Các loại thuốc giảm cân ngày càng phổ biến, với dự đoán nhu cầu toàn cầu có thể đạt 150 tỷ USD vào năm 2035. Các loại thuốc chủ yếu thuộc nhóm đồng vận thụ thể GLP-1 (GLP-1 agonists), bao gồm semaglutide (như Ozempic, Wegovy) và tirzepatide (như Mounjaro, Zepbound).
Ban đầu, các thuốc này được phát triển để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 và béo phì. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy chúng còn có thêm nhiều lợi ích khác, như giảm nguy cơ bệnh tim mạch và sa sút trí tuệ.
Vậy ai là đối tượng phù hợp để sử dụng các loại thuốc giảm cân này? Theo các bác sĩ chuyên khoa, hầu hết người trưởng thành bị béo phì đều là những ứng viên tốt. Đặc biệt, những người vừa béo phì vừa có các bệnh lý đi kèm như tiểu đường loại 2, cao huyết áp, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, hoặc viêm xương khớp nặng, là nhóm cần được ưu tiên.
Bác sĩ John Anderson, chuyên gia nội khoa và tiểu đường tại Nashville, Tennessee, cho biết nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao này là đối tượng quan trọng nhất mà y học muốn can thiệp. Việc điều trị béo phì sớm có thể ngăn chặn sự tiến triển của nhiều bệnh khác.
Trước khi dùng thuốc, các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân nên cố gắng thay đổi lối sống trước, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục, ngủ đủ giấc và quản lý stress. Tuy nhiên, bác sĩ Michael Aziz, chuyên gia nội khoa tại New York, thừa nhận một số người dù cố gắng hết sức vẫn khó giảm cân do các yếu tố như chấn thương hoặc chuyển hóa chậm. Thông thường, bảo hiểm sẽ chi trả cho thuốc giảm cân nếu chỉ số BMI của bệnh nhân trên 27.
Bác sĩ Anderson cũng muốn thấy các loại thuốc này được tiếp cận rộng rãi hơn cho nhiều người bị ảnh hưởng bởi béo phì. Ông nhấn mạnh rằng điều trị béo phì sớm giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển. Các thuốc GLP-1 đã được chứng minh làm giảm 94% nguy cơ tiền tiểu đường tiến triển thành tiểu đường loại 2 và giảm đáng kể nguy cơ các biến cố tim mạch lớn.
Các bác sĩ cũng đang khám phá thêm các lợi ích khác của thuốc ngoài béo phì và tiểu đường. Các nghiên cứu đang được tiến hành về khả năng điều trị nghiện rượu, Alzheimer, sa sút trí tuệ, bệnh gan và nhiều tình trạng khác. Bác sĩ Anderson lưu ý thuốc GLP-1 làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày, giúp cảm thấy no lâu hơn và tác động lên trung tâm thèm ăn trong não, dập tắt “tiếng ồn” về thức ăn.
Về tác dụng phụ, các vấn đề về đường tiêu hóa là phổ biến nhất, bao gồm buồn nôn, nôn, táo bón và tiêu chảy, thường xảy ra khi tăng liều và giảm dần theo thời gian. Tuy nhiên, những người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến giáp thể tủy hoặc viêm tụy nên tránh dùng thuốc này. Phụ nữ có thai cũng không nên sử dụng.
Một số bệnh nhân cũng báo cáo các tác dụng phụ khác như mất khối lượng cơ bắp, tóc mỏng hoặc rụng, thay đổi tâm trạng. Các bác sĩ nhấn mạnh rằng thuốc GLP-1 không phải là giải pháp “thần kỳ” mà cần kết hợp với thói quen ăn uống lành mạnh và tập thể dục.
Quan trọng là các bệnh nhân cần hiểu rằng họ không thể dùng thuốc này mãi mãi. Mặc dù vậy, nhiều bác sĩ ghi nhận những cải thiện đáng kể ở bệnh nhân, giúp họ có thể tham gia lại các hoạt động thể chất, hủy bỏ phẫu thuật thay khớp gối hoặc giảm liều thuốc huyết áp, theo tin từ Fox News ngày 10/06/2025.
Những ai quan tâm đến thuốc giảm cân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về lợi ích và rủi ro tiềm ẩn.
