Mùa cúm năm ngoái kéo dài, khốc liệt và cuối cùng là bi kịch. Đến tháng 5, khi số ca nhiễm giảm, ước tính có tới 1,1 triệu người Mỹ phải nhập viện và 100.000 người tử vong. Trong số đó có 280 trẻ em — con số cao nhất được ghi nhận trong một năm không có đại dịch kể từ khi các cơ quan y tế bắt đầu theo dõi vi rút vào năm 2004.
Một phần của sự bi thảm đó có thể đã tránh được.
Trong vài tuần qua, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đã công bố một loạt báo cáo phân tích mùa cúm năm ngoái, và chúng cùng chỉ ra một cách đơn giản để giảm bớt gánh nặng của căn bệnh này: tiêm chủng cho nhiều người Mỹ hơn.
Điều này cần được thực hiện sớm. Tháng 10 đánh dấu sự khởi đầu chính thức của mùa cúm, nhưng vi rút vẫn chưa bắt đầu lây lan rộng rãi. Vì vắc-xin, mà CDC khuyến cáo mọi người từ sáu tháng tuổi trở lên nên tiêm hàng năm, mang lại sự bảo vệ tốt nhất khi mọi người tiêm trước khi vi rút bắt đầu lưu hành, nên bây giờ là thời điểm thích hợp để tiêm phòng.
Mùa trước, cúm bắt đầu gia tăng vào tháng 11, nhưng thực sự đạt đỉnh vào tháng 2 năm 2025, khi toàn bộ trường học phải đóng cửa và một số bệnh viện đông đúc hơn cả trong một số giai đoạn của đại dịch Covid-19.
TỶ LỆ TIÊM CHỦNG GIẢM
Một phân tích của CDC về bệnh nhân cúm nhập viện tại 14 tiểu bang cho thấy gần 90% có ít nhất một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn — và chưa đến một phần ba đã được tiêm phòng cúm. Dữ liệu khác của CDC tiết lộ một xu hướng đặc biệt đáng lo ngại: sự sụt giảm liên tục về tỷ lệ tiêm chủng ở các nhóm dễ bị tổn thương. Tỷ lệ tiêm vắc-xin cúm ở phụ nữ mang thai đã giảm đều đặn kể từ mùa cúm 2019-2020, khi gần 57% phụ nữ mang thai được tiêm phòng, so với mức thấp nhất là 38% vào năm ngoái.
Trong khi đó, chưa đến một nửa trẻ em được tiêm vắc-xin cúm vào năm ngoái, theo ước tính của CDC. Đáng chú ý, trong số những trẻ em đủ tuổi tiêm chủng đã tử vong, gần 90% chưa được tiêm vắc-xin cúm.
Việc ngần ngại tiêm vắc-xin cúm không phải là mới. Một cuộc khảo sát phụ huynh năm 2019 cho thấy hơn một phần tư do dự về điều này. Một số không coi cúm là một mối đe dọa nghiêm trọng, trong khi những người khác lo ngại về sự an toàn của vắc-xin hoặc nhầm lẫn tin rằng vắc-xin thực sự có thể gây nhiễm vi rút.
Và một số nghi ngờ về hiệu quả của vắc-xin. Trong cùng một cuộc khảo sát, chỉ có 1 trong 4 phụ huynh tin rằng vắc-xin có tác dụng. Điều này là dễ hiểu. Nhiều người trong chúng ta quen biết ai đó đã bị ốm — hoặc bản thân đã bị cúm — mặc dù đã tiêm phòng. Tuy nhiên, ngay cả khi vắc-xin cúm theo mùa không hoàn toàn phù hợp với các chủng vi rút lưu hành, chúng vẫn làm rất tốt việc ngăn chặn mọi người chịu đựng những tác động tồi tệ nhất của bệnh.
Một phân tích sơ bộ về vắc-xin năm nay ở Nam Bán Cầu — nơi có mùa cúm từ tháng 3 đến tháng 9 và cung cấp một cái nhìn trước về mức độ hiệu quả của vắc-xin ở Mỹ — nhấn mạnh lý do tại sao việc tiêm chủng thực sự quan trọng. Dữ liệu ban đầu của CDC cho thấy vắc-xin đã giảm một nửa số ca nhập viện và các lần khám ngoại trú liên quan đến cúm.
Nhưng thuyết phục công chúng rằng bệnh của họ có thể tồi tệ hơn nhiều nếu họ không chuẩn bị cho hệ miễn dịch của mình chống lại vi rút đã từ lâu là một thách thức sức khỏe cộng đồng. Trên thực tế, trong bối cảnh sự do dự tiêm chủng rộng rãi sau đại dịch, CDC đã tổ chức các nhóm tập trung để soạn thảo một thông điệp mới. Năm 2023, họ đã ra mắt chiến dịch “Wild to Mild” nhấn mạnh khả năng “thuần hóa” vi rút của vắc-xin. Về lý thuyết, chiến dịch này nhằm giải quyết hai vấn đề cùng lúc: thiếu giáo dục về vắc-xin và thiếu tin tưởng vào các cơ quan y tế công cộng.
SỰ THAY ĐỔI KỲ LẠ
Thật không may, vào tháng 2 năm ngoái, ngay khi tỷ lệ cúm đang tăng cao, chính quyền của Tổng Thống Donald Trump đã rút lại chiến dịch. Một phát ngôn viên của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh cho biết qua email rằng chương trình này sẽ được thay thế vào mùa thu này bằng “một chiến dịch tiếp cận quốc gia mới nhằm nâng cao nhận thức và trao quyền cho người Mỹ với các công cụ họ cần để giữ gìn sức khỏe trong mùa bệnh đường hô hấp. Nỗ lực này dựa trên hướng dẫn đáng tin cậy của CDC về cúm, RSV, COVID-19 và các bệnh đường hô hấp khác, củng cố các bước phòng ngừa thực tế.”
Sự thay đổi chiến lược này đặc biệt đáng lo ngại khi dữ liệu mới cho thấy các bậc cha mẹ cần được giáo dục nhiều hơn về những nguy hiểm mà cúm gây ra cho trẻ em — ngay cả những trẻ khỏe mạnh — và vai trò của việc tiêm chủng trong việc giảm thiểu những rủi ro đó. Một cuộc thăm dò gần đây do KFF và The Washington Post thực hiện cho thấy chỉ có 27% phụ huynh coi vắc-xin cúm là “rất” quan trọng, trong khi 29% khác coi đó là “hơi” quan trọng.
Tất nhiên, bối cảnh hoài nghi rộng lớn hơn về vắc-xin trong chính quyền này không mang lại nhiều hy vọng rằng họ sẽ đưa ra một sự ủng hộ rõ ràng và mạnh mẽ cho vắc-xin vào mùa thu này. Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. trước đây đã lan truyền những tuyên bố sai lệch về vắc-xin, khẳng định rằng nó truyền vi rút cúm và không cứu sống được ai.
Trong khi đó, ủy ban cố vấn vắc-xin của CDC càng làm suy giảm niềm tin bằng cách loại bỏ khuyến nghị của họ đối với các loại vắc-xin chứa thimerosal, bất chấp hàng thập kỷ dữ liệu khẳng định tính an toàn của chúng. Mặc dù các công thức đó chỉ được sử dụng bởi một phần nhỏ dân số, các nhóm y tế lo ngại động thái này sẽ làm xói mòn lòng tin hơn nữa và gieo rắc thêm nghi ngờ về vắc-xin cúm nói chung.
Cuộc đấu tranh để tăng tỷ lệ tiêm chủng cúm không phải là điều mới, nhưng bối cảnh hiện tại làm cho thách thức càng trở nên khó khăn hơn. Hy vọng rằng những người truyền tải thông điệp đáng tin cậy nhất của quốc gia — các bác sĩ tuyến đầu đưa ra lời khuyên đáng tin cậy nhất — sẽ có thể vượt qua những lời lẽ và xoay chuyển tình thế.
Lisa Jarvis là nhà bình luận của Bloomberg Opinion, chuyên về công nghệ sinh học, chăm sóc sức khỏe và ngành dược phẩm. ©2025 Bloomberg. Được phân phối bởi Tribune Content Agency.
