Tổ chức ACLU dẫn đầu liên minh đệ đơn kiện tập thể sau phán quyết của Tối Cao Pháp Viện có lợi cho chính phủ Tổng Thống Trump.
Chỉ vài giờ sau khi Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đưa ra phán quyết có lợi cho chính phủ Tổng Thống Donald Trump, một liên minh các tổ chức pháp lý cánh tả đã đệ đơn kiện tập thể lên tòa án liên bang New Hampshire. Vụ kiện nhắm vào sắc lệnh hành pháp được ban hành vào tháng 1 của Tổng Thống Trump, sắc lệnh này định nghĩa lại những ai đủ điều kiện để được công nhận là công dân Hoa Kỳ khi sinh ra.
Mặc dù phán quyết của Tối Cao Pháp Viện vẫn bỏ ngỏ câu hỏi về việc phán quyết này sẽ áp dụng như thế nào đối với sắc lệnh về quyền công dân khi sinh ra, vụ kiện mới cáo buộc chính phủ vi phạm Hiến Pháp bằng cách từ chối quyền công dân đối với trẻ em sinh ra trên đất Mỹ nếu mẹ của chúng không có mặt hợp pháp hoặc chỉ tạm thời ở trong nước và cha của chúng không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp.
Vụ kiện được đệ trình bởi Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU), ACLU của New Hampshire, ACLU của Maine, ACLU của Massachusetts, Quỹ Bảo vệ Pháp lý, Tổ chức Asian Law Caucus và Quỹ Democracy Defenders. Vụ kiện tìm cách đại diện cho một nhóm trẻ em được sinh ra theo các điều khoản của sắc lệnh hành pháp và cha mẹ của chúng.
Đây không phải là thách thức pháp lý đầu tiên đối với chính sách này. Cùng nhóm này đã đệ đơn một vụ kiện riêng vào tháng 1 năm 2025 tại cùng tòa án thay mặt cho các tổ chức vận động có các thành viên đang mong đợi con sẽ bị từ chối quyền công dân theo sắc lệnh. Vụ kiện đó đã dẫn đến một phán quyết bảo vệ các thành viên của các nhóm đó và hiện đang chờ xử lý trước Tòa Phúc thẩm Vòng 1, với các tranh luận bằng miệng dự kiến vào ngày 1 tháng 8.
Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện tuyên bố rằng các tòa án cấp dưới không còn có thể chặn các chính sách liên bang trên toàn quốc trừ khi hoàn toàn cần thiết để cung cấp đầy đủ cứu trợ cho những người khởi kiện. Quyết định không nói sắc lệnh về quyền công dân khi sinh ra của Tổng Thống Trump có hợp pháp hay không, nhưng nó có nghĩa là sắc lệnh có thể có hiệu lực ở một số khu vực của đất nước trong khi các thách thức pháp lý vẫn tiếp tục. Tòa án đã cho các tòa án cấp dưới 30 ngày để xem xét các phán quyết hiện có của họ.
Thẩm phán Amy Coney Barrett, người viết cho đa số, cho biết: “Các đơn không đặt ra – và do đó chúng tôi không giải quyết – câu hỏi liệu Sắc lệnh Hành pháp có vi phạm Điều khoản Công dân hay Đạo luật Quốc tịch hay không. Vấn đề trước mắt chúng ta là một biện pháp khắc phục: liệu theo Đạo luật Tư pháp năm 1789, các tòa án liên bang có thẩm quyền công bằng để ban hành các lệnh cấm phổ quát hay không”.
Bà nói thêm: “Một lệnh cấm phổ quát chỉ có thể được biện minh như một sự thực thi thẩm quyền công bằng, nhưng Quốc Hội đã không trao cho các tòa án liên bang quyền lực như vậy”.
Thẩm phán Sonia Sotomayor, trong bản phản đối của mình, gợi ý rằng các nguyên đơn có thể theo đuổi các vụ kiện tập thể như một giải pháp thay thế.
Sotomayor viết: “Tuy nhiên, cha mẹ của những đứa trẻ thuộc diện Sắc lệnh Công dân nên nộp đơn ngay các vụ kiện tập thể và yêu cầu cứu trợ tạm thời cho lớp người được cho là đang chờ chứng nhận lớp. Hơn nữa, đối với các vụ kiện thách thức các chính sách trắng trợn bất hợp pháp và gây hại như Sắc lệnh Công dân, các tòa án cấp dưới nên hành động nhanh chóng đối với các yêu cầu cứu trợ như vậy và xét xử các vụ việc nhanh nhất có thể để cho phép Tòa án này xem xét kịp thời”.
Vụ kiện của ACLU gọi quyền công dân khi sinh ra là “lời hứa cơ bản nhất của nước Mỹ” và tuyên bố sắc lệnh hành pháp đe dọa tạo ra “một tầng lớp thường trực, đa thế hệ” trẻ em bị từ chối công nhận pháp lý.
Cody Wofsy, phó giám đốc Dự án Quyền của Người nhập cư của ACLU và luật sư chính trong vụ kiện, cho biết: “Quyết định của Tối Cao Pháp Viện không hề gợi ý điều ngược lại và chúng tôi đang đấu tranh để đảm bảo Tổng Thống Trump không thể chà đạp lên quyền công dân của bất kỳ đứa trẻ nào”.
Devon Chaffee, giám đốc điều hành của ACLU của New Hampshire, nói thêm: “Sắc lệnh hành pháp này trực tiếp trái với Hiến Pháp, các giá trị và lịch sử của chúng ta. Không chính trị gia nào có thể quyết định ai trong số những người sinh ra ở đất nước chúng ta xứng đáng được làm công dân”.
Vụ kiện trích dẫn Tu chính án thứ 14, quy định rằng “tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch ở Hoa Kỳ và thuộc thẩm quyền của quốc gia đó, đều là công dân”. Nó cũng tham khảo quyết định năm 1898 của Tối Cao Pháp Viện trong vụ United States v. Wong Kim Ark, khẳng định quyền công dân khi sinh ra cho trẻ em sinh ra ở Hoa Kỳ có cha mẹ không phải là công dân.
Các nguyên đơn bao gồm các cá nhân đến từ Honduras, Đài Loan và Brazil. Một bà mẹ ở New Hampshire đang mong đợi đứa con thứ tư và lo sợ đứa bé sẽ bị từ chối quyền công dân mặc dù được sinh ra ở Hoa Kỳ.
Vụ việc là Barbara et al. v. Trump et al., Số 1:25-cv-244, được đệ trình lên Tòa án Quận Hoa Kỳ cho Quận New Hampshire.
SangYeob Kim của ACLU của New Hampshire cho biết vào tháng Giêng: “Sắc lệnh hành pháp của Trump trực tiếp trái với Hiến Pháp, các giá trị và lịch sử của chúng ta và nó sẽ tạo ra một tầng lớp thường trực, đa thế hệ gồm những người sinh ra ở Hoa Kỳ nhưng bị từ chối đầy đủ quyền”.
Phát ngôn nhân Tòa Bạch Ốc Liz Huston viết cho Fox News Digital: “Quyết định lịch sử ngày nay mang đến sự bác bỏ quyết định đối với cuộc chiến pháp lý vũ khí hóa mà Tổng Thống Trump đã phải chịu đựng từ các thẩm phán hoạt động cánh tả, những người đã cố gắng từ chối quyền lực hiến pháp của tổng thống”.
“Tổng Thống Trump sẽ tiếp tục thực hiện chương trình nghị sự Nước Mỹ trên hết của mình và Chính quyền Trump mong muốn tranh luận về giá trị của vấn đề quyền công dân khi sinh ra để đảm bảo chúng tôi bảo vệ biên giới của mình và Làm cho nước Mỹ an toàn trở lại.”
Theo nguồn tin từ Fox News.
