Ba thành viên của Hội đồng Kiểm soát Tài chính Liên bang (Federal Control Board) giám sát tài chính của Puerto Rico, những người vừa bị chính quyền của Tổng Thống Donald Trump sa thải, đã nộp đơn kiện lên tòa án liên bang vào thứ Năm, cho rằng việc sa thải của họ là bất hợp pháp.
Đơn kiện được đệ trình chống lại ông Trump; Sergio Gor, giám đốc văn phòng nhân sự Tòa Bạch Ốc; John E. Nixon, thành viên duy nhất còn lại của hội đồng; và Robert F. Mujica, giám đốc điều hành của hội đồng.
Các luật sư cho biết Arthur J. Gonzalez, Andrew G. Biggs và Betty A. Rosa đã bị cách chức bất hợp pháp khỏi hội đồng và yêu cầu thẩm phán phục chức cho họ.
“Đây là một vụ kiện về quyền lực đối với hội đồng và đối với Puerto Rico,” Eduardo Santacana, một luật sư của Cooley LLP, một hãng luật đang hỗ trợ vụ việc, cho biết. “Tổng thống đang cố gắng thực thi quyền lực mà ông không có.”
Đơn kiện tiết lộ thêm chi tiết về việc cách chức đột ngột hồi tháng trước, bao gồm việc phó giám đốc văn phòng nhân sự tổng thống đã gửi email hai câu cho ông Gonzalez và bà Rosa vào ngày 1 tháng 8 thông báo rằng họ đã bị cách chức. Ông Gonzalez là chủ tịch hội đồng vào thời điểm đó.
Gần hai tuần sau, ông Biggs nhận được thông điệp tương tự.
“Cả hai email đều không nêu rõ bất kỳ ‘lý do’ nào hoặc cung cấp bất kỳ sự biện minh nào khác cho việc cách chức,” đơn kiện nêu rõ. “Những việc cách chức được cho là đó là bất hợp pháp.”
Các luật sư lập luận rằng Tổng Thống Trump không có thẩm quyền cố hữu để chấm dứt hợp đồng của ông Gonzalez, ông Biggs hoặc bà Rosa vì họ không phải là công chức Hoa Kỳ trong nhánh hành pháp.
Đơn kiện lưu ý rằng khi Quốc Hội thông qua một đạo luật vào năm 2016 có tên là Promesa, đạo luật này đã thành lập hội đồng giám sát và quản lý tài chính trong chính quyền lãnh thổ của Puerto Rico.
“Tầm quan trọng của vụ kiện này không thể cao hơn: Nếu Tổng thống có thể vi phạm các luật mà Quốc Hội đã ban hành để thành lập chính quyền địa phương ở các lãnh thổ, ông có thể cách chức bất kỳ viên chức lãnh thổ nào vào ngày mai. Theo lý thuyết đó, ông cũng có thể cách chức các viên chức của Đặc khu Columbia,” đơn kiện nêu rõ.
Đơn kiện cũng cho biết nếu bất kỳ thành viên nào của hội đồng bị cách chức “vì lý do chính đáng”, họ có quyền được thông báo và điều trần, điều mà cả ông Gonzalez, ông Biggs và bà Rosa đều không nhận được.
Nhìn chung, sáu thành viên hội đồng đã bị chính quyền của Tổng Thống Trump sa thải, bao gồm Cameron McKenzie, Juan Sabater và Luis Ubiñas. Họ không được nêu tên trong đơn kiện hôm thứ Năm.
Bốn trong số sáu thành viên bị cách chức là đảng viên Dân chủ, trong khi ông Nixon, người vẫn còn trong hội đồng, là đảng viên Cộng hòa.
Ông Gonzalez là một thẩm phán phá sản đã nghỉ hưu; bà Rosa là ủy viên Bộ Giáo dục Tiểu bang New York và chủ tịch Đại học Tiểu bang New York; còn ông Biggs là chuyên gia cải cách an sinh xã hội.
Hội đồng đã giám sát một quy trình giống như phá sản sau khi Puerto Rico tuyên bố vào năm 2015 rằng họ không có khả năng trả khoản nợ công hơn 70 tỷ USD và sau đó đã đệ đơn xin phá sản lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ vào năm 2017.
Cho đến gần đây, hội đồng vẫn đang vật lộn để đạt được thỏa thuận tái cấu trúc nợ với những người nắm giữ trái phiếu về khoản nợ hơn 9 tỷ USD của Cơ quan Điện lực Puerto Rico.
Hội đồng đã khẳng định khoản thanh toán 2,6 tỷ USD trước khi sáu thành viên của họ bị cách chức.
Việc cách chức đã gây lo ngại khi các chuyên gia tin rằng Tổng Thống Trump sẽ bổ nhiệm các thành viên mới, những người có thể ưu tiên thanh toán toàn bộ 8,5 tỷ USD mà những người nắm giữ trái phiếu đang yêu cầu.
Hội đồng dự kiến có bảy thành viên, sáu trong số đó có thể được Tổng thống Hoa Kỳ bổ nhiệm với sự đồng ý của Thượng viện. Họ phục vụ trong ba năm và chỉ có thể bị cách chức vì lý do chính đáng. Thông tin được cung cấp bởi Hãng Thông tấn AP.
