Ngày 6 tháng 10 năm 2025, Viện Karolinska ở Stockholm, Thụy Điển, đã vinh danh ba nhà khoa học với giải Nobel Y học cho những khám phá mang tính đột phá về cơ chế dung nạp miễn dịch ngoại biên. Các nhà khoa học được vinh danh bao gồm bà Mary E. Brunkow, ông Fred Ramsdell, và Giáo sư Shimon Sakaguchi.
Hệ miễn dịch, với vai trò bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh, có nhiều hệ thống chồng chéo để nhận diện và tiêu diệt vi khuẩn, virus và các yếu tố bất lợi khác. Các tế bào T, một trong những chiến binh miễn dịch then chốt, được huấn luyện để phát hiện các tác nhân gây bệnh. Ba nhà khoa học đã khám phá ra một cơ chế bổ sung giúp cơ thể kiểm soát hệ thống miễn dịch.
Giáo sư Sakaguchi đã có công đầu khi phát hiện ra một loại tế bào T mới vào năm 1995, nay được gọi là tế bào T điều hòa (T-regs). Tiếp theo, vào năm 2001, bà Brunkow và ông Ramsdell tìm thấy một đột biến liên quan đến gen Foxp3, có vai trò trong một số bệnh tự miễn hiếm gặp ở người. Hai năm sau, Giáo sư Sakaguchi liên kết các phát hiện, chứng minh gen Foxp3 kiểm soát sự phát triển của T-regs, những tế bào này đóng vai trò ‘lính gác’ tìm kiếm và hạn chế các loại tế bào T khác phản ứng thái quá.
Khám phá này đã mở ra một lĩnh vực mới trong ngành miễn dịch học, theo Giáo sư Marie Wahren-Herlenius. Các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới hiện đang tìm cách sử dụng tế bào T điều hòa để phát triển các phương pháp điều trị các bệnh tự miễn và ung thư.
Ông Olle Kämpe, Chủ tịch Ủy ban Nobel, cho biết những khám phá này rất quan trọng để hiểu rõ hơn về cách hệ miễn dịch hoạt động và lý giải vì sao chúng ta không mắc các bệnh tự miễn nghiêm trọng. Ông Thomas Perlmann, Tổng thư ký Ủy ban Nobel, đã liên lạc được với Giáo sư Sakaguchi vào sáng thứ Hai và nhận được sự bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc.
Lễ trao giải Nobel năm nay sẽ tiếp tục với các giải thưởng về vật lý vào thứ Ba, hóa học vào thứ Tư và văn học vào thứ Năm. Giải Nobel Hòa bình sẽ được công bố vào thứ Sáu và giải Nobel Kinh tế vào ngày 13 tháng 10. Lễ trao giải chính thức sẽ diễn ra vào ngày 10 tháng 12, nhân kỷ niệm ngày mất của Alfred Nobel, người sáng lập giải thưởng. Ba nhà khoa học sẽ chia nhau số tiền thưởng 11 triệu kronor Thụy Điển (gần 1,2 triệu đô la Mỹ). Tin từ ABC News.
