thu được từ các vụ kiện này lại chảy vào túi các luật sư, chỉ một phần nhỏ được chuyển cho chính phủ, trong khi người lao động lại nhận được ít hơn và chậm hơn so với các quy trình pháp lý thông thường.
Một điểm bất cập khác là trong khi các doanh nghiệp tư nhân phải đối mặt với các khiếu nại theo PAGA, thì các cơ quan chính phủ lại được miễn trừ. Điều này tạo ra một tiền lệ xấu, khuyến khích việc “vừa đấm vừa xoa” đối với chủ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp thuộc sở hữu của người thiểu số, phụ nữ, người nhập cư, cũng như các doanh nghiệp gia đình nhỏ lẻ.
Bất chấp những nỗ lực cải cách, bao gồm cả việc Thống đốc Gavin Newsom ký ban hành một gói “cải tiến” vào năm 2024, dữ liệu cho thấy các luật sư vẫn tiếp tục đệ đơn kiện theo PAGA với tốc độ nhanh chóng, nhằm mục đích kiếm lời nhanh chóng và chuyển sang mục tiêu tiếp theo. Theo bài viết, PAGA được mô tả là một hoạt động bảo trợ có hệ thống, nơi các nhà tài trợ chính trị được hưởng lợi và những người tạo việc làm bị trừng phạt.
Các tác giả bài viết, Steve Hilton và Tom Manzo, nhấn mạnh sự cần thiết phải có một sự thay đổi, kêu gọi bổ nhiệm những nhà lãnh đạo ủng hộ cải cách, xây dựng một hệ thống thực thi công bằng và kịp thời, đồng thời xem xét việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để phát hiện các khiếu nại lạm dụng. Họ đề xuất thay thế hệ thống kiện tụng hiện tại bằng một mô hình hành chính, nơi các khiếu nại có cơ sở sẽ dẫn đến các biện pháp khắc phục, thay vì những khoản tiền thưởng khổng lồ cho luật sư.
Đây là một nỗ lực nhằm cắt giảm hoạt động “móc túi” của giới luật sư, bảo vệ các doanh nghiệp nhỏ và đảm bảo sự công bằng trong luật lao động, theo nhận định của Daily News.
