Giữa lúc số người Palestine thiệt mạng trong cuộc chiến Israel-Hamas tiếp tục tăng, nhiều người dùng mạng xã hội lan truyền thông tin sai lệch rằng một nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy hàng trăm ngàn người ở Dải Gaza cũng đang mất tích.
Một bài đăng trên X tuyên bố Israel đã làm ‘biến mất’ gần 400.000 người Palestine ở Gaza kể từ năm 2023, và Harvard đã xác nhận điều này. Tính đến thứ Năm, bài đăng này đã được chia sẻ và thích hơn 35.700 lần.
Tuy nhiên, Đại học Harvard không công bố báo cáo này. Hơn nữa, những tuyên bố này xuyên tạc dữ liệu từ một báo cáo vốn được thực hiện để giải quyết một vấn đề hoàn toàn khác.
Báo cáo thực tế cho thấy bản đồ trong một nghiên cứu của giáo sư Đại học Ben Gurion (Israel) về khoảng cách giữa các điểm phân phối viện trợ mới ở Gaza và ba trung tâm dân cư chính. Nghiên cứu kết luận rằng các điểm này không đủ và không đề cập đến số người mất tích ở Gaza.
Giáo sư Yaakov Garb, tác giả báo cáo, cho biết con số sai lệch xuất phát từ một bài đăng trên trang blog Medium. Bài đăng này sử dụng bản đồ từ báo cáo của Garb, cho thấy số lượng người sống ở ba trung tâm dân cư chính của Gaza (thành phố Gaza, các trại tị nạn trung tâm và khu vực Muwasi) theo ước tính của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF). Tác giả lấy số dân Gaza trước cuộc chiến Israel-Hamas (2,227 triệu người) trừ đi số người hiện tại (1,85 triệu) để ra con số 377.000 người mất tích.
Tuy nhiên, những con số trên bản đồ không đầy đủ. Garb giải thích rằng số liệu của IDF không nhằm mục đích thống kê toàn bộ dân số Gaza, và có thể có người Gaza ở các địa điểm khác ngoài các khu vực tập trung này. Ngoài ra, nhiều người Palestine đã rời Gaza kể từ khi chiến tranh bắt đầu vào tháng 10/2023, một yếu tố mà bài đăng trên Medium không tính đến. Cục Thống kê Trung ương Palestine cho biết vào tháng 1 rằng khoảng 100.000 người đã rời đi.
Garb cho biết bản đồ của ông nhằm mục đích cho thấy người dân ở các khu vực này khó tiếp cận các điểm phân phối viện trợ mới như thế nào. Ông cũng lưu ý rằng bản đồ có một lỗi đánh máy và ông dự định sẽ sửa nó. Có khoảng 700.000 người ở khu vực Muwasi, không phải 500.000 như bản đồ ghi.
Các ước tính khác cho thấy số người mất tích (thường được định nghĩa là những người chết dưới đống đổ nát ở Gaza) thấp hơn nhiều so với những gì bài đăng trên Medium đưa ra. Ví dụ, một nghiên cứu tháng 6/2024 trên The Lancet cho thấy khoảng 15.000 đến 38.000 người có thể đã mất tích vào thời điểm đó.
Shelly Culbertson, nhà nghiên cứu chính sách cấp cao tại RAND, cho biết số người chết vùi lấp dưới đống đổ nát khó có thể tăng lên 400.000 kể từ đó. Ngay cả khi số người mất tích bao gồm cả những người hoàn toàn mất liên lạc với gia đình, con số này cũng khó có thể lên tới 400.000.
Garb lo ngại rằng loại thông tin sai lệch này có thể gây tác động tiêu cực đến người Palestine và những người đang cố gắng giúp đỡ họ. Theo AP Fact Check.
