Theo lời luật sư, ba người đàn ông bị Hoa Kỳ trục xuất đến Eswatini vào tháng 7 vừa qua đã bị giam giữ tại một nhà tù an ninh tối đa ở quốc gia châu Phi này suốt bảy tuần mà không hề bị buộc tội hay có quyền tiếp cận luật sư, mặc dù họ đã hoàn thành án phạt tù tại Mỹ.
Tổ chức Legal Aid Society, có trụ sở tại New York, cho biết đang đại diện cho một trong số những người đàn ông này, anh Orville Etoria, một công dân Jamaica. Tổ chức này nói rằng anh Etoria đã bị gửi đến Eswatini một cách khó hiểu, trong khi quê hương anh sẵn sàng đón nhận.
Anh Etoria là người đầu tiên trong số ít nhất 20 người bị trục xuất đến các quốc gia châu Phi khác nhau trong hai tháng gần đây được công khai danh tính. Việc trục xuất này là một phần trong chương trình bí mật của chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhằm siết chặt vấn đề nhập cư.
Anh Etoria, 62 tuổi, bị kết án một tội danh nghiêm trọng tại Mỹ vào năm 1997 và được trả tự do vào năm 2021. Tuy nhiên, Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ đã tuyên bố trên mạng xã hội X rằng anh Etoria bị kết tội giết người.
Tổ chức Legal Aid Society cho biết chính phủ Mỹ đã đưa ra tuyên bố sai sự thật rằng Jamaica từ chối tiếp nhận anh trở lại. Bộ An ninh Nội địa khi công bố việc trục xuất tổng cộng năm người đàn ông đến Eswatini vào giữa tháng 7 đã khẳng định họ là những kẻ tội phạm cực kỳ tàn bạo mà quê hương họ không chịu tiếp nhận.
Bộ An ninh Nội địa lúc đó nói rằng những người đàn ông này là những tên tội phạm nguy hiểm đến từ Jamaica, Cuba, Lào, Việt Nam và Yemen nhưng không nêu tên họ.
Một luật sư đại diện cho hai người đàn ông khác, đến từ Lào và Việt Nam, cho biết thân chủ của ông cũng đã chấp hành xong án phạt tù tại Mỹ và đã “được thả ra cộng đồng.”
“Sau đó, không có cảnh báo hay giải thích nào từ chính phủ Mỹ hay Eswatini, họ đã bị bắt giữ tùy tiện và đưa đến một quốc gia mà họ chưa từng đến,” luật sư Tin Thanh Nguyen cho biết trong một tuyên bố. Ông nói thêm rằng chính phủ Mỹ đang “tổ chức các cuộc chuyển giao bí mật sang nước thứ ba mà không có quy trình pháp lý có ý nghĩa, dẫn đến việc giam giữ vô thời hạn.”
Bộ An ninh Nội địa cho biết hai người đàn ông này đã bị kết tội với các cáo buộc bao gồm hiếp dâm trẻ em và giết người cấp độ hai.
Một luật sư thứ ba, bà Alma David, cho biết bà đại diện cho hai người đàn ông từ Yemen và Cuba cũng bị giam giữ tại Eswatini và bị từ chối quyền tiếp cận luật sư. Bà cho biết bà đã được người đứng đầu nhà tù Eswatini thông báo rằng chỉ Đại sứ quán Mỹ mới có thể cho phép tiếp cận những người đàn ông này.
“Từ bao giờ mà Đại sứ quán Mỹ lại có quyền tài phán đối với các nhà tù quốc gia của Eswatini?” bà đặt câu hỏi, đồng thời cho biết thêm rằng những người đàn ông này không được thông báo lý do bị giam giữ, và không có luật sư nào được phép đến thăm họ.
Bà David nói rằng cả năm người đàn ông đều đang bị giam giữ tại nhà tù an ninh tối đa chính của Eswatini vô thời hạn với chi phí của người đóng thuế Mỹ.
Kể từ tháng 7, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã mở rộng chương trình trục xuất sang nước thứ ba và đưa người di cư đến ít nhất ba quốc gia châu Phi: Nam Sudan, Eswatini và Rwanda, đồng thời có thỏa thuận nguyên tắc với một quốc gia châu Phi thứ tư là Uganda.
Mặc dù chưa có vụ trục xuất nào đến Uganda được công bố, Mỹ cho biết họ muốn trục xuất ông Kilma Abrego Garcia đến đó. Vụ việc của ông này đã trở thành điểm nóng trong chiến dịch trấn áp của Tổng thống Donald Trump.
Các thỏa thuận trục xuất mà Mỹ đã đạt được phần lớn đều trong bí mật.
Giới chức Nam Sudan đã cung cấp rất ít thông tin về nơi giam giữ tám người đàn ông được gửi đến đó vào đầu tháng 7 hoặc số phận của họ có thể ra sao. Họ cũng được chính quyền Mỹ mô tả là những kẻ tội phạm nguy hiểm đến từ Nam Sudan, Cuba, Lào, Mexico, Myanmar và Việt Nam.
Năm người đàn ông ở Eswatini đang bị giam giữ tại Tổ hợp Cải huấn Matsapha. Đây là nhà tù tương tự nơi Eswatini, một vương quốc quân chủ chuyên chế cuối cùng ở châu Phi, đã giam giữ các nhà hoạt động dân chủ.
Giới chức cho biết khi năm người đàn ông này đến Eswatini, họ sẽ bị biệt giam.
Theo tin từ AP, bảy người di cư khác đã bị Mỹ trục xuất đến Rwanda vào giữa tháng 8, giới chức Rwanda cho biết. Họ không nói họ bị giam giữ ở đâu hoặc cung cấp bất kỳ thông tin nào về danh tính của họ.
Việc trục xuất đến Rwanda đã được giữ bí mật vào thời điểm đó và chỉ được công bố vào tuần trước.
